________________
१३४
दशवैकालिक - मूलसूत्रं - ४ /-/ २४०
" तिन्नि तिया तिन्नि दुया तिन्निक्केक्का य होंति जोएसु । तिदुएक्कं तिदुएक्कं तिदुएक्कं चेव करणाई ।। "
त्रयस्त्रिकाः (३३३) त्रयो द्विकाः (२२२) त्रयश्चैकका (१११) भवन्ति योगेषु । कार्यवाङ्मनोव्यापारलक्षणेषु, त्रीणि द्वयमेकं त्रीणि द्वयमेकं त्रीणि द्वयमेकं चैव करणानि - मनोवाक्कायलक्षणानि इति पदघटना ।
काऽत्र भावना ?, न करेमि न कारवेमि करंतंपि अन्नं न समणुजाणामि, मणेणं वायाए कारणं एक्को भेओ । इयाणि बिइओ - ण करेइ न कारवेइ करंतंपि अन्नं न समणुजाणइ मणेणं वायाए इक्को भंगो तहा मणेणं कारणं बिइओ भंगो तहा वायाए कारण य तइओ भंगो, बिइओ मूलभेओ गओ ।
इदानितइओ - न करेइन कारवेइ करंतंपि अन्नं न समणुजाणइ मणेणं एक्को वायाए बिइयो कारणं तइओ, गओ तइओ मूलभेओ ।
इदानिं चउत्थो न करेइन कारवेइ मणेणं वायाए काएणं इक्को न करेइ करंतं नानुजाणइ बिइओन कारवेइ करंतं नानुजाणइ तइओ, गओ चउत्थो मूलभेओ ।
इदानिं पंचमो - न करेइन कारवेइ मणेणं वायाए एक्को न करेइ करंतं नानुजाणइ बिड़ओ न कारवेइ करतं नानुजाण तइओ, एए तिन्नि भंगा मणेणं वायाए लद्धा, अन्नेऽवि तिन्नि मणेणं कारण य लब्धंति, तहावरेऽवि वायाए कारण य लब्धंति तिन्नि, एवमेव सव्वे एए नव, पंचमोऽप्युक्तो मूलभेदः ।
इदानीं षष्ठ: - न करेइ न कारवेइ मणेणं इक्को, तहा न करेइ करंतं नानुजाणइ मणेणं बिइओ, न कारवेइ करंतं नानुजाणइ मनसैव तृतीयः, एवं वायाए काएणवि तिन्नि तिनि भंगा लब्धंति, एएऽवि सव्वे नव, उक्तः षष्ठो मूलभेदः ।
सप्तमोऽभिधीयते - ण करेइ मणेणं वायाए कारणं एक्को, एवं न कारवेइ मनादीहिंबिइओ, करंतं नानुजाणइ तइओ, सप्तमोऽप्युक्तो मूलभेदः ।
इदानीमष्टमः - ण करेइ मणेणं-वायाए एक्को, मणेणं कारण य बिइओ, तहा वायाए कारण य. तइओ, एवं न कारवेइ एत्थंपि तिनि भंगा, एवमेव करंतं नानुजाणइ एत्थंपि तिनि भंगा, एए सव्वे नव उक्तोऽष्टमः ।
इदानीं नवमः - न करेइ मणेणं एक्को, न कारवेइ बिइओ, करंतं नानुजापाइ तइओ, एवं वायाए बिइयं कायेणवि होइ तइयं, एवमेते सव्वेऽवि मिलिया नव, नवमोऽप्युक्तः । आगत- गुणनमिदानीं क्रियते
'लद्धफलमाणमेयं भंगा उहवंति अउणपन्नासं । तीयाणागयसंपतिगुणियं कालेण होइ इमं ॥ १ ॥ सीयालं भंगसयं, कह? कालतिएण होति गुणणा उ ! तीतस्स पडिक्कमणं पच्चुप्पन्नस्स संवरणं ॥ ३॥ पच्चक्खाणं च तहा होइ य एसस्स एस गुणणा उ कालतिएणं भणियं जिनगणधरवायएहिं च ॥ ३ ॥
इति गाथार्थः । उक्तश्चारित्रधर्मः, साम्प्रतं यतनाया अवसरः, तथा चाह
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org