________________
अध्ययनं-३ , उद्देशक:- [नि. १८८]
९१ सञ्जातनिश्चयो निर्विचिकित्स उच्यते एतावताउंशेन निःशङ्किताद्भिन्नः, उदाहरणं चात्र विद्यासाधको यथाऽऽवश्यक इति, यद्वा निर्विज्जुगुप्सः-साधुजुगुप्सारहितः, उदाहरणं चात्र श्रावकदुहिता यथाऽऽवश्यक एव ३।
तथाऽमूढदृष्टिश्च बालतपस्वितपोविद्याऽतिशयदर्शनैर्न मूढा-स्वरूपान्नलिता दृष्टिःसम्यग्दर्शनरूपा यस्यासावमूढदिष्टः, अत्रोदाहरणं सुलसा साविया, जहा लोइयरिसी अंबडो रायगिहं गच्छंतो बहुयाणं भवियाणं थिरीकरणणिमित्तं सामिणा भणिओ-सुलसंपुच्छिज्जासि, अंबडो चिंतेइ-पुनमतिया सुलसा जं अरहा पच्छेइ, तओ अम्बडेण परिक्खणाणिमित्तं सा भत्तं मग्गिया, ताए न दिलं, तओ तेन बहूणि रूवाणि विउव्वियाणि, तहवि ण दिन्नं, ण य संमूढा, तह कुतित्थियरिद्धीओ ट्ठण अमूढदिट्ठिया भवियव्यं ।।
एतावान् गुणप्रधानोदर्शनाचारनिर्देशः, अधुना गुणप्रधान; 'उपबृंहणस्थिरीकरणे' इति, उपबृहणं च स्थिरीकरणं च उपबृहणस्थिरीकरणे, तत्रोपबृंहणं नाम समानधार्मिकाणां सद्गुणप्रशंसनेन तदवृद्धिकरणम्, स्थिरीकरणं तुधर्माद्विषीदतां सतांतत्रैवस्थापनं। उववूहणाए उदाहरणं जहा रायगिहे नयरे सेणिओ राया, इओ यसको देवराया सम्मत्तं पसंसइ। इओ य एगो देवो असद्दहंतो नगरबाहि सेणियस्स निग्गयस्स चेल्लयरूवं काऊणं अनिमिसे गेण्हइ, ताहे तं निवारेइ, पुणरवि अन्नत्थसंजई गुठ्विणी पुरओ ठिया, ताहे अपवरगे ठविऊण जहा ज कोइ जाणइ तहा सूइगिहं कारवेइ, जं किंचि सुइकम्मतंसयमेव करेइ, तओसो देवोसंजइरूवं परिच्चइऊण दिव्यं देवरूवंदरिसेइ, भणइय-भो सेणिय! सुलद्धं ते जम्मजीवियस्स फलं जेण ते पवयणस्सुवरि एरिसी भत्ती भवइत्ति उववूहेऊण गओ। एवंउववृहियव्वा साहम्मिया।
स्थिरीकरणे उदाहरणं जहा उज्जेनीए अज्जासाढो कालं करेंते संजए अप्पाहेइ-मम दरिसावं दिज्जह, जहा उत्तरज्झयणेसु एतं अक्खाणयं सव्वं तहेव, तम्हा जहा सोअज्जासाढो थिरो करो एवं जे भविया ते थिरीकरेयचा।
तथा 'वात्सल्यप्रभावना' इति वात्सल्यंचप्रभावनाचवात्सल्यप्रभावने; तत्र वात्सल्यसमानधार्मिकप्रीत्युपकारकरणं प्रभावना-धर्मकथादिभिस्तीर्थख्यापनेति, तत्र वात्सल्ये उदाहरणं अज्जवइरा, जहा तेहिं दुब्भिक्खे संधो नित्थारिओ एयं सव्वं जहा आवस्सए तहा नेयं, पभावणाए उदाहरणं ते चेव अज्जवइरा जहा तेहिं अग्गिसिहाओसुहमकाइआई आनेऊण सासनस्स उब्भावणा कया एयमक्खाणयं जहा आवस्सए तहा कहेयव्वं, एवं साहुणावि सव्वपयत्तेण सासनं उम्भावेयव्वं । अष्टावित्यष्टप्रकारो दर्शनाचारः, प्रकाराश्चोक्ता एव नि:शङ्कितादयः, गुणप्रधानश्चायं निर्देशोगुणगुणिनो: कथंचिद्भेदख्यापनार्थः, एकान्ताभेदेतन्निवृत्तौ गुणिनोऽपिनिवृत्तेःशून्यतापत्तिरिति गाथार्थः। __ स्वपरोपकारिणी प्रवचनप्रभावना तीर्थकरनामकर्मनिबन्धनं चेति भेदेन प्रवचनप्रभावकानाह-अतिशयी-अवध्यादिज्ञानयुक्तः ऋद्धिग्रहणादामोषध्यादिऋद्धिप्राप्तः ऋद्धि(मत्)प्रव्रजितो वा आचार्यवादिधर्मकथिक्षपकनैमित्तिकाः प्रकटार्थः विद्याग्रहणाद् विद्यासिद्धः आर्यस्वपुटवत सिद्धमत्र: 'रायगणसंमया' राजगणसंमताश्चेति राजसंमता-मन्त्र्यादयः गणसंमतामहत्तरादयः चशब्दाद्दन श्राद्धकादिपरिंग्रहः, एते तीर्थ-प्रवचनं प्रभावयन्ति-स्वतः प्रकाश
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org