________________
२५१
१ भरहसिल २ पणिय' ३ रुक्खे, ४ खुड्डग ५ पड ६ सरड ७ काय ८. उच्चारे । ६ गय १० घयण ११ गोल १२ खंभे, १३ खुड्डग १४-१५ मग्गि-त्थि १६ पइ
१७ पुत्ते ॥३॥ (१ भरहसिल' २ मिढ ३ कुक्कुड ४ तिल ५ वालुय ६ हत्थि ७ अगड ८ वणसंडे । ६ पायस १० 'अइया ११ पत्ते' १२ खाडहिला १३ पंचपिअरो य ।।)
महुसित्थ-मुद्दि-अंके, य नाणए-भिक्खु-चेडगनिहाणे ।
सिक्खा य अत्थसत्थे, इच्छा य महं सयसहस्से ।।४।। वेण इया बुद्धी
भरनित्थरणसमत्था, तिवग्गसुत्तत्थगहियपेयाला । उभओलोगफलवई, विणयसमुत्था हवइ बुद्धी ।।५।। निमित्ते अत्थसत्थे य, लेहे गणिए य कूव-अस्से य । गद्दभ-लक्खण-गंठी, अगए रहिए य गणिया य ॥६॥ सीया साडी दीहं, च तणं अवसव्वयं च कुंचस्स ।
निव्वोदए य गोणे, घोडगपडणं च रुक्खाओ ।।७।। कम्मया बुद्धी
उवओगदिट्ठसारा, कम्मपसंगपरिघोलण-विसाला । साहुक्कारफलवई, कम्मसमुत्था हवइ बुद्धी ॥८॥ हेरण्णिए करिसए, कोलिय डोए" य मुत्ति-घय-पवए । तुण्णाग' वड्ढइ पूइए य, घड-चित्तकारे
य ।।६।। परिणामिया बुद्धी
अणुमाण हेउ-दिळंत-साहिया वयविवाग-परिणामा ।
हियनिस्सेयसफलवई', बुद्धी परिणामिया नाम ।।१०।। १. परिय (क)।
३. मलयगिरिणा 'तिल' पदस्य व्याख्या नास्ति २. कोष्ठकान्तर्गता गाथा वस्तुतः पूर्ववर्तिगाथायाः कृता । 'बूर्णिकारेण हरिभद्रसूरिणा च अस्या 'भरहसिल' इति पदस्य व्याख्यारूपा वर्तते। गाथाया व्याख्यानार्थमावश्यकस्य व्याख्यायाः मलयगिरिणा एतत् सूचितमपि, यथा- समर्पणं कृतम्, यथा-एताओ सव्वाओ जधा 'भरहसिलमेंढे' त्यादिका च गाथा रोहक- णमोक्कारे तधा दट्ठव्वा (नंदीचूणिः पृ० २५) संविधानसूचिका, सा च प्रागुक्तकथानकानु- तानि चावसरप्राप्तान्यपि गुरुनियोगान्न ब्रूमः, सारेण स्वयमेव व्याख्येया (नंदीवृत्तिः पत्र किन्तटावश्यके वक्ष्यामः (नंदी हरिभद्रीय वृत्तिः १५५) आवश्यकचूणौँ 'भरहसिल' पदस्य पृ० ६१); आवश्यकचूणौँ वृत्तौ च "तिल' व्याख्यानंतरं कोष्ठकान्तर्गता गाथा व्याख्या- पदं व्याख्यातमस्ति तेनास्माभिः तन्मूले तास्ति । तदनंतरं च तृतीयगाथायाः पणिया- समादृतम् । दीनि पदानि व्याख्यातानि सन्ति (आवश्यक- ४. पत्ते अइया (म)। चूणि : पृ० ५४४-४६) । आवश्यकमलय- ५. डोवे (क, ख)। गिरीयवृत्तावपि इत्थमेव विद्यते, (आवश्यक- ६. तुन्नाय (क)। मलयगिरिवृत्तिः पत्र ५१७-१६) तेनास्माभिः ७.णीसेसफल (चू, ह) 'भरहसिल-मिढ असो गाथा मूले नादता।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org