Page Text
________________
१६
दशवैकालिक-मूलसूत्रं __ "आयारपणिहाणंमि, से सम्भवट्टई बुहे।
नाणादीनं विनीए जे, मोक्खट्ठा निम्विगिच्छए।" इत्यादि एतेषु एव नवस्वध्ययनार्थेषु यो व्यवस्थितः स सम्यग् भिक्षुरित्यनेन सम्बन्धेन सभिश्वध्ययनमिति, आहच -'दशमेऽध्ययने समाप्ति नीतमिदं साधुक्रियाभिधायकं शास्त्रम्' एतक्रियासमन्वित एव भिक्षुर्भवत्यत आह-एषभिक्षुरितिगाथाचतुष्टयार्थः । स एवंगुणयुक्तोऽपि भिक्षुः कदाचित् कर्मपरतत्रत्वात्कर्मणश्च बलत्वा(वत्त्वा)त्सीदेत् ततस्तस्य स्थिरीकरणं कर्तव्यमतस्तदर्थाधिकारवदेव चूडाद्वयमित्याहनि.[२४] दो अज्झयणा चूलिय विसीययंते थिरीकरणमेगं।
बिइए विवित्तचरिया असीयणगुणाइरेगफला।। वृ. द्वे अध्ययने, किम्?-'चूडा' चूडेव चूडा, तत्र प्रमादवशाद्विषीदति सति साधौ संयमे स्थिरीकरणाम् 'एक' प्रथमं स्थिरीकरणफलमित्यर्थः, तथा च तत्रावधावनप्रेक्षिण: साधोः दुष्प्रजीवित्वनरकपातादयो दाषा वर्ण्यन्त इति । तथा च द्वितीयेऽध्ययने विविक्तचर्या वर्ण्यते, किंभूता? - 'असीदनगुणातिरेकफला' तत्र 'विविक्तचर्या' एकान्तचर्या-द्रव्यक्षेत्रकालभावेष्वसम्बद्धता, उपलक्षणंचैषाऽनियतचर्यादीनामिति, असीदनगुणातिरेक:फलंयस्याः सा तथाविधेति गाथार्थः।। नि.[२५] दसकालिअस्स एसोपिंडत्थो वण्णिओसमासेनं।
एत्तो एक्कक्कं पुन अज्झयणं कित्तइस्सामि।। वृ.'दशकालिकस्य' प्राग्निरूपतिशब्दार्थस्य एषः' अनन्तरोदितः 'पिण्डार्थ: सामान्यार्थो 'वर्णितः' प्रतिपादितः 'समासेन' संक्षेपेण, अत: ऊर्ध्वं पनरेकैकमध्ययनं'कीर्ति-यिष्यामि' प्रतिपादयिष्यामीति, पुन:-शब्दस्य व्यवहित उपन्यास इति गाथार्थः । तत्र प्रथमाध्ययनं द्रुमपुष्पिका, अस्य च चत्वार्यनुयोगद्वाराणि भवन्ति, तद्यथा-उपक्रमो निक्षेपोऽनुगमो नयः, एषां चतुर्णामप्यनुयोगद्वाराणामध्ययनादावुपन्यासः तथेत्थं चक्रमोपन्यासे प्रयोजनमावश्यकविशेषविवरणादवसेयं स्वरूपंच प्रायश इति। प्रकृताध्ययनस्य चशास्त्रीयोपक्रमे आनुपूर्व्यादिभेदेषु स्ववृद्धयाऽवतार: कार्यः, अर्थाधिकारश्च वक्तव्यः, तथा चाह नियुक्तिकार:
(अध्ययनं-१ द्रुमपुष्पिका ) नि.[२६] पढमज्झयणं द्रुमपुस्फियंति चत्तारितस्स दाराई।
वण्णेउवकाई धम्मपसंसाइअहिगारो॥ वृ.प्रथमाध्ययनं द्रुमपुष्पिकेति, अस्य नामनिष्पन्ननिक्षेपावसरएवशब्दार्थवक्ष्यामः, चत्वारि तस्य 'द्वाराणि' अनुयोगद्वाराणि, किम् ?-वर्णयित्वोपक्रमादीनीति, किम् ? - धर्मप्रशंसयाऽधिकारो वाच्यइति गाथार्थः॥ तथा निक्षेपः, सचत्रिविधः, तद्यथा-ओघनिष्पन्नो नामनिष्पन्नः सूत्रालापकनिष्पन्नश्चेति, तत्रौधः- सामान्यं श्रुताभिधानम्, तथा चाहनियुक्तिकार:नि.[२७] ओहो जं सामानं सुआभिहाणं चउव्विहं तं च।
अज्झयणं अज्झीणं आय ज्झवणा य पत्तेअं॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003380 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 42 Dashvaikalik MoolSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 284 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 42, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 6 MB |