Page Text
________________
बालशिक्षा-अष्टमः त्यादिप्रक्रमः। संजानातीत्यत्र स्मृत्यर्थे न भवति । स्मृदृशीत्यादौ 'अननुज्ञाश्च विज्ञेयः' इति जिज्ञासते । घटादी मारणतोषणनिशामनेषु ज्ञा, ज्ञपयति, मारयति, तोषयति, निशामयति चेत्यर्थः । जिज्ञापयिषति । चुरादौ 'ज्ञपमानबन्धश्वे'ति पाठात् ज्ञपयति चार्थम् । जिज्ञपयिषति । ज्ञीप्सति । 'ऋधिज्ञप्योरीरीतावि'तीत्वम् पक्षे ज्ञप्तः, ज्ञपितः।
इत्यादन्ताः। इवर्णान्ताः । जि । जयति। जयेत् । जिज्राय, जिज्रियतुः, जिज्रियुः। जिज्रायथ, जिब्रेथ। जिज्रय, जिज्राय। अप्रेषीत् , अज्रष्टम् , अङ्ग्रेषुः।ज्रीयात्। जेता । जिजीवति । जेज्रीयते । जेब्रेति, जेजितः, जेज्रियति । जीयते । जिज्रिये । 'नाम्यन्ताद्धातोराशीरद्यतनीपरोक्षासु धो ढा', सेट्सु विभाषा सिद्धा, जिजियिढ़े-ध्वे । अज्रायि, अद्वेषाताम् , अज्रायिषातामित्यादि । जेता, नायिता। जिज्रिवान् । जिज्रियाणः । जित्वा । विज्रित्य । ईदन्तानां च तोऽन्तो न स्यात् । जितः । ब्राययति । अजिज्रयत् ।
वि० जि । जयति । 'जेनिःसन्- परोक्षयोः', जिगाय । 'य इवर्णस्यासंयोगपूर्वस्यानेकाक्षरस्येतीबाधकं यत्वम् , जिग्यतुः, जिग्यथुः। जिगीषति । रु० "विपराभ्यां जिः।' विजयते । विजापयति ।
क्षि क्षये । क्षयति । क्षीणः । क्षितवान् । क्षितमनेन । प्रक्षितश्छात्रो भवता । क्षि निवासगत्योः, क्षिणु हिंसायामिति तुदादि-ज़्याद्योस्तु क्षियति, क्षिणाति । प्रक्षित्य । इति परस्मैपदिनः।।
स्मि । स्मयते । सिस्मये । अस्मेष्ट । सिस्मयिषते । रु० 'हेतुकर्तृभीस्म्योरिन्', विस्मापयते । करणाद्भये न स्यात्, कुश्चिकयैनं विस्मापयति, रूपेण विस्मापयति । वृद्धिरागमो हेतुकर्तृभय एवेष्यते। ___ डीडू । डयते । देवादिकस्य डीयते । अडयिष्ट । डयिता । डयितः । 'न डी-स्वीदनुबन्धवेटामपी'त्यादौ डीडो देवादिकस्य ग्रहणम् । तस्य तु ओदनुबन्धेषु पठितत्वात् डीनः । इत्यात्मनेपदिनौ ।।
णीञ् । नयति-०ते । निन्ये । रु० 'पूजोत्क्षेपणोपनयनज्ञानभृतिविगणनव्ययेषु णीञ् ।' पूजा सन्मानम् । उत्क्षेपणं ऊर्ध्वप्रापणम् । उपनयनं आचार्यक्रिया । ज्ञानं प्रमेयनिश्चयः। भृतिः कर्ममूल्यम् । विगणनं ऋणादेनिर्यातनम् । व्ययो धर्मादिषु विनियोगः । नयते शर्ववर्मा व्याकरणे पदार्थान् , उपपत्तिभिः स्थिरीकृत्य शिष्येभ्यः प्रतिपादयति । अभिलषितार्थसंपादनमेव तेषां पूजेत्यादि । 'कर्तृस्थामूर्तकर्मश्च', क्रोधं विनयते, शमयतीत्यर्थः।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003395 |
| Book Title | Balshiksha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Rajasthan Prachyavidya Pratishthan Jodhpur |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 208 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 10 MB |