________________
आघनियुक्तिः मूलसूत्र नालण पियह पानीयं, एस निक्कारणो दहो ।। वृ. सुगमाः, नवरं, 'पडियरिए' निरूविए। नवरं वियरइ” ददाति तेषां' वानराणा ‘प्रचार' अटनमुत्सङ्कलयति । एवं तावद्रव्यग्रहणघणा, भावग्रहणेषणा एभिरिरनुगन्तव्यामू. (७२९) ठाणे य दायए चेव, गमने गहणागमे।
पत्ते परियत्ते पाडिए य गुरुयं तिहा भव ॥ वृ. तत्र पिण्डग्रहणं कुर्वता वक्ष्यमाणं स्थानत्रितयं परिहरणीय, तद्यथा-आत्मोपधातिक प्रवचनोपधातिक संयमोपधातिकं चेति । तथा पिण्डग्रहणं कुर्वता दाता परीक्षणीयः- योऽव्यक्तादिरूपो न भवति, तथा दातुर्गमनं निरूपणीयं भिक्षार्थमभ्यन्तरं प्रवशितो भिक्षां च दत्त्वा गच्छतो गमनं निरूपणीय, 'गहण ति स भिक्षादाता यस्माद हण्डिकाठिस्थानाभहण भिक्षायाः करोति तन्निरीक्षणीयं. स दाता तां भिक्षां गृहीत्वाऽभ्यागच्छन्निरूपणीयः, पत्ते'तिप्राप्तस्य दातुस्तस्य हस्तउदकादोंन वेति निरूपायः, अथवा "पत्ते'त्ति पात्रं- स्थानं यस्मिन भिक्षा आदाय गृहस्थ आगतः कडुच्छकादि तन्निरीक्षणीय. अथवा पतत्ति प्राप्तं द्रव्यमोदनादि निरूपयति परियत्ते'त्ति परावृत्तमधोमुखं स्थितं भिक्षा ददतो दातुः कडुच्छुकादिकं तत निरूपयति कदाचिद्दकार्द्र भवति, 'पाडिए'त्ति पातितश्च पात्रके पिण्डो निरूपणीयः, 'गुरुयंति गृहस्थभाजनं स्थाल्यादि गुरुभवति. कदाचित्तद्रव्यं गुडादि गुरुर्भवति, पाषाणादि भण्डकस्योपरि यो दत्तः, तथा 'तिह'त्ति विविधःकालो वक्तव्यः, भावश्च-प्रशस्ताप्रशस्तरूपो वक्तव्यः।
इदानीं भाष्यकारः प्रतिपदं व्याख्यानयति, तत्राद्यावयव्याख्यानायाह. म. (७३०) आया पवयण संजम तिविहं ठाणं तु होइ नायव्वं । गोणाइ पढाविमाई निद्वमणाई पवयणंमि॥
भा. २४०] वृ. त्रिविधमुपधातस्थानं भवति, तद्यथा-आत्मोपधातिकं प्रवचनोपधातिकं संयमोपधातिकं चेति, तत्र यथायोगं गवादिभिरात्मोपधातिकं भवति पृथिर्वाकायादिभिः संयमोपधातिकं भवति निद्वमणादि-नगरोदकोपधसरादि उपधातस्थानं प्रवचनविषयं भवति । तत्र गवादिभिः कथमात्मोपघातो भवतीति दर्शयन्नाहमू. (७३१) गोणे महिसे आसे पेल्लण आहनन भारणं भवइ।
दरगहिय भाणभेदो छड्डणि भिक्खस्स छक्काया ॥ म. (७३२) चलकुक्तपडणकंटगबिलस्स व पासि होड आयाए।
निक्खमपवेसवज्जम गोणे महिसे य आसे य॥ वृ. यदा गोमहिण्यादिस्थआन स्थितो भिक्षां गृह्याति ततो महिष्यश्वादिप्ररणं- विक्षेपण आधाता वा मारणं तत्कृतं भवति आत्मविराधना, अर्द्धगृहीतायां भिक्षायां 'भाजनभेदः' पात्रकभेदो भवति, ततश्चभिक्षायाः छड्ने' प्रोजन पडपि काया विराध्यन्ते. इयं संयमविराधना। अथवाऽनेनप्रकारेणात्मविराधना भवननत्र भिक्षाग्रहणस्थाने कदाचिच्चलं कुड्यमासन्न भवति ततस्तत्पतनजनित आत्मोपघाता भवति । कण्टका वा तन्न भवन्ति विलम्य वा पार्श्व' आसन्न तस्थानं भवति ततश्चात्मविराधना। तथा निष्क्रमणप्रवेशस्थान गोमहिषाश्चादीनां वर्जयित्वा तिष्ठति भिक्षागहणार्थ । तथा प्रकारान्तरेण संयमोपघातं दर्शयन्नाहमू. (७३३) पुढविदगअगनिमारुपयतरुतसवजमि ठाणि ठाइज्जा।
दिती व हेट्ट उवरि जहा न घट्टइ फलमाई॥ वृ. पृथिव्युदकानिमारुततरुत्रसर्वर्जित स्थान स्थानव्यं यथा वा भिक्षां प्रयच्छन्ती गृहस्थी, अधो'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org