Page Text
________________
मूलं.१६७
जह नाममि तंहव य खेलेकाले यनायव्वं॥ वृ.यथा नाम्नि' नामसाधर्मिकविषयेपाषण्डिनांश्रमणानां गिहित्ति' सूचनात्सूत्रमितिन्यायाद्गृह्यगहिणां निग्रंन्यानां च विभाषा कता तथा क्षेत्रे कालेच विभाषणं ज्ञातव्यं, तत्र 'क्षेत्र' सौराष्ट्रादिकं 'कालो' दिनपौरुष्यादिकः तत्रक्षेत्रविषयेविभाषाएवं यदिसौराष्ट्रदेशोत्पन्नेभ्यः पाषण्डिभ्योमयादातव्यमितिसङ्कल्पः तदा सौराष्ट्र देशोत्पन्नस्य साधोर्न कल्पते, सौराष्ट्र देशोत्पन्नत्वेन तस्यापि सङ्कल्पविषयीकरणात, शेषदेशोत्पन्नानां तु कल्यते, तेषां सङ्कलपविषयीकरणाभावात्, यदि पुनः सौराष्ट्रदेशोत्यन्नेभ्यः पाषण्डिभ्यः सरजस्केभ्योयदिवासौगतेभ्योयद्धासाधुव्यतिरेकेणसर्वपापण्डेिभ्योदास्यामीतिसङ्कल्पःतदासौराष्ट्रदेशोत्पन्नस्यापिसाधोःकल्पते, तस्यसङ्कल्पाक्रोडीकरणात, एव' श्रमणेष्वपिसामान्यतःसङ्कल्पितेषु नकल्पते. माधुव्यतिरेकेणतुसङ्कल्पितेषुकल्पतेतथागृह्यगृहिषुसामान्यतःसौराष्ट्रदेशोत्पन्नत्वेन सङ्कल्पितेषुनकल्पते केवलेषु तु गृहिषु कल्पते. निर्ग्रन्थेषु तु सौराष्ट्रदेशोत्पन्नेष्वसौराष्ट्र देशोत्पन्नेषु वा संकल्पितेषु सौराष्ट्रदेशोत्पन्नानामन्यदेशोत्पन्नानांवासर्वथानकल्पते. तदेवं क्षेत्रसाधर्मिक विभाषाभाविता, एवं कालसाधर्मिकऽपि भावनीया,यथाविवक्षितदिनजातेभ्यःपाषण्डिभ्योमयादातव्यमितिसङ्कल्पितेत्तस्यापितद्दिनजातस्यसाधार्न कल्पते, तस्यापि तदिनजातत्वेन सङ्कल्पविषयीकरणात, शेषदिन जातानां तु कल्पते, सङ्कल्पविषयी. करणाभावात, इत्यादि सर्वं पूर्वोक्तानुसारेण भावनीय, प्रवचनादिपदसप्तके पुनरेवं पूर्वाचार्यव्याख्याप्रवचनलिङ्गदर्शनशानचारित्राभिग्रहभावनारूपेषुसप्तसुपदेषुद्रिसंयोगभङ्गाएक-विंशतिः, तद्यथा-प्रवचनस्य लिङ्गेन सहको, दर्शनेन सह द्वितीया, ज्ञानेन सह तृतीयः, एवं यावद्भावनया सह षष्ठ भङ्गाः, एवं लिङ्गस्य दर्शनादिभिः सह पञ्च, दर्शनस्य ज्ञानादिभिः सह चत्वारः, ज्ञानस्य चारित्रादिभिः सह त्रयः, चारित्रस्याभिग्रहभावनाभ्यां द्वौ, अभिग्रहस्यभावनयासहैक इत्येकविंशतिः, हतेषु चैकविंशतिसङ्ख्येषुभङ्गेषु प्रत्येक मेकैका चतुर्भाङ्गिका; तद्यथा-प्रवचनतः साधर्मिको न लिङ्गतः, लिङ्गतः साधर्मिको न प्रवचनतः, प्रवचतनः साधर्मिको लिङ्गतश्च, न प्रवचनतो न लिङ्गतश्च, शेषेषु भङ्गेषु यथास्थानं चतुर्भङ्गिका दर्शयिष्यते॥ मू. (१६८) दस ससिहागा सावगपवयण साहम्मिया न लिङ्गेण।
लिङ्गेण उसाहम्मीनोपवयण निहगा सव्वे॥ वृ. प्रवचनतः साधर्मिका न लिङ्गन अविरतसम्यग्दृष्टेरारभ्य यावदशमी श्रावकप्रतिमा प्रतिपन्ना ये श्रावकास्तेऽत्र द्रष्टव्याः, कुत इत्याह-दसससिहागा' इत्यत्र निमित्तकारणहेतुषु सर्वासां विभक्तीनां प्रायो दर्शन मिति न्यायाद्धेतौ प्रथमा. ततोऽयमर्थः यतस्ते दशमी श्रावकप्रतिमा प्रतिपन्नाः सशिखाकाः शिखासहिताः केशसहिताएवेत्यर्थः, ततस्ते प्रचनत एव साधर्मिकाभवन्ति नलिङ्गतो, येत्वकादशी श्रावकप्रतिमा प्रनिपन्नास्त निष्कशा इत्यादिना लिङ्गतोऽपि साधर्मिका भवन्तीति तद्विवर्जनीम. एतेषां चाांय यत्कृतं तत्साधनांकल्पत.तथालिङ्गतःसाधर्मिकानप्रवचनतानिलवाः, तषांप्रवचनबहिर्भूतत्वनप्रवचनतःमाधर्मिकत्वाभावान्, लिङ्गतुतेषामपिरजाहरणादिकविद्यतइतिलिङ्गतःसामिकाः, तषामप्यायकृतंसाधूनांकल्पते, निवाश्च द्विधा-लोके निवत्वेन ज्ञाता अज्ञाताच, तत्र ये ज्ञातास्ते इह ग्राह्याः, अज्ञातानां लोके साधुत्वेन व्यवहाराणभावतःप्रवचनान्नवर्तित्वात.इहाद्यभङ्गद्धयनउदाहतेशेषमुत्तरंभङ्गयस्वयमेव श्रोतारोऽवभास्यन्न इति बुद्ध्या नियुक्ति कृनोदाहृतवान्, अनेनैव च कारणेन शेषाणामपि चतुर्भङ्गिकाणामाद्यमेव भङ्गद्यमुदाहरिष्यतिनोत्तरंभङ्गद्वयं, वयं तुसुखावबोधाजोदाहरिष्यामः, तत्रास्यामेवप्रथमचतुर्भङ्गिकायांप्रचवनयः साधर्मिका लिङ्गतश्चेतितृतीयभङ्गे उदाहरणंसाधवःएकदशीप्रतिमांप्रतिपन्नाः श्रावकावा, तत्रसाधूनामय
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003379 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 41B Pindniryukti MoolSutra 2b |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 41, & agam_pindniryukti |
| File Size | 9 MB |