________________
ओघनियुक्तिः मूलसूत्र वृ.शिध्यानविशिष्टकेवलान्यद्यामन्त्रयतिततश्वकोदोषः?, पडिच्छगतिसूत्रार्थग्रहणाईये आयाताः साधवस्ते प्रतीच्छकाः तेनत्ति तेन अनालोचनेन 'बाहिरं भाव'ति बहिर्भावं चिन्तयन्ति, बाह्या वयमत्र। अथेतरान्-प्रतीच्छकानालोचयतिततःशिष्याबहिर्भावमन्यस्ते,प्रतीच्छकाश्चसूत्रा-र्थग्रहणसमाप्तौगच्छन्ति ततश्चाचार्य एकाकी संजायत इत्येवं दोषस्तावत् । अथ वृद्धान् पृच्छति ततःमू. (२०७) तरुणा बाहिरभावं न य पडिलेहोवहीन किड़कम्म।
मलयपत्तसरिसया परिभूया बच्चिमो थेरा॥ वृ.वृद्धानालोचयतितरुणाबहिर्भावमन्यन्ते, ततश्चतेतरुणाः किं कुर्वन्त्यत आह 'नयपडिलेहोवही' उपधेःप्रत्युपेक्षणानकुर्वन्ति,नचकृतिकर्म-पादप्रक्षालनादिकुर्वन्ति।अथतरुणानेवपृच्छतिततःको दोष ?, वृद्धा एवं चिन्तयंति- 'मूलयपत्तसरिसया' मूलं आद्य यत्पर्ण निस्सारंपरिप-क्वप्रायं तत्तुल्या वयमत्त एव च परिभूतास्ततश्चद्रनाम इत्येवंस्थविराश्चिन्तयन्ति यदिवा मूलयपत्तसरिसया' मूलकपत्रतुल्याःशाकपत्रप्राया वयम, अथ मतं स्थविरा न प्रष्टच्या एव. तत्तु न. यत आहमू. (२०८) जुन्नमएहिं विहणं जं जूहं होइ सुट्ठवि महल्नं !
तं तरुणरहसपोइयमयगुम्मइअंसुहं हंतुं ॥ वृ.जीर्णमृगैविहीनयद्यूथंभवतिसुष्ट्वपि महत्तधूथतरुणरभसे-रोगेपोतितं-निमग्रंमदेन गुल्मयितंमूढं सुखं हन्तुं' विनाशयितुं-सुखेन तदव्यापाद्यते । यस्मादेतदेवं तस्मात्सर्व एव मिलिताः सन्तः प्रष्टव्याः, कथम्?. मू. (२०९) थुझ्मंगलमामंतण नागच्छइजो य पुच्छिओन कहे।
तस्सुवरि ते दोसा तम्हा मिलिएसुपुच्छेज्ना॥ वृ.स्तुतिमङ्गलं कृत्वा-प्रतिक्रमणस्यान्ते स्तुतित्र्यं पठित्वाततधामन्त्रयति,आकारितेचदस्थोयदि नागच्छति कश्चिद्यो वा पृष्टः सन्न कथयति ततस्तस्योपरिते दोषाः, तस्मान्मिलितेषु प्रच्छनीयमेकत्रीभूतेषु। मू. (२१०) केई भणंति पुव्वं पडिलेहिअ एवमेव गंतव्वं।
तंचन जुज्जइ वसही फेडण आगंतु पडिनीए॥ वृ. केचनाचार्या एवं ब्रुवते-प्राक्प्रत्युपेक्षितेयस्मिन् क्षेत्रे प्रागपि स्थिताआसन्तस्मिन् पुनरप्रत्युपेक्ष्य गम्यते. तच्चन युज्यते. यस्मात्तत्र कदाचित् 'वसही फेडणत्तिसाप्राक्तनी वसतिरपनीता, आगन्तुको वा . प्रत्यनीकः संजातः, अत एव दोषभयात्पूर्वदृष्टाऽपि वसतिः प्रत्युपेक्षणीया। इदं च ते प्रष्टव्या:. (२११) कयरी दिसा पसत्था? अमुई सब्वेसि अनुभई गमनं।
चउदिसि तिद् एगं वा सत्तग पनगं तिग जहन्न। वृ. कतरा दिक् ‘प्रशस्ता' शोभना ?. सुक्षेमपथेत्यर्थः तेऽप्याहुः 'अमुई' अमुका दिक् सुक्षेमेति । एवं सर्वेषां यदा'अनुमताअभिरुचिताभवति, पथे (पन्थाइ)त्यर्थः तदा गमनं कर्त्तव्यमातत्र चतसृष्वपिदिक्षु' पूर्वदक्षिणपश्चिमोत्तरासुप्रत्युपेक्षका प्रयान्ति,अथवाचतसृणां दिशामुपद्रवादिसम्भवेतिसृषुयान्ति, तदभावे द्वयोर्दिशोर्यान्ति,तदभावेऽप्येकस्यां दिशिातासुचदिक्षुव्रजन्तःकियन्तोव्रजन्त्यत आह-'सत्तगयनगंतिग जहन्न' एकैकस्यां दिशि उत्कृष्टतः सप्त सप्त प्रयान्ति, सप्तानामभावे पञ्चपञ्चव्रजन्ति, पञ्चानामभावे जघन्येन त्यस्त्रयः प्रयान्तीति । अत्र च ये आभिग्रहिकास्ते आहेतव्याः तेषां त्वभावे
मू. (२१२) अनभिग्गहिए वावारणा उतत्थ उ इमे न वावारे।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org