________________
ओघनियुक्तिः मृलसूत्रं र संसत्तकंटगाई सोहेलमुवस्सग पविस ॥ वृ. एवं साधुरुद्गत्मोत्पादनेषणाभिर्द्विचत्वारिंशदपराधाभवन्तितः समदान भक्ष "शोधयित्वा विवच्य ततः पड्डपन्ने' लब्धे सति भक्तादा वसंति प्रयाति । इदानीं तद्भक्तं गृहीतं सच्छाधयित्वा वसतिं प्रविशति. केषु स्थानेषु?, अत आह-गृहीत्वा भक्तमुपाश्रयाभिमुखो व्रजेत. शून्यगृहे तभक्तं प्रत्युपेक्ष्य ततो वसति प्रविसति, तदभावे देवकुल वा. 'असई य' गृहादीनामभावे उपाथयद्वारे संसक्तं सः कण्टकैवा यद्वयाप्तं तत शोधयित्वा-प्रोज्झय संसक्तादिभक्तं तत उपाश्रयं प्रविशति । एवं तस्य प्रत्युपेक्ष्यमाणस्य कदाचित्संसक्तं भवति तत्र किं करोतीत्यत आह. मू. (७९३) संसत्तं तत्तोच्चिअ परिट्टवेत्ता पुनो दवं गिण्हे। .
कारण मत्तय गहि पडिग्गहे छोढ़ पविसणया॥ वृ. यदि तत्र संसक्तं भक्तं पानकं वा भवत्ततस्तस्मादेव स्थानात्प्रतिस्थाप्य पुनरप्यन्यद्रवं गृह्णाति. तथा ग्लानदिकारणन च मात्रके यद्भहीतमासीत्तत्पतद्भहे प्रक्षिप्य प्रविशति. यतस्तस्य साधुभिराख्यानं यदुत ग्लानस्यान्यल्लब्धता निष्कारण-मात्रकोपयोगपरिहरन् पतद्भहे प्रक्षिप्य प्रविशति, निष्कारणमात्र. कोपयोगे च प्रमादी भवति । एवमसौ परिशुद्धे सति भक्त प्रविशति उपाश्रयं ।
अथाशुद्धं भवति ततः परिष्ठाप्य किं करोतीत्यत आह. मू. (७९४) गामे य कालभाणे पहुच्चमाणे हवंति भंगट्ठा।
काले अपहप्पते नियत्तई सेसए भयाणा॥ वृ. भङ्गा भवन्ति, तेषां च भङ्गकानां मध्ये यस्मिन् भङ्गके कालो न पयप्ति तस्मिन्निवर्तत एव, शेषेषु चतुषु भङ्गेषु 'भजनां' विकल्पनां करोति सेवनां वा करोति । इदानी भजनां दर्शयन्नाह. मू. (७९५) अन्नं च वए गाम अन्नं भाणं व गेण्ह सइ काले।
पढम बितिए छप्पंचमे य भय सेस य नियत्ते॥ १. अन्यं ग्राम्यं वा व्रजति काले पर्याप्यमाणे, अन्यं च भाजनं गृह्याति पर्याप्यमाणे काले सति, एवं प्रथमे भङ्गे द्वितीये च षष्ठे पञ्चमभङ्कके च भजनां' सेवनां करोति काले सति, शेषभङ्गेषु येषु कालो न पर्याप्यते तेषु 'निवर्त्तनं' गन्तव्यं भिक्षाया इत्यर्थः । स च पर्याप्यमाणः काला द्विविधः-जघन्य उत्कृष्टश्च, तत्र जघन्यप्रतिपादनायाह. म. (७९६) बोसिट्टमागयाणं उव्वासिअमत्तए य भूमितिअं।
पडिनेहियमत्यमणं संसथमिए जहन्ना उ॥ वृ.सज्ञा व्युत्सृज्यागतानां मात्रकं च यस्मिन तोयं गृहीत्वा गत आसीन्निर्लेपनार्थं तस्मिन्नद्वासिते. शोषिते सति भूमित्रिक च-कायिकीभूमी द्वादश स्थण्डिलानि संज्ञाभूमा द्वादश स्थण्डिग्लानि कालभूमा त्राणिस्थण्डिलानि, एवमग्मिन् भूमित्रितय प्रत्युपक्षिते सति यदाऽस्तमनं भवति तस्मिन् प्रदेश 'अत्थमिए'त्ति शंषापधि अस्तमिते आदित्य प्रत्युपेक्षते यदा अयमित्थंभूता जधन्य: काल इति। मू. (७९७) भुत्त क्यिारभूमी गयागयाणं तुजह य ओगाहे।
चरमाए पोरिसीए उक्कोसो सेस भज्झिमआ॥ वृ. भक्ते सति विचारभूमिं गत्वाऽऽगतानां यथा आगाह' आगच्छति चरमा पौरुषी-चतुर्थः प्रहर: अथवा चरमपा कषी-पादोनचतुर्थप्रहरी यथाऽऽगच्छति । अस्या वेलायामयुमुत्कृष्टः कालः, शेषस्त्वन्यो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org