________________
રપુર
पिण्डनियुक्तिः-मूलसूत्रं
तदनन्तरंग्लानानांततोऽप्यनन्तरंशक्षकादीनां तत्रशक्षा अभिनवप्रव्रजिताआदिशब्दाद्वालादिपरिहग्रहःसूत्रे च'सेइमाईण' इत्यत्रमकारोऽलाक्षणिकः, ततः' तदनन्तरमात्मानः इहसर्वेषामपिगुर्वादीनायथायोगंत्रिवि. धान्यपिप्रक्षालनीयवस्त्राणिसम्भवन्ति, तद्यथा-यथाकृतान्यल्पपरिकम्माणिबहपरिकर्माणिच.तत्रयानि परिकर्मरहितान्येव तथारूपाणि लब्धानि तानि यथाकृतानि, यानि चैकं वारं खण्डित्वा सीवितानि तान्यल्परिकाणि. यानी च बहुधा खण्डित्वा सीवितानि तानि बहुपरिकम्माणि, ततस्तत्रापि धावनक्रममाह. 'पुच्चमाहागडे' यत्ति. पूर्वे' प्रथमसर्वेषामपियथाकतानिवासांकिधावयेत.पश्चात्क्रमेण इतरे द्वे, किमर्थमिति चेत? उच्यते विशुद्धाध्वयसायस्फातिनिमित्त. तथाहि-यान्यल्पपरिकर्माणितानिबहुकम्मपिक्षयास्तोकसंयमव्याधातकारीणि भवन्तीति तदपेक्षया शुद्धानि. तेभ्योऽपि यथाकृतान्यतिशुद्धानि, मनागपि पलिमन्थदोषकारित्वाभावात.ततोयथायथापूर्वपर्वशुद्धानिप्रक्ष्याल्यन्तेतथातथासंयमबहुमानवृद्धिभावतो विशुद्धाध्यवसायस्फातिरिति पूर्वयथाकृतानीत्यादिक्रमः||सम्प्रतिप्रक्षालनक्रियाविधिमुपदर्शयति. मू. (४५) अच्छोडपिट्टणासु य न धुवे धोए पयावर्ण न करे।
परिभोग अपरिभोग छायावह पेह कल्लाणं॥ वृ. इहवस्त्राणिधावनआच्छोटनपिट्टनाभ्यांनधावेत, तत्रआच्छोटनं रजकैरिवशिलायामास्फालनं पिट्टन-धनही नरण्डारमणीभिरिव पुनः पुनः पानीयप्रक्षेपपुरस्सरमुद्रत्योत्पिडनेन कुट्टनं, सूत्रे च सप्तमी तृतीयाऽर्थे, यथा 'तिसुतेसुअलफिया पुहवी' इत्यादौ, तुशब्दोऽनुक्त समुच्चयार्थः, सच पाणिपादेन प्रमुज्य प्रमुज्य यतनया प्रक्षालयादिति समुश्चिनोति. ततो धौते' प्रक्षालिते, धावन जलस्पर्शजनितशीताफ्नोदायात्मनोवस्त्रस्यवाशोषणायाग्रे प्रतापननकुर्यात्,माभूतधावनजलाद्रीभूतहस्तादितोवस्त्रतोवाकथिचदिबन्दनिपातेनाग्निकायविराधना, यद्येवंतर्हिकथंवस्त्रस्यशोषणकर्त्तव्यभितिशोषणविधिमाह-परिभोग्यानि अपरिभोग्यानिचयथाक्रमंछायाऽऽतयोःशोषयेत्स,सूत्रेचविभक्ति लोपआर्षत्वात्,परिभोम्येषुहिवस्त्रेषु तथापूर्वशोधितेष्वपिकथश्चितषट्पदिका सम्भवन्ति, साचप्रक्षालनकालेतथापमर्दिताऽपिकथञ्चिज्जीविता सती दिनकराऽऽतपसम्पर्क भ्रियन्ते, ततस्तद्रक्षणार्थ तानि छायां शोषयेत, इतराणि त्वातपे, दोषाऽभावत्. तानि च छायायामातपेच शोषार्थ विसारितानि निरन्तरं पहि'त्ति प्रेक्षेत, येन परास्कदिनो नापहरन्ति, इह पूर्वोक्ताविधिना यतनापुरस्सरमपि धाव्यमाने वस्त्रेषु कथञ्चिद्वायुविराधनारूपः षदिकोपमादिरूपो वाऽसंयमोऽपि सम्भाव्यते, ततस्तच्छन्द्रयर्थतस्य साधोगुरुणा कल्याणसंजं प्रायश्चितं देयम्॥ मू. (४६) तिविहो तेउकाओ सच्चित्तो मीसआ य अच्चित्तो।।
सच्चित्तो पुन दुविहां निच्छयववहारआचेव।। वृ.त्रिविधस्तेजस्कायः तद्यथा-सचित्ता मिश्राऽचित्तथ.सचित्त:पनदिविधः निधयतीव्यवहारतश्र। निश्रयव्यवहाराभ्यामव सचित्तस्य द्वविध्यमाह.
मू. (४७/१) इट्टगपागाईण बहमन्झ विन्जमाइ निच्छयओ। इंगालाई इयरात्ति
वृ. इष्टकापाकः प्रतीतः, आदिशब्दात् कम्भकारपाकक्षुरसकथनतुल्या (चुल्लया) दिपरिद्रहः. तेषां च बहुमध्यांग विद्युदादिश्व. विद्युदुल्लाप्रमुखतनम्कायो निश्चयतः सचित्तः, शेषस्त्वङ्गागदिकाः, अङ्गार ज्वालारहितोऽग्निः, आदिशब्दाद् ज्वालादिपरिग्रहः, व्यवहारतः सचित॥ सम्प्रति मिथ तेजस्कायमाहमू. (४७/२)
मम्मुरमाईड मिस्सो उ। वृ. 'मुर्मुर:' कारीषोऽग्निः. आदिशब्दादविध्यानादिपरिग्रहः इत्यंभूतो मिश्र इति।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org