Page Text
________________
मूलं-३५६
वृ. एकस्यसाघोर्यस्यसत्कं तन्नभवति तस्य मानयुक्त प्रमाणोपपन्नं वस्त्रादि, नद्वितीये-द्वितीयस्स साघोबस्स सत्कंतस्य मानयुक्तं . किन्तु?-न्यूनमधिकं वा. तत एवमादिषु कार्येषु समुत्पन्नेषु परिवर्तनस्य सम्भवोभवति,तत्रपरिवर्तनस्यसम्भवेयस्यसत्कंतद्वस्त्रादितेनगुरुपादमूलेतस्यवस्त्रादेःस्थापनकर्त्तव्यं, गुरुपादमूले मोक्तव्यमित्यर्थः, ततो वृत्तान्तः कथनीयः, वृत्तान्ते च कथिते सति स गुरुर्ददाति 'अन्यथा' गुरुपादमूलस्थापनाद्यभावे कलहः परस्परंराटि सम्भवतीति।उक्तं परिवर्तितद्वारम्, अथाभ्याहृतद्वारमाहमू. (३५७) आइन्नमणाइन्नं निसीहऽभिहडं न नोनिसीहं च।
निसिहाभिहडं ठप्पं वोच्छामी नोनिसीह तु॥ वृ.अभ्याहृतंद्विधा,तद्यथा-आचीर्णमनाचीणंच,तत्रानाचीर्ण द्विघा.तद्यथा-निशीथाभ्याहृतंनोनिशी. याभ्याहृतं च, तत्र निशीथम-अर्द्धरात्रं तत्रानीतं किल प्रच्छन्नं भवति, एवं साधूनामपि यदविदितमभ्याहृतं तन्निशीथाम्याहृतमिवनिशीयाभ्याहृतं. तद्विपरीतनोनिशीथाभ्याहृतं यत्साधूनामभ्याहृतमितिविदितंभवति. तत्र निशीथाभ्याहृतं स्थाप्यम, अग्रे वक्ष्यते इति भावः, सम्प्रति पुनर्वक्ष्यामि। नोनिशीथाभ्याहृतं। मू. (३५८) सग्गामपरम्गामे सदेस परदेसमेव बोद्धव्वं।
दुविहं तु परग्गामे जलथल नावोडुजंघाए॥ वृ.नोनिशीथाभ्याहृतं द्विविधं, तद्यथा- 'स्वग्रामे' स्वग्रामविषयं 'परग्रामे' परग्रामविषयं, तत्र यस्मिन् ग्रामेसाधुर्निवसतिचकिलस्वग्रामः,शेषस्तुपरग्रामः, तत्र परग्रामे' परग्रामविषयमभ्याहृतंद्विविधं,तद्यथास्वदेशं परदेशं च, स्वदेशपरग्रामाभ्याहृतं परदेशपरग्रामाभ्याहृतं चेत्यर्थः । तत्र स्वदेशो यत्र देशे मण्डले साधुर्वर्तत, शेषस्तुपरदेशः। एतद्विविधमपि प्रत्येकं द्विधा, तद्यथा- 'जलथल त्ति सूचनात्सूत्र' मितिकृत्वा जलपथैनाभ्याहृतंस्थलपथेनाभ्याहृतं च, तत्रजलपथेनाप्यभ्याहृतं द्विधा-नावा उड्डपेनच, उपलक्षणमेतत्, तेनस्तोकजनसम्भावनायांजड्याभ्यामपि,तत्रनौः-तरिकाउड्डपः-तरणकाष्ठंतुम्बकादिचोडुपग्रहणेनगृहीतं द्रष्टव्यं, स्थलपथेनाप्यभ्याहृतं द्विधा, नद्यथा-जङ्घाभ्या-पद्भ्याम्, उपलक्षणमेतत् तेन गन्त्र्यादिना च ।। तत्रामूनेव जलस्थलाभ्याहृतमेदान् सप्रपञ्च विभावयन् दोषान प्रदर्शयत्तिमू. (३५९) जंघा बाह तरीइ वजले थले खंध आरखुरनिबद्धा।
संजमआयविराधन तहियं पुन संजमे काया॥ म. (३६०) अत्थाहगाहपंकामगरोहाराजले अवाया उ।
कंटाहितेनसावय थलंमि गए भवे दोसा ॥ वृ.तत्रजलमार्गस्तोकजलसम्भावनायांजवाभ्याम् अस्ताघसम्भावनायांबाहुभ्यांयदिवातरिकया, उपलक्षणमेनत, उड्डपेन चाभ्याहृतं सम्भवति, स्थलमार्गे स्थलमार्ग तु स्कन्धन यद्वा आरपुरनिबन्द्र'त्ति अत्र तृतीयार्थ प्रथमा,ततोऽयमर्थः आरकनिबद्धागन्त्रातयाखुरनिबद्धारासभबलीवदयस्तः अञ्चदोषाः संयमविराधनाऽऽत्मविराधनाच, तत्र' संयमाऽऽत्मविराधनामध्येसंयमविषयाविराधनाजलमार्गस्थलमार्गे च 'काया' अपकायादयो विराध्यमाना द्रष्टव्याः । जलमार्गे आत्मविराधनामाह-'अत्थाह' इत्यादि. अच प्राकृतत्वात् क्वचिद्विभक्ति लोपः कचिद्विभक्ति परिणामश्च, तताध्यमर्थः अस्ताधे पदादिमिरलभ्यमानेऽधोभूमागेऽयोनिमज्जनलक्षणोऽपायोभवति,तथा ग्राहेभ्यः' जलचरविशेषेभ्यःयद्वा पङ्कतः'कलरूपात्अथवा मकरेभ्यः, यदिवा 'ओहरे'त्ति कच्छपेभ्यः, उपलक्षणमेतत्, अन्येभ्यश्च पादबकतन्त्वादिभ्यः 'अपाया' विनाशादयोदोषाःसम्भवन्ति।स्थलमार्गेआत्मविराधनामाह-कंटे त्यादिकण्टकेभ्योयदिवाऽहिभ्योयद्वा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org www.ja
| SR No. | 003379 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 41B Pindniryukti MoolSutra 2b |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 41, & agam_pindniryukti |
| File Size | 9 MB |