Agam Sutra Satik 41A Oghniryukti MoolSutra 2a

SR No.: 003378
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 256
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 41, & agam_oghniryukti
File Size: 9 MB

Page 43

४०
आनियुक्तिः मूलसूत्रं
गलन विसज्जणया अविसज्जुवएस दावणया ||
वृ. 'निक्षिप्य' विमुच्य साधुहस्त. किम ? उपकरणं पात्रकादि ततः 'कृतिकर्म' वन्दनं करोति ततश्र ‘दीवणं'तिआगमनकार्याविभांवनं करोत अनावाहि त्ति. अनाबाधा य्यम ?, एवंपृष्टे सतितेऽप्याहुः - अनाबाधा वयमिति । पुच्छण' त्तिततःसाधुवमाह-'भवर्द्धर्शनार्थमहं प्रविष्टां ग्राममिदानींव्रजामीत्येवंपृच्छति, ततस्तेऽपि साधवो यद्यस्ति सहायस्तं दत्त्वा प्रपयन्ति, अथ तत्र कश्चिद ग्लानस्तत एवं ब्रवीति अहमनं ग्लामं परिचरामति, ततस्तेऽप्याहुः - विद्यन्त एव परिचारकाः. एवमभिधाय विसज्जण 'न्ति तं साधु 'विसर्जयन्ति' प्रेषयन्ति प्रषयन्ति वयमेव भलिष्याम इति । अथन विसर्ज-यन्ति, एतच्च ब्रुवते सर्वमत्र ग्लानप्रायोग्यमाषधादि लभ्यंत, किन्तु तत्संयोजनां न जानीमः, ततः स उपदेशं ददाति इदमौषधमनेन संयोज्य देयमिति, अथ त एवं ब्रवते - औषधान्यवात्रवयं न लभामह ततः ससाधुर्दापयत्यौषधानि याचयति वा पाठान्तरं एवमसावीषधानि दापयित्वाव्रजति. 1. अथ तएवमाहुः - औषधसंयोजनां न जानीमान चलभामहं तत एष साधुराषधानियाचित्वा संयोज्य ग्लानाय दत्त्वा मनाक् प्रशान्तं व्याधी सति व्रजति । अथ त एवमाहुर्गच्छन्तं साधुम
मू. (१०७) पुनरवि अयं खुभिज्जा अयाणगा मां स वा भणिज्ज संचिक्खे। उभओऽवि अयाणंता वेज्जं पुच्छंति जयणाए ।
वृ. पुनरप्ययं व्याधिः क्षोभं यायात प्रकुष्येत. वयं चनजानीम उपशमयितुं सचग्लान एवं ब्रूयात त्वया तिष्ठता अहमचिरात्प्रगुणीभवामि, ततः 'संचिक्खे' त्ति संतिष्ठति । अथोभावपि तावागन्तुकवास्तव्यों न जानीतः क्रियां कर्त्तुं तत उभावपि अजानन्तौ वैद्यं पृच्छतः, कथं ? - 'यतनया' अनन्तरगाथावक्ष्यमाणयेति । सा चैवम्
मू. (१०८)
गमने पमाण उवगरण सउण वावार ठाण उवएसो । आनन गंधुदगाई उद्यमनु अ जे दोसा ।।
वृ. यदि ग्लानो गन्तुं पारयति तत उत्सर्गेण स एव नीयते, अथ न पारयति ततोऽन्ये साधवी वैद्यसकाश गमनं कुर्वन्ति, पमाणे' त्तिकियत्प्रमाणैर्गन्तव्यं ?, तंत्रकेननगन्तव्यं यमदण्डपरिकल्पनात्, नद्रौ यमपुरुषपरिकल्पनात् न चत्वारो वाहीकपरिकल्पनात अतस्त्रिपञ्चसप्तभिर्गन्तव्यं उक्तं प्रमाणं, 'उवगरणं ति शुक्लवासाभियांतव्यं न कृष्णमलिनादिभिर्यातव्यं. उक्त मुपकरणं. 'सउण' त्ति शकुनषु सत्सु गन्तव्यं तं चामी 'नन्दीत’मित्यादयः, अपशकुनेषु न गन्तव्यं, ये चैतेमडलकुचलाढ्यः उक्तं शकुनद्वारं, 'वावार'त्ति यद्यसांवैद्यो भुङ्क्ते एकल्लशाटको वा छिन्दन किञ्चिदास्तं भिन्दन्वा ततीन प्रष्टव्यः अथ ग्लानस्यापि छत्तव्यं ततोऽस्मिन्नव प्रष्टव्यः, उक्तां व्यापारः, 'ठाण' त्ति यद्युत्कुरुटिकादा तुषराश्यादी स्थितस्तती न प्रष्टव्यः. किं तर्हि ? शुचिप्रदेश स्थित इति उक्तं स्थानं, 'उवएस' ति एवमसी यतनया पृष्टो यमुपदेशं ददाति द्रव्यतः क्षेत्रतः कालती भावतथ सोऽवधारणीयः, तत्र द्रव्यतः शाल्यादनं पारिहट्टं च खीरं क्षेत्रता निवांता वसतिः कालतःपौरुष्यढियंभावती नास्य प्रतिकूलव्यवहारिभिर्भाव्यं उक्त उपदेशः, अथसंवैद्य एवं ब्रूयात पश्यामि तावनमिति ततः संवैद्यस्तत्समीपमानीयते, न च ग्लानस्तत्र नयः, किं कारणं ? वैद्यसमीप नीयमान उत्क्षिम लोकः कदाचिदेवं ब्रूयात - यथा नूनमयं मृत इत्यपशकुनः मूर्च्छा वा भवद्विपत्तिर्वा वैद्यगृह स्यादिति. आगच्छति चवैद्यकिंकर्त्तव्यं ? गन्धोदकादिभिर्गन्धवासाः सन्निहिताः क्रियन्ते, तहानार्थमुदकमृत्तिकयाविलेपनादि क्रियते । वैद्ये चागच्छति सूरिणा किं कर्त्तव्यमित्याह-- उद्यमणुट्टे अ जे दोस त्ति यद्यसावाचार्या वैद्यस्यागतस्यातिष्ठति ततो लाघवदोषः, अथनाभ्युद्भतिमादत्तं ततः स्तब्ध इति कृत्वा कोपं गृहीत्वा प्रतिकृत्तः स्यात.