________________
२८३
मूलं-१४१ निवेशाद्गाअपहृत्यनिजग्रामाभिमुखप्रचलिताःगच्छतांचतघामपान्तरालेकऽप्यन्यदस्यवःपथिका मिलितवन्तः, ततस्तेऽपितैःसार्द्ध व्रजन्ति, व्रजन्तश्चस्वदेशप्राप्ताः, ततः प्राप्तः स्वदेश इति निर्भया भोजनवेलायां कतिपयागाविनाश्यभोजनायतन्मासपक्तुमारब्धवन्तः,अस्मिथप्रस्तावेकेश्रप्यन्येऽपिपथिका:समाययुः, ततस्तेऽपि तैर्दस्युभिभोंजनायनिमन्त्रिताः, ततो गोमांसे पक्के केऽपि चौराः पथिकाचभोक्तं प्रवृत्ताः केऽपि गोमांसभक्षणं बहुपापमिति परिभाव्य न भोजनाय प्रवृत्ताः केवलमन्येभ्यः परिवेषणं विदधति, अत्रान्तरे च निष्प्रत्याकारनिशितकरवालभीषणमूर्तयः समाययुः कूजकाः, ततस्तैः सर्वेऽपि भोक्तार: परिवषकाथ परिगृहीताः, तत्र ये पथिका अपान्तराले मिलितादते पथिका वयमिति ब्रुवाणा अपि चौरोपनीतगोमांसभक्षणपरिवेषणप्रवृत्ततया चौरवद्दुष्टा इति गृहीता विनाशिताश्च ।। अमुमेवार्थ दार्टान्तिके योजयतिमू.(१४२) जेऽविय परिवेसंती, भायणाणि धरतिय।
तेऽवि बझंति तिब्वेण, कम्मणा किमु भोइणो?॥ वृ. इह चौराणां येऽपान्तराने भोजनवेलायां वा ये मिलिताः पथिकास्तत्रापि ये परिवेषमात्रं भाजनधारणमात्रंदाकृतवन्तस्तेऽपिकूजकैरागत्यबद्धाविनाशिताश्र, एवमिहापियेसाधवोऽन्येभ्यः साधुभ्यः आधाकर्मपरिवेषयन्ति वाधरन्तितेऽपि तीव्रेणंदुस्सहविषाकेननरकादिगतिहेतुना कर्मणा बध्यन्ते, किं पुनराधाकर्मभोजिनः?।तत एतद्दोषभयात्परिवेषणादिमात्रमप्याधाकर्मणःप्रतिषेवणं यतिभिर्न कर्त्तव्यम, इहचीरस्थानीयाआधाकर्मनिमन्त्रिणःसाधवोगोमांसभक्षकचौरपथिकस्थानीयाःस्वयंगृहीतनिमन्त्रिताधाकर्मभोजिना गोमांसपरिवेषकादिस्थानीया आधाकर्मपरिवेषकादयः गोमांसस्थानीयमाधाकर्म पथस्थानीयं मानुषं जन्म कूजकस्थानीयानि कर्माणि मरणस्थानीयं नरकादिप्रपातः॥ मू. (१४३) सामत्थण रायसुए पिइवहण सहाय तह य तुहिक्का।
तिहपि हु पडिसुणणा रन्ना सिट्ठमि सा नंथि।। वृ. गुणसमृद्धं नाम नगरं, तत्र महाबलो राजा तस्य शीला नाम देवी, तयोर्विजितसमरो नाम ज्येष्ठः कुमारः, सचराज्यंजिघृक्षःपितरिदुष्टाशयश्चिन्तयामास-यथाममैषपतास्थविरोऽपिनम्रियते नूनंदीर्घजीवी सम्भाव्यते ततो निजभटान् सहायीकृत्यैनंमारयामीति. एवं चचिन्तयित्वा निजभटैः समंमन्त्रयितुं प्रावर्त्तत, तत्रकश्चिदुक्तं वयंसाहायककारिणोऽपरैरुक्तम्-एवंकुरु,केचित्पुनस्तूष्णीप्रतिपेदिरे,अपरेपुनश्चतस्यप्रतिपद्यमानाःसकलमपितद्वृत्तान्तराजनिवेदयामासः तताराजायसाहायकंप्रतिपन्नायेचैवंकुर्वित्युक्तवन्नो येऽपिचतूर्णीतस्थःतान सर्वानपिज्येष्ठंचकुमारंवैवस्वतमुखप्रतिचिक्षेप यस्त्वागत्यनिवदिततपूजिताः. गाथाक्षरयाजना त्वियं- सामत्थण स्वभंट: सह पर्यालोचनं. 'राजसुएलि तृतीयार्थे सप्तमी, ततोऽयमर्थःराजसुतनकत्तुंमारब्धमिति शेषः तत्रकश्चिदक्तं -पितृहनने कर्तव्य तवमहायाक्यमिति तथा इति समुच्चय चशब्दा नुक्त समुच्चयार्थःयचकचिदवकुर्वितिभाषिनवन्तइतिसमुच्चिनानि कंचित्पुनस्तूष्णाका जाता:माननावस्थिताः, एतेषां च त्रयाणामपि प्रतिश्रवणदोषः, यस्तु राज शिष्टं तेषां सा तत् प्रतिश्रवणं नास्ति ।। मू. (१४४) भुंजन जे भुंजसुतइओ तुसिनीए भंजए पढमा।
निण्हपि ह पडिसुणणा पडिसेहतम्य सा नन्थि॥ वृ.इहकिलकनापिसाधुना चत्वारःसाधव आधाकर्मणे निमन्त्रितायथाभुङ्ग्ध्वं यूयमेनमाहारमिति, तवं निमन्त्रणे कृते प्रथमो भुक्ते, द्वितीयः प्राह नाहं भुभुक्ष्व त्वमिति. तृतीयो मौनामाश्रितः, चतुर्थः पुनःप्रतिषिद्धवान्यथा नकल्पनेसाधूनामाधाकर्मतसमादहनभुनेइति.तत्रत्रयाणामाद्यानांप्रतिश्रवणदोषः,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org