________________
आधनियुक्तिः मूलसूत्रं
वृ. नवगणिवसे' यत्र ग्रामादा ते साधव आवासिताः स नवः- अभिनवा निवेशः कनाचिद्भवति, तत्र च पात्रकसमीप मूर्षिकरुत्केर उत्कीर्णस्तन रजसा पात्रक गण्ड्यंत । मसगरउक्करत्ति भणियं. 'निद्धमहिहरतन वा' तथा स्निग्धाया-सार्द्रायां भुवि हरतन व' त्ति सलिलबिन्दव उन्मज्ज्य लगन्ति ततो भुव उन्मज्ज्य पात्रकस्थापनकं भित्त्वा प्रविशत् स लग्ना भवेत तद्यतनां वक्ष्यति । उदापत्ति गयं, इह कस्माददकस्थानमव-मुक्तम ?. उच्यत, पृथिवीकायस्य घनसन्तानस्य च तुल्ययतनाप्रतिपादनार्थम । तथा. मू. (४९१) कोत्थलगारिअघग्गं घनसंताणाझ्या व लग्गज्जा।
उक्करं सट्टाणे हरतनु संचिट्ट जा सुक्को ।। वृ. कोत्थलकारिका' गृहकारिका गृहकं मन्मयं करोति तत्र यतना वक्ष्यति। मट्टिएत्तिभणिअं. धनसन्तानिका वा कदाचिल्लगति धनसंतानिया लग्मा, आदिशब्दात्तदण्डकादिः । अधुना सर्वेषामयतेषां यतना प्रतिपादयन्त्राह- उक्कर मट्ठाण' मूषिकोत्केर: स्वस्थान मुच्यते-यतनया मषिकांकरमध्य एव स्थाप्यत प्रमज्य. 'हरतन अथ हरताः अधस्तात्सलिलबिन्दव उन्मज्य लग्नास्ततस्तावत्प्रतिपालयति यावदत शोषमुपगच्छन्ति. ततः पश्चात्पात्रं प्रत्युपेक्ष्यते । उदएत्ति गय॥ म. (४९२) इयरस पारिसितिग संचिक्खावेत्तु तत्तिअंछिंद।
सव्वं वावि विगिंचइ पोराणं मट्टिअंताहे || वृ. 'इयरेसुं' ति कोत्थलकारिआघनसंताणयादियाण पोरिसितिगं संचिक्खावेड'त्ति प्रहरत्रयं याव. तत्पात्रकं संचिक्खावेत्तु प्रतिपालयति, यदि तावत्याऽपि वेलया नापयाति ततः पात्रकस्थापनादेस्तावन्मात्रं छित्त्वा परित्यज्यते। सव्वं वावि विगिंचति' अन्येषां वा पात्रकस्थापनादीनां सद्भावे सर्वमेव तत्पात्रस्थापनादि परित्यजति । पोराणं मट्टिताहे' त्ति अथ तत्कोत्थलकागृहकं न सचेतनया मृत्तिकया कृतं किन्तु पुराणमृत्तिकया ततस्तां पुराणमृत्तिका ताहे' त्ति तस्मिन्नेव प्रतिलेखनाकालेऽपनयति यदि तत्र कृमिकास्तया न प्रवेशिता इति। मू. (४९३) पत्तं पमज्निऊणं अंतो बाहिं सई तु पप्फोडे ।
केइ पुण तिन्नि वारा चउरंगुल भूमि पडणभया | वृ. इदानी तत्पात्रकं पात्रकेसरिकया-मुखवस्त्रिकया तिम्रो वारा बाह्यतः प्रमृज्य संपूर्णास्ततो हस्ते स्थापयित्वाऽभ्यन्तरतस्त्रयो वाराः पुनः समन्ततः सई त पप्फोड’ ति सकद-एकां वारामधोमखां कत्वा बुघ्न प्रस्फाट्यत. एवं कचिदाचार्या ब्रुवत. कचित्पुनराचार्या एवं भणन्ति. तदत तिम्रा वाराः प्रस्फोटन यं, एतदक्तं भवति-एकां वारांप्रमृज्य पथादधोमुखं प्रस्फोट्यते पुनरपि प्रमृज्य प्रस्फोट्यंत ३. एवं तास्तिस्रा वाराः प्रस्फांदनीयं । तच्च पात्रकं भव उपरि कियहरे प्रत्युपेक्षायमित्यत आह ‘च रंगल भूमि' चतुभिरङ्गल व उपरि धारयित्वा प्रत्युपक्षायं. मा मृत्पतनभाभयं स्यादिति । एतं तावत्प्रत्यूषमि वस्त्रपात्रप्रत्युपंक्षणा उक्ता इदानीमुपधि पात्रकं च प्रत्युपक्ष्य किमुपधेः कत्तव्यं ? क वा पात्रकं स्थापनीयमित्यत आह. मू. (४९४) विटिअबंधनधरण अगर्ना तन य दंडियक्खाभ।
उउबन्द्रधरणबंधन वासासु अबंधणा ठवणा ॥ वृ. उपधिविण्टिकानां बन्धनं कर्त्तव्यं, "धरण ति पात्रकस्य चात्मसमीप-आत्मात्सङ्ग धरण कार्यम. अनिक्षिप्तमित्यर्थः किमर्थं पुनरतंदवं क्रियत? यदपधिका बध्यत पात्रकमनिक्षिप्त क्रियत इति ?. उच्यत.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org