________________
मूलं-१०५ रंति?. किं आनुपुब्बीदव्वहिं समोयरंति? अनानुपुव्वीदव्वेहिंसमोयरंति? अवत्तव्वगदब्वेहि समोयरति ?, संगहस्स आनुपुव्वीदव्वाई आनुपुव्वीदंव्वेहि समोयरंति नो अनानुपुब्बीदव्वेहि समोयरंति नो अवत्तव्वगदव्वेहि समोयरंति, एवं दोनिवि सटाणे सहाणे समोयरंति, से तं समोयारे।
वृ. अत्रापि सप्त भङ्गास्त एवार्थकथनपुरस्सरा भावनीयाः, भावार्थस्तु सर्वः पूर्ववत्, ‘स त'मित्यादि निगमनम्। अथ समवताराभिधित्सया प्राह-'से किं तं संगहस्स समोयारे' इत्यादि, इदं च द्वारं पूर्ववन्निखिलं भावनीयम् । अथानुगमं व्याचिख्यासुराह
मू.(१०६) से किं तं अनुगमे?, २ अट्टविहे पन्नते, तंजहा
वृ.अत्रोत्तरम्-'अनुगमे अट्टविहे पन्नत्ते' इति पूर्वं नवविध उक्तोऽत्र त्वष्टविध एव, अल्पबहुत्वद्वाराभावात्, तदेवाष्टविधत्वं दर्शयतति-तद्यथेत्युपदर्शनार्थः, 'संतपय' गाहा, इयं पूर्व व्याख्यातैव, नवरं 'अप्पाबहुं नत्थि' संग्रहस्य सामान्यवादित्वात्, सामान्यस्य च सर्वत्रैकत्वादल्पबहुत्वविचारोऽत्र न संभवतीत्यर्थः। . मू. (१०७) संतपयपरूवणया दव्वपमाणं च खित्त फुसाणा य।
कालो य अंतरु भाव भावे अप्पाबहुं नत्थि। वृ. तत्र सत्पदप्ररूपणाभिधानार्थमाह-'संगहस्से'त्यादि।
मू.(१०८)संगहस्स आनुपुब्बीदव्वाइं किं अत्थि नत्थि?, नियमा अस्थि, एवं दोन्निवि। संगहस्स आनुपुब्बीदव्वाइं किं संखिज्जाइं असंखेज्जाइं अनंताई?, नो संखेज्जाई नो अनंताई नियमा एगो रासी, एवं दोत्रिवि। संगहस्स आनुपुव्वीदव्वाइं लोगस्स कइभागे होज्जा? किं संखेज्जइभागे होज्जा असंखेज्जइभागे होज्जा संखेजेसु भागेसु होज्जा असंखेजेसु भागेसु होज्जा सव्वलोए होज्जा?, नो संखेज्जइभागे होज्जा नो असंखेज्जइ भागे होज्जा नो संखेज्जेसु भागेसु होज्जा नो असंखेज्जेसु भागेसु होज्जा नियमा सव्वलोए होज्जा, एवं दोनिवि।
संगहस्स आनुपुत्वीदव्वाइं लोगस्स किं संखेज्जइभागं फुसंति असंखेज्जइभागं फुसंति भागे फुसंति सव्वलोगं फुसंति ?, नो संखेज्जइभागं फुसति जाव नियमा सव्वलोगं फुसंति, एवं, दोनिवि।
संगहस्स आनुपुचीदव्वाइं कालओ केवच्चिरं होंति?, सव्वद्धा, एवं दोनिवि। संगहस्स आनुपुव्वीदव्वाइं कालओ केवच्चिरं अंतर होति ?, नत्थि अंतरं, एवं दोनिवि । संगहस्स आनुपुव्वीदव्वाई सेसदव्वाणं कहभागे होज्जा?, किं संखेज्जइभागे होज्जा असंखेज्जइभागे होज्जा संखेज्जसु भागेसु होज्जा असंखेज्जेसु भागेसु होज्जा?, नो संखेज्जइभागे होज्जा नो असंखेज्जइभागे होज्जा नो संखेज्जेसु भागेसु होज्जा नो असंखेजसु भागेसु होज्जा नियमा तिभागे होज्जा, एवं दोन्निवि।
संगहस्स आनुपुचीदव्वाइंकयरंमि भावे होज्जा?, नियमा साइपारिणामिए भावे होज्जा, एवं दोनिवि। अप्पाबहु नत्थिा से तं अनुगमे, से तं संगहस्स अनोवनिहिया दव्वानुपुव्वी, से तं अनोवहिया दव्वानुपुव्वन्।
वृ. ननु संग्रहविचारे प्रकान्ते आनुपूर्वीद्रव्याणी सन्तीत्युनुपपन्नम्, आनुपूर्वीसामान्यस्यैवैकस्य तेनास्तित्वाभ्युपगमात्, सत्यं, मुख्यरूपतया सामान्यमेवास्ति, गुणभूतं च व्यवहार
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org