________________
मूलं- ४०८
भवन्ति के च ते दाषा ? (तान्) व्याख्यानयन्नाह - मू. (४०९)
१०३
नागलाण सावय इत्थी नपुंसमुच्छा य । आयरिअबालवुड्डा सेहा खमगा य परिचसा ।।
[भा. १४७ ]
वृ. कदाचिदन्यग्रामान्तराले व ३ जतां स्तेनाभवन्ति ततश्च तद्ग्रहणे (तत्र गमने) उपधिशरीरा-पहरणं भवन्ति, आचार्योऽप्यकथितो न जानाति कया दिशा गता ? इति ततश्च दुःखेनान्वेषणं करोति । अथवा आएसः प्राचूर्णक आयातः ते चानापृच्छ्य गताः, ते य आयरिया एवं भणंता जहा पाहुणयस्स वट्टावह. अहवा गिलाणस पाओगं गण्हह, अहवा अंतराले सावयाणि अत्थि तेहिं भक्खियाणि होति, अहवा तत्थ गामेइत्थिदोसा वा अहवा मुच्छो पडेज्ना ताहे न नज्जइ, अपुच्छिए कयराए दिसाए गयत्ति न नज्जति । ततश्रानापृच्छ्य गच्छतां बालवृद्धसेहपक्षकाः परित्यक्ता, भवन्ति यत आचार्यादीनां प्रायोग्यमात्रं नायन्ति अनुक्तत्वात न च प्रच्छनं कृतं येनोच्यन्ते यत एते दोषाः परित्यागजनिता स्तस्मादतदोषभयात् । मू. (४१०) आयरिए आपृच्छा तस्संदिट्टे व तंमि उवसंत । इयगिलाणकज्जाइएस गुरुणो अ निग्गमनं ॥
वृ. तस्मादाचार्यमापृछ्य गन्तव्यं । अधाचार्यः कथचिन्न भवति तस्संदिने व'त्ति तेनाचार्येण यः संदिष्टः यथाऽमुपापृच्छ्य गन्तव्यं ततस्तमापृच्छ्य व्रजन्ति । तस्मिन्नसति- आचार्ये अविद्यमाने क्वचिन्निर्गते, केन पुनः कारणेनाचार्यो निर्गच्छति । अत आह. 'चेइय' चेत्यवन्दनार्थं ग्लानादिकाये। गुरोर्निगमनं भवति । अथाचार्येण गच्छता न कश्चिन्नियुक्त स्ततः ?
मू. (४११)
rors पुव्वनिउत्ते आपुच्छित्ता वयंति ते समणा ।
अनभोगे आसन्ने काइयउच्चारभोमाई ॥
वृ. अभणितं पर्वनिर्युक्तान् - कस्मिंश्रिदिभक्षावेलायां यः प्रागेव निर्युक्तः आस्ते तमापृच्छ्य व्रजन्ति श्रमणा भिक्षार्थं । 'अनाभोग त्ति अनाभोगेन' अत्यन्तस्मृतिभशन गताः ततः 'आसन्ने 'ति आस भूमिप्रदशे यदि स्मृतं तत आगत्य पुनः कथयित्वा यान्ति, 'काइय' कायिकार्थं यो निर्गतः सास्तस्मै कथयन्ति यदुत वयममुत्र गताः । 'उच्चारभोमादि'त्ति सञ्जाभूमिं यो गतस्तस्मै कथयन्ति. यदुत कथनीयमममुत्र गत इति आदिग्रहणात्प्रथमालिकार्थं वा यो गतस्तस्य वा हस्ते संदिशन्ति । म. (४१२) दवमाइनिग्मयं वा सेज्जायर पाहुणं च अप्पाहे ।
असई दूरअगोवि नियत्त इहरा उ ते दासा ।
वृ. द्रव - पानकं तदर्थ निर्गता यः साधुस्तः दृष्ट्वा कथयन्ति 'सज्जायर पाहुणं च अप्पाहे 'ति शय्यातरं वा दृन्दा संदिशन्ति प्राथणकं वा साध्वादि दृष्ट्वा संदिशन्ति यत- कथनीयं मम विस्मृतमिमि । यदा त्वतान् गच्छन्न पश्यति तदा दूरतः विनियत्ति'त्ति दूरगतः सन्निवर्त्तत, 'इहरा उ'त्ति यदि न निवर्तते ततः 'ते दोस' ति ति पूर्वोक्तः स्तेनादयो दोषाः भवन्तीति ।
मू. (४१३)
अन्नं गामं च वए इमाई कज्नाई तत्थ नाऊणं । तत्थवि अप्पाणया नियत्तई वा सई काले
वृ. अथासौ साधुस्तस्माद् ग्रामादन्यं ग्रामं व्रजेत एतानि कार्याणि वक्ष्यमाणलक्षणानि कानि ?"दूरट्टिअखुडलए" इत्येवमादीनि तत्रेति तस्मिन् ग्रामे योऽसावभिप्रेतो 'ज्ञात्वा' विज्ञाय ततश्र किं कर्त्तव्यमित्यत आह- 'तत्रापि' अन्यस्मिन् ग्रामं व्रजता 'अप्पाहण्या' संदेशकस्तथैव दातव्यः, अथ
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org