Page Text
________________
मुलं- ४७६
संयमः । अथेदानी मज्जित्तावि संजमो" व्याख्यायते - मागारिएपमज्जण संजो' सागारिकानामग्रता यत्पादाप्रमार्जनमसावेव संयमः, 'सेसे पमज्जणय' नि 'शेषे' सागारिकाद्यभावे प्रमार्जनंनव संयमः । मू. (४७७) जागतिग पुव्वभणिअं समत्तपडिलहणाए सज्झाओ। चरिमाए पोरिसीए पडिलेह तआ उपायदुगं ॥
[भा. १७३] वृ. योगत्रयं पूर्वमेव व्याख्यातं मनमाईतिविहकरणमारती" इत्यस्मिन् ग्रन्थे, अत्रापि तथैव द्रष्टव्यं । उक्तः सप्तदशप्रकार: संयमः, तत्प्रतिपादनाश्रोक्ता वस्त्रप्रत्युपेक्षणा, तत्समाप्ती च किं कर्तव्यमित्यत आह- समत्तपडिलेहणाए सज्झाओ' समाप्तायां प्रत्युपक्षणायां स्वाध्यायः कर्त्तव्यः सूत्रपौरुषीत्यर्थः पादोनग्रहरं यावत् । इदानी पात्रप्रत्युपेक्षणामाह- 'चरिमाए' चरमायां पादोनपौरुष्यां प्रत्युपेक्षेत 'ताहे 'त्ति 'तदा' तस्मिन् काले स्वाध्यायानन्तरं पात्रकद्वितयं प्रत्युपेक्षते । इदानीं यदुक्तं 'चरमपारुभ्यां पात्रकद्वितयं प्रत्युपेक्षणीयं तत्र पारुष्येव न ज्ञायते किंप्रमाणा ? अतस्तत्प्रतिपादनायाहमू. (४७८) पारिसि पमाणकाला निच्छयववहारिओ जिनक्रखाओ।
निच्छयओ करणजुओ क्वहारमतो परं वोच्छं ॥
वृ. पारुष्याः प्रमाणकालो द्विविधः निश्रयतो व्यवहारतश्र ज्ञातव्यः तत्र 'निश्रयतो' निश्चयनयाभिप्रायेण करणयुक्तो - गणितन्यायात, अतः परं 'व्यापहारिको' व्यवहारनयमतेन वक्ष्ये । तत्र निश्चयपौरूषीप्रमाणकालप्रतिपादनायाह
मू. (४७९)
११०
अयणाईयदिनगणे अट्टमुणेगट्टिभाइए लब्द्धं । उत्तरदाहिणामाई पोरिसि पयसुज्झपवखेवा ॥
वृ. दक्खिणायने उत्तरायणदिनानि उत्तरायणे दक्खिणायनदिनानि मीलयित्वा गण्यन्ते, सराशिरष्टभिर्गुण्यते, एकषष्ट्या भागां द्रियते, लब्धेऽङ्गुलानि, द्वादशाङ्गुलैः पादः यावता भवति उत्तरत्ति मकरदिने ४ पादाः । व्यवहारताऽधुना पौरुषीप्रमाण-कालप्रतिपादनायाह
मू. (४८०)
आसाढे मासे दो पया, पोसे मासे चरप्यया । चित्तासोएस मासेसु. तिपया हवड पोरिसी ॥ अगसहभागा खयबुडी होइ जं अहोरते । गुणकारी एगंडी सरतेएणं ॥
मू. (४८१)
[प्र. २४)
वृ. आषाढ मासे पौर्णमास्यां द्विपदा पौरुषी भवति, पदं च द्वादशाङ्गुलं ग्राह्यं पौधे मास पौर्णमास्यां चतुष्पदा पौरुषी भवति, तथा चत्राश्वयुजपौर्णमास्यां त्रिपदा पारुषी भवति ।। अधुना कियती वृद्धिः कियत्सु दिनेषु ? कियती वा हानिरित्येतत्प्रतिपादयन्नाह
मू. (४८२)
Jain Education International
अंगुलं सत्तरत्तणं. पक्खणं तु दुअंगुलं ।
व हायएवावि, मासेणं चउरमुलं ॥
वृ. आषाढपार्णमास्या आरभ्याङ्गुलं सप्तरात्रेण वर्द्धत. पक्षेण तु अङ्गुलद्रयं वर्धते. तथा मासेनाझुलचतुष्टयं वर्द्धते. इयं च वृद्धिरुत्तरोत्तरं तावन्नेया यावन्पौषमासपौर्णमास्यां पदचतुष्टयेन पारुषी जायंत. हानिरपि पार्णमास्याः परत एवमेव च द्रष्टव्या. यदुनाङ्गुनं सप्तरात्रेणापहियत. पक्षेणाङ्गुलव्र्यं. मासेनाङ्गुलचतुष्टयं. एवमियं हानिरुत्तरोत्तरं तावन्त्र्या यावदाघाटपौर्णमास्यां द्विपदा पौरुषी जायेत । स्थापना चेयम- आसादपुन्निमाए पद २ पौरुषी, सावणपुत्रिमाए पद २ अंगुल ४, भद्दवयन्निमाए पद २ अंगुल ८.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003378 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 41A Oghniryukti MoolSutra 2a |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 41, & agam_oghniryukti |
| File Size | 9 MB |