________________
४०१
मूलं.६४२ बपितोऽपि यदि दृढहस्तो भवत्ति-न हस्तेन गृहीतं किमपि तस्य पतति तदा तस्मादपि कल्पते, ज्वरितादपि ग्राह्यं ज्वरे शिवे सति, अन्धोऽपि यदि देयं वस्त्येन पुत्रादिनां धृतं ददाति स्वरूपेण श्राद्धच. यदिवा स एवान्धोऽन्येनविधृतःसनदेयंददातितर्हिततोग्राह्यं,नान्यथा, पूर्वोक्त दोषपसङ्गातात्वग्दोषादिपञ्चकविषयां भजनामाह. मू. (६४२) मंडलपसूतिकुट्टीऽसागरिए पाउयागए अयने।
कमबद्रे सवियारे इयरे विटे असागरिए॥ १. 'मण्डलानि' वृत्ताकारदद्रुविशेषरूपाणि प्रसूतिः' नखादिविदारणेऽपि चेतनाया असंवित्तिस्तद्वयो यः कुष्ठः' रोगविशेषः सोऽस्यास्तीति मण्डलप्रसूतिकुष्ठी सचेद् ‘असागारिके सागारिकाभावे ददाति तर्हि ततः कल्पत्, नशेषकुष्ठिनः सागारिकेवा पश्यति, पादुकारूढोऽपियदिभवत्यचलस्थानस्थितस्तदा कारणे सति कल्पते. तथा 'क्रमयोः पादयोर्बद्धो यदि सविचारइतवेतश्चपीडामन्तरेण गन्तुं शक्तस्ततो बन्दादपि तस्मात्कल्पते. इतरस्तु य इतथेतश्च गन्तुमशक्तः स चेदपविष्टः सन ददाति न च कोऽपि तत्र सागरिको विद्यतेतर्हिततोऽपिकल्पते, हस्तबद्धस्तुभिक्षादातुमपिनशक्रोति,तत्रप्रतिषेवएव,नभजना,उपलक्षणमेतत्, तेन छिन्नकरोऽपि यदि सागारिकाभावे ददाति तर्हि कल्पते, छिन्नपादो यधुपविष्टःसन सागारिकाऽसम्पाते प्रयच्छति ततस्ततोऽपिकल्पते । नपुंसकादिसप्तकविषयां भजनामाहमू. (६४३) पंडग अप्पडिसेवी वेला थणजीवि इयर सव्वंपि।
उक्खित्तमनावाए न किंचि लग्गं ठवंतीए। द. नपुंसकोऽपि यदि 'अप्रतिसेवी' .लिङ्गाद्यनासेवकस्तर्हि ततः कल्पते, तथाऽऽपन्नसत्त्वाऽपि यदि 'वेल'त्ति सूचनात्सूत्र' मितिन्यायाटेलामासप्राप्ता भवति, नवममासगर्भा यदि भवतीत्यर्थः, तर्हि स्थविर कल्पिकैः परिहार्या, अर्थात्तदिवरीताया हस्तात्स्थविरकल्पिकानामुपकल्पते इति द्रष्टव्यं, तथा याऽपि बालकत्सास्तन्यमानोपजीविशिशुकासास्थविरकल्पिकानांपरिहार्या,नततःस्थविरकल्पिकानामपिकल्पते किमपीति भावः, यस्यास्तु बाल आहारेऽपिलगति तस्या हस्तात्कल्पते.साहिप्रायःशरीरेण महान् भवति, ततोनमारादिविराधनादोषमसङ्गः, येतुभगवन्तो जिनकल्पिकास्ते मूलत एवापन्नसत्त्वां बालवत्सां च सर्वथा परिहरन्ति, एवं मुशानाभजमानादलन्तीष्वपिभजना भावनीया.सा चैवं मुञ्जाना अनुच्छिष्टा सती यावदद्यापिनकवलं मुखेप्रक्षिपति तावत्तद्वस्तात्कल्पते.भर्जमानाऽपियत्सचित्तंगोधूमादिकहिल्लके क्षिप्त. तदभ्रष्ट्रोत्तारितमन्यश्चनाद्यपिहस्तेन गृह्याति, अत्रान्तरे यदिसाधुरामातोभवतिसाचेद्ददातितर्हि कल्पते, तथा दलयन्तीसचित्तमुद्रादिनादत्यमानेनसहधरट्टमुक्त वतीअत्रान्तरेचसाधुरायातोभवतिसाचतस्ततो यद्युत्तिष्ठति, अचेतन वा भ्रष्टं मुद्रादिकंदलयतितहितद्धस्तात्कल्पत, कण्डयन्त्या कण्डनायोत्पाटितंमुशलं, न च तस्मिन मुशलं किमपि कागच्या बीजं लग्रमस्ति, अत्रान्तरे च समायातः माधुरनतो यदि साऽनपाय प्रदश मुशलं स्थापयित्वा भिक्षां ददाति तर्हि कल्पते। पिंषत्यादिविषयां भजनामाह. मू.(६४४) पीसंती निप्पिट्टे फासुंवाधुसुलणे असंसत्तं।
कतणि असंखचुन चुन्नं वाजा अचोक्खलिणी।। मू. (६४५) उन्चट्टणिसंसत्तेन वावि अट्ठील्लए नघट्टेइ।
पिंजणपमहणेसु यपच्छाकम्मं जहा नत्थि॥ वृ.पिंषन्ती निष्पिष्टे'पेषणपरिसमाप्ती, प्रासुकंवा पिंषन्तीयदिददातितर्हितस्याहस्तात्कल्पते,तथा 26 126
का
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org