________________
४०४
घेत्तव्वमलेवकडं लेवकडे मा हु पच्छकम्माई । न य रसगेहिपसंगो इअ वृत्ते चोयगो भणइ ॥
पिण्डनियुक्ति:- मूलसूत्र
मू. (६५५)
वृ. इह साधुना सदैव ग्रहीतव्यमलेपकृद्-वल्लचनकादि, माऽभूवन् लेपकृति गृह्यमाणे पश्चात्कर्मादयो दध्यादिलिप्तहस्तादिप्रक्षालनादिरूपादोषाः, आदिशब्दात्कीटिकादिसंसक्त वस्त्रादिना प्रोच्छनादिपरिग्रहः, अतो लेवकृन्न ग्रहीतव्यम् । अलेपकृद्गृहणे गुणमाह-न च सदैवालेपकृतो ग्रहणे 'रसगृद्धिप्रसङ्गः ' रसाभ्यवहारलाम्पट्यवृद्धिः, तस्मात्तदेव साधुभिः सदैवाभ्यवहार्यम् । एवमुक्ते सति चोदको भणतिमू. (६५६) जई पच्छकम्मदोसा हवंति मा चेव भुंजऊ सययं । तवनियमसंजमाणं चोयग | हानी खमंतस्स ॥
वृ. यदिलेपकृद्गृहणेपञ्चात्कर्मप्रभृतयो दोषा भवन्तिततस्तन्नगृह्यतेतर्हिमा कदाचनापिसाधुर्भुक्ताम् एवं हि दोषाणां सर्वेषां मूलत एवोत्थानं निषिद्धं भवति, सूरिराह- हे चोदक | सर्वकलां क्षपयतः अनशनतपोरूपं क्षपणं कुर्वतः साधोविर कालभावितपोनियमसंयमानां हानिर्भवति, तस्मान्न यावज्जीवं क्षपणं कार्ये । पुनरपि परः प्राह - यदि सर्वकालं क्षपणं कर्तुमशक्त स्तर्हि षण्मासक्षपणं कृत्वा पारणकमलेपकृता विधत्तां, गुरुराहयद्येवं कुर्तस्तपः संयमयोगान् कर्तुं शक्नोति तर्हि करोतु, न कोऽपि तस्य निषेद्धा, ततो भूयोऽपि चोदको ब्रूतेयद्येवं तर्हि षण्मासानुपोष्याचाम्लेन भुङ्गां, न चेच्छक्नोति तत एकदिनादिहान्या तावत्परिभावयेत् यावच्चतुर्थमुपोष्याचाम्लेन पारयेत्, एवमप्यसंस्तरणे सदैवालेपकृतं गृह्णीयात् । अमुमेव गाथया निर्दशतिमू. (६५७) लित्तंति भाणिऊणं छम्मासा हायए चउत्थं तु । आयंबिलस्स गहणं असंथरे अप्पलेवं तु ॥
वृ. लिप्तं सदोषमिति भणित्वाऽलेकृद्भोक्त व्यं तीर्थकरगमधरैरनुज्ञातमिति गुरुवचनन् । अत्र चोदक आह-यावज्जीवमेव मा भुङ्क्तां, नो चेत् यावज्जीवमभोजनेन शक्नोति तर्हि षण्मासानुपोष्य आचाम्लेन भुङ्क्तां, न चेदेवमपि शक्नोति तत एकदिनादिहान्या तावदात्मानं तोलयेत् यावच्चतुर्थमुपोष्याचाम्लस्य ग्रहणं करोतु, एवमप्यसंस्तरणे अशक्तावल्पलेपं गृह्यातु । एनामेव गाथां गाथाद्वयेन विवृणोतिमू. (६५८) आयंबिलपारणए छम्मास निरंतरं तु खविऊणं । जइन तरइ छम्मासे एगदिनूनं तओ कुणउ ॥ एवं एक्केकदिनं आयंबिल पारणं खवेऊणं । दिवसे दिवसे गिues आयंबिलमेव निल्लेवं ॥
मू. (६५९ )
वृ. यदि सर्वकालं कर्तुमशक्त स्तर्हि षण्मासान्निरन्तरं क्षपयित्वा पारणके आचाम्लं करोतु, यदि षण्मासानुपवस्तुं न शक्नोतिततएकदिनीनान् करोतु, एवं षण्मासावधिरक कंदिनंपरित्यज्याचाम्लेनपारणकं तावत्करीतु यावचतुर्थ, एवमप्यसामर्थ्य दिवसे दिवसे गृह्णात्वाचाम्लं निर्लेपमिति ॥ गुरुराहas से न जोहानी संप इसे व होइ तो खमओ ।
मू. (६६०)
खमणंतरेण आयंबिलं तु निययं तवं कुणइ ॥
Jain Education International
वृ. यदि से' तस्य साधीः सम्प्रति' तदात्वेष्यतिवाकाले नयोगहानिः प्रत्युपक्षणादिरूपसंयमयोगभ्रंशां न भवति तर्हि भवतु क्षपकः- षण्मासाद्युपदासकर्त्ता । तत्र च क्षपणानामेकैकदिनहान्या पूर्वोक्तस्वरूपाणामन्तरान्तरा पारणकमाचाम्लं करोतु, एवमप्यशक्तौ 'नियतं ' सदैवाचाम्लरूपं तपः करोतु, केवल सम्प्रति सेवार्त्तसंहननानां नास्ति तादृशी शक्ति रिति न तथोपदेशो विधीयते । पुनरपि पर आह
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org