________________
पिण्डनियुक्तिः मूलसूत्रं वृ. यथा चैव पूर्वलिप्ते 'कायाः' पृथिवीकायादयो विराध्यन्ते तथा साधुभ्यस्तैलादिकं दत्त्वा भूयोपि कुतुपादिमुखेउपलिप्यमानेकायाविराध्यन्ते नवरंषष्ठेकायेत्रत्पकायरूपे विराध्यमानाजन्तवःपृथिव्याश्रिताः 'मुझ्गादयाः' पिपीलिकाकुन्थ्वादयो द्रष्टव्याः । सम्प्रति दाने कयविक्कए य' इत्यवयवं व्याचिख्यासुराहमू. (३८१) परस्सतं देइ स एव गेहे, तेल्लं व लोणं व घयं गुलं वा।
उग्धाडिए तमि करे अवस्सं, सविनयं तेन किणाइ अन्नं॥ वृ. तस्मिन् कुतुपादिमुखे साध्वर्थमुद्घाटिते सति परस्मै' याचकग्राहकादिकाय यद्रा-स्वकीय एव गृहे पुत्रादिभ्यस्तैलं लवणंघृतं गुडंवा ददाति. यदिवास करोत्यवश्यं विक्रयं तेन चमूल्येनान्यत् क्रीणाति. एतच्च सर्वसाध्वर्थमुद्घाटिते सति प्रवर्तते इति साधोः प्रवृत्तिदोषः। 'अगिरणम्' इत्यवयवं व्याख्याम. (३८२) दाने कयविक्कए वा होई अहिगरणमजयभावस्स।
निवयंति जे य तहियं जीवा मुइयंगमूसाई॥ वृ. दान क्रये विक्रय वाऽनन्तरोक्त स्वरूपे प्रवर्त्तमाने साधोः 'अयतभावस्य' अयतोऽशुद्धाहारा परिहारकत्वेन जीवरक्षणरहितः भावः अध्यवसायो तस्य स तथा तस्य अधिकरणं' पापप्रवृत्तिरुपजायते, तथा तस्मिन कुतुपादिमुखे उद्घाटिते ये जीवा मुइ नमूषकादयो निपतन्ति निपत्य च विनाशमाविशन्ति तदप्यधिकरणं साधोरेव। सम्प्रति 'ते चेव कवाडंमि' इत्यवयवं व्याचिख्यासुराहमू. (३८३) जहेव कुंभाइसुपुष्वलित्ते. उभिज्नमाणे य हवंति काया।
ओलिंपमाणेवि तहा तहेव, काया कवाडंमि विभासियव्दा।। वृ. यथैव 'कुम्भादी' घटादौ, आदिशब्दात्कुतुपादिपरिग्रहः, पूर्वलिप्ते उद्भिद्यमाने 'कायाः' पृथिवीकायादयोविराध्यमानाभवन्ति,उपलक्षणमेतत.तेनदानक्रयविक्रयाधिकरणप्रवृत्तित्रभवति,तथाकपाटेऽपि पूर्वदत्ते साध्वर्थमुद्घाट्यमाने वेदिताव्याः, तथाहि-यदा कपाटात् प्राक्कथमपि पृथिवीकायो जलभृतः करको वा बीजपूरादिकं वा मुक्तं भवति तदा तस्मिन्नुयाट्यमाने कपाटे तद्विराधना भवति, जलभृते करकादौ तु मिद्यमाने (वा) पानीयं प्रसर्पत् प्रत्यासन्नचुल्ल्यादावपि प्रविशेत, तथा च सत्यग्निविराधना, यत्र चाग्निस्तत्र वायुरितिवायुविराधनाच,मूइकादिविवरप्रविष्कीटिकागृहगोधिकादिमत्त्वविनाशेत्रसकायविराधनाचेति, दानक्रयाविक्रयाधिकरणप्रवृत्तिभावनाचपूर्ववत्कर्त्तव्या।'सम्प्रति सविसेसा' इत्यवयवं व्याचिख्यासुराहमू. (३८४) घरकोडलसंचारा आवत्तण पीढगाइ हेटवरिं। .
नितेवि एयअंतो डिभाईपल्लणे दासा॥ वृ. कपाटस्य सञ्चारात सचलनाद्ग्रहगोधिका, उपलक्षणमेतत् कीटिकोन्दुरादयश्च विराध्यमन्ते. तथाप्रासाढस्याधाभृमिरूपापाटिकवपीठिका- चायिका तत्राधअपरितलचकपाटकंदशस्यावर्त्तन तदाश्रिताः कुन्थुपिपीलिकादया विनाशमश्नुवत, तथादघाट्य कपाटं पश्रान्मुखं नीयमानऽन्तःस्थित (रिति) अन्तःस्थितस्य डिम्भादः प्ररण दोषाः-शिरःस्फोटनादयो भवन्ति। सम्प्रत्यपवादमाह. मू. (३८५) घेप्पइ अकुंचियागंमि कवाडे पइदिने परिवहते।
अजऊमुद्दिय गंठी परिभुज्जइ दद्दरो जो य॥ वृ. 'अकुचिकाक' कुचिकारहिते, कुश्चिकाविवररहिते इत्यर्थः, तत्र हि किल पृष्ठभागे उल्लालको न भवतितेननघर्षणद्वारेणसत्त्वविराधना,यदा- 'अकूझ्यागेत्तिपाठः, तत्र अकूजिकाके कूजिकारहिते अक्रेडारारावे, किमुक्तं भवति?-यघाट्यमानंकपाटंक्रेङ्काररवनकरोति.तद्धिपश्चात्क्रियमाणमूर्ध्वमधास्तियंग For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International