Agam Sutra Satik 41A Oghniryukti MoolSutra 2a

SR No.: 003378
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 256
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 41, & agam_oghniryukti
File Size: 9 MB

Page 39

ܐ
मू. (८९)
अविसिद्धमिवि जागंमि बाहिरे होड विहरया इहरा । सुद्धस्स उ संपत्ती अफला जं दसिआ समए ||
वृ. इह अविशिष्टेऽपि तुल्येऽपि योगे' प्राणातिपानादिव्यापार 'बाह्य' बहिर्वर्त्तिनि भवति 'विधुरता' वध विसदृहता. इत्थं चैतदभ्युपगन्तव्यम. इतरथा शुद्धस्य साधोः संप्राप्तिः' प्राणातिपातापत्तिः 'अफला' निष्फलायतःप्रदर्शिता‘समय' सिद्धान्तेतद्भिरुध्यते, तस्मादेतदेवमवाभ्युपगन्तव्यं. बाह्यप्राणातिपातव्यापारः शुद्धस्य साधोर्न बन्धाय भवतीति ॥
मू. (९०)
एक्कमिवि पाणिवहमिदसिअं सुमहदंतर समए । एमेव निज्जरफला परिणामवसा बहुविहीआ ॥ ·
वृ. एकस्मिन्नपि तुल्यंऽपि प्राणिवधं दर्शितं प्रतिपादितसुमहदन्तरं. क्क? - 'समये' सिद्धान्त तथाहियथा ही पुरुषां प्राणिबधप्रवृत्ती, तयोश्च न तुल्यो बन्धो यस्तत्रातीवसंक्लिष्टपरिणतः स सप्तम्यां पृथिव्यामुत्पद्यतं, अपरस्तु नातिसंक्लिष्टपरिणतिः स द्वितीयनरकादाविति । इयं तावहि सहशता बन्धमङ्गीकृत्य इदानीं निर्जरामङ्गीकृत्य विसदृशतां दर्शयन्नाहएवमेव 'निर्जरा' फलविशेषा अपि परिणामवशाद 'बहुविधा' बहुप्रकारा विशिष्टविशिष्टतरविशिष्टतमाः । एकां प्राणिजातिमङ्गीकृत्यान्तरमुक्तम. अधुना सकलव्यक्त्याश्रयमन्तरं प्रतिपिपादयिषुराहमू. (९१)
ओनिक्तिः मूलसूत्र
जे जत्तिआ अ हेऊ भवस्स ते चेव नत्तिआ मुक्खे। गणणाईया लोगा दुण्हवि पुन्ना भवे तुल्ला ॥
वृ. ये हेतवो यावन्तो यावन्मात्रा 'भवस्य' संसारस्य निमित्तं । त एव नान्ये तावन्मात्रा एव मो-क्षस्य तो - निमित्तानि । कियन्मात्रास्ते अत आह- गणनाया अतीताः सख्याया अतिक्रान्ताः, के ? लोकाः 'द्वयोरपि' भवमोक्षयोः संबन्धिनां हेतूनामसख्येया लोकाः 'पूर्णा' भृताः, ते तु पूर्णा एकहेतुन्यूना अपि भवन्त्यत आह-तुल्याः,कथंभूताः ? - क्रियाविशेषणं 'तुल्याः' सदृशा इत्यर्थः । ननुतुल्यग्रहणमेव कस्मात्केवलं न कृतं ? येन पुनः पूर्णग्रहणं क्रियते, भन्नतिपडिवयणं- तुल्लग्गहणेण संवलिआणं संसारमोक्खहऊण लोका तुल्लति कस्सति बुद्धी होज्जा तेन पुन्नग्गहणंपि कीरड, दोण्हवि पुन्नत्ति जया जया भरिअत्ति नेयव्वा, इयमत्र भावना- सर्व एव ये त्रैलोक्योटरविवरवर्त्तिनो भावा रागद्वेषमोहात्मनां पुंसां संसारहेतवां भवन्ति त एव रागादिरहितानां श्रद्धामतामज्ञानपरिहारेण मोक्षहेतवोभवन्तीतिएवंतावत्प्रमाणमिदमुक्त म. इदानीं येषामम त्रैलोक्यापत्राः पदार्था बन्धहेतवो भवन्ति न भवन्ति च येषां तदाह
मू. (९२)
हरिआवहमाईआ जे चेव हवंति कम्पबंधाय ।
अजयाणं ते चैव उ जयाण निव्वाणगमणाय ।।
बृ. 'ईर गतिप्रेरणयो:' ईरणमीयां पथि ईर्ष्या ईयपथं गमनागमनमित्यर्थः, ईयांपथमादा येषां ते ईयांपथाद्याः, आदिशब्दाददृष्टिवागादिव्यापारा गृह्यन्ते, ईर्ष्यापथाद्या व्यापारा य एव भवन्ति 'कम्म- बंधाय' कमंबन्धनिमित्तं कर्मबन्धहेतवः, कषाम् ? 'अयतानाम' अयत्नपराणां पुरुषाणां. तएवईर्यापथाद्या व्यापारा 'यताना' यत्नवतां 'निर्वाणगमनाय' मोक्षगमनाय भवन्ति । एवं तावत्साधार्गृहस्थेन सह तुल्येऽपि व्यापार विसदृशतोक्ता, इदानीं सजातीयमेव साधुमाश्रित्य विसदृशनामादर्शयन्नाह
-
मू. (९३)
एतेन निसहा जोगेस न देसिओ विही वावि । दलिअं पप्प निही होज्ज विही वा जहा रांगे ॥