________________
पिण्डनियुक्तिः मूलसूत्र वृ. यदा अनुचितदश विवक्षितंदशासम्भविद्रव्यं लभ्यते तदपि च प्रभूतम् एतच्च ‘आयरो य' इत्यत्र चशब्दाल्लभ्यते. एतेनद्रव्यदेशावुक्तौ कुलमपिच अल्पम् अल्पजनम. अनेनकुलमुक्तं,आदरथप्रभूतः. एतेनभाव उक्तः, ततो भवतिपृच्छा, आधाकर्मसम्भवात्, 'बहुकेऽपि चस्वदेशद्राव्ये' प्रभूतेऽपि च तद्देशसम्भविनि लभ्यमाने द्रव्ये यथा मालवके मण्डकादौ नास्ति पृच्छा, यत्र हि देशे यद्दव्यमुत्पद्यते तत्र तत्प्रायः प्राचर्येण जनभुज्यत इति नास्ति तत्र बहकेऽपि लभ्यमाने पृच्छा, आधाकम्मासम्भवात्. परं तत्रापि कुलं • महदपेक्षणीयम्, अन्यथाऽल्पजने भवेदाधाकर्मेति शङ्कान निवर्तते, तथा 'अभावेऽपि' अनादरऽपि नास्ति पृच्छा, यो ह्याधाकर्म कृत्वा दद्यात स प्राय आदरमपि कुर्यात, तत आदराकरणेन ज्ञायते यथा नास्ति तत्राधाकर्मेतिनच्छा॥ तदेवं यदापृच्छाकर्त्तव्यायदाचनकर्त्तव्या तत्प्रतिपादितं. सम्प्रतिपृच्छायां यदा तद् ग्राह्यं भवति यदा चनतदेतत्प्रतिपादयतिमू. (२२७) तुन्झट्टाए कयमिणमन्नोऽन्नमेवेकरखए यसविलक्वं।
वर्जति गाढरुट्ठा का भेतत्तित्ति वा गिण्हे॥ वृ.इहयादात्री ऋज्वीभवति सापृष्टासतीयथावत्कथयति, यथाभगवन्! तवाय कृतमिदमशनादिकमिति. यत्तुभवति मायाविकुटुम्बं तन्मुखेनैवमाचष्टेगृहाथमेतत्कृतं न तवायिति. परं ज्ञाता वयमिति सविलक्षं सर्वाण्यपिमानुपाणिपरस्परमवक्षन्ते,कपोलोदभेदमात्रंचहसन्ति.ततोयदातवार्थायेदंकृतमितिजल्पतियद्वा 'सविलक्षं सलज्जमन्योऽन्यमवेक्षन्तेचशब्दातहसन्तिवातदासाधवस्तद्देयभाधाकम्मेतिपरिज्ञायवर्जयन्ति, यदा तुकस्यायिदंकृतमिति पृष्टासती गाढंसत्यवृत्त्यारुष्टाभवति. यथा काभ'भट्टारक! तवतप्तिः? इति तदा नैवाधाकम्भेति निःशकंगृह्णाति ।। सम्प्रति गहियमदोस' चेत्यवयवव्याचिख्यासुः परं प्रश्नयतिमू. (२२८) गूढायारा न करेंति आयरं पुच्छियाविन कहेंति।
__ थोवंति वनो पुट्ठा तं च असुद्धं कहं तत्थ ? | वृ. इह ये श्रावकाः श्राविकाश्चातीवभक्ति परवशगागूढाचाराश्रते नादरमतिशयेन कुर्वन्ति, मा भून्न ग्रहीष्यतीति, नापि पृष्टाः सन्तो यथावत्कथयन्ति, यथा नवार्थायेदं कृतमिति, अथवा स्तोकमितिकृत्वा ते साधुना नपृष्टाः, अथ च तद्देयं वस्तु अशुद्धम्' आधाकर्मदोषदुष्टम. अतः कथं तत्र साधोःशुद्धिर्भविष्यति? मू. (२२९) आहाकम्मपरिणओ फासुयभोईवि बंधओ होइ।
सुद्धं गवेसमाणो आहाकम्मेवि सो सुद्धो॥ वृ.इहप्रासुकग्रहणनएषणीयमुच्यतसामथ्यात.तथाहि साधूनामयंकल्पः- ग्लानादिप्रयोजनऽपिप्रथमतस्तावदेषीयमषितव्यं, तदभावेऽनेषणीयमपि श्रावकादिना कारयित्वा. श्रावकाभाव स्वयमपि कृत्वा भाक्त व्यं नतु कदाचनापिप्रासुकाभावप्रासुकमिति,नतःकदाचिदप्यप्रासकभाननासम्भव फास्यभाईवि' इतिवाक्यमनुपपद्यमानमात्प्रासुकशब्दमकीयवर्तयति.तताऽयमर्थः पयासकभाज्यपि एषीयभाज्यपि यद्याधाकम्मंपरिणस्नहियोऽशुभकर्मणांबन्धकोभवति. अशुभपरिणामग्यववस्तुस्थित्याबन्धकारणत्वात. 'शुद्धम' उद्गमादिदोषरहितंपुनर्गवषयन आधाकर्मण्यपिगृहीते भुक्त चशुद्रो वेदितव्यः शुद्धपरिणामयुक्त वात। एतदव कथानकाभ्यां भावयतिमू. (२३०) संघुद्दि, सोउं एइ दुयं कोड़ भाइए पत्तो।
दिन्नंति देहि मझंतिगाउ साउंतओ लग्गो।। वृ.शतमुखनामपुरं तत्रगुणचन्द्र श्रेष्ठी, चन्द्रिकातस्यभार्या श्रेष्ठीचजिनप्रवचनानुरक्ताहिमगिरि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org