________________
अध्ययन-६- (नि. १५६१] रन्ना कोउएणं पोट्टे फावावितं केत्तियाओ खइताओ होजत्ति, नवरि फेणो अन्नं किंचि नत्थि, एवं भोजन इति गतं । अधुना कर्मतो यत् व्रतमुक्तं तदप्यतिचाररहितमनुपालनीयं इत्यतोऽस्यातिचारानभिधित्सुराह
म. (७१) कम्मओ णं समणोचा० इमाइं पन्नरस कम्मादाणाई जा०, तं जहा-इंगालकम्मे वणकम्मे साडीकम्मे भाडीकम्मे फोडीकम्मे, दंतवाणिजे लक्खवाणिजे रसवाणिजे केसवाणिज्जे विसवाणिज्जे, जंतपीलणकम्मे निलंछणकम्मे दवग्गिदावणया सरदहतलायसोसणया असईपोसणया ।।
वृ-कर्मतो यद् व्रतमुक्तं णमिति वाक्यालङ्कारे तदाश्रित्य श्रमणोपासकेनामूनि-प्रस्तुतानि पञ्चदशेतिसङ्ख्या कर्मादानानीत्यसावद्यजीवनोपायाभावेऽपि तेषामुत्कटज्ञानावरणीयादिकमहेतुत्वादादानानि कर्मादानानि ज्ञातव्यानि न समाचरिरतव्यानि । तद्यथेत्यादि पूर्ववत्, अङ्गारकर्म-अङ्गारकरणविक्रयक्रिया, एवं वनशकटभाटकस्फोटना दण्तलाक्षारसविषकेशवाणिज्यं च यंत्रपीडननिलाञ्छनदवदापपनसारेहूदादिपरिरशोषणासतीपोषणास्वपि द्रष्टव्यमित्यक्षरार्थः । भावार्थस्त्वयं___ 'इगालकम्म'त्ति, इंगाला निद्दहितुं विक्विणति, तत्था छण्हं कायाणं वधो तं न कम्पति, वणकम्म-जो वणं किणति, पच्छा रुक्खे छिदित्तुं मुल्लेण जीवति, एवं पणिगादि पडिसिद्धा हवंति, साडीकम्म-सागडीयत्तणेण जीवति, तत्थ बंधवधमाई दोसा, भाडीकम्म-सएण भंडोवक्खरेण भाडएण वहइ, परायगं न कप्पति, अन्नेसि वा सगडं बलद्दे य न देति, एवमादी कातुं न कप्पति, फोडिकम्म-उदत्तेणं हलेण वा भूमीफोडणं, दंतवाणिजं-पुचि चेव पुलिंदाणं मुल्लं देति दंते देजा वत्ति, पच्छा पुलिंदा हत्थी धातेंति, अचिरा सो वाणियओ एहिइत्तिकातुं, एवं धीम्मरगाणं संखमुल्लं देति, एवमादी न कप्पति, पुव्वाणीतं किणति, लकखवाणिज्जेऽवि एते चेव दोसा-तत्थ किमिया होति, रसवाणिजं-कल्लालत्तणं सुरादि तत्थ पाणे बहुदोसा मारणअक्कोसवधादी तम्हा न कप्पति, विसवाणिजं-विसविक्कयो से न कप्पति, तेन बहूण जीवान विराधना, केसवाणिज्ज़-दासीओ गहाय अन्नत्थ विक्किणति जत्थ अग्घंति, एत्थवि अनेगे दोसा परवसत्तादयो, जंतपीलणकम्म-तेल्लियं जंतं उच्छुजन्तं चक्कादि तंपि न कप्पते, निल्लंछणकम्म-वद्धेउं गोणादि न कप्पति, दवग्गिदावणताकम्म-वनदवं देति छेत्तरखणनिमित्तं जधा उत्तररावहे पच्छा दड्डे तरुणगं तणं उद्देति, तत्थ सत्ताणं सत्तसहस्साणं वधो, सरदहतलागपरिसोसणताकम्म-सरदहतलागादीणि सोसेति पच्छा वाविजंति, एवं न कपति, असदीपोसणताकम्म-असतीओ पोसेति जथा गोल्लविसए जोणीपोसगा दासीण भाडिं गेण्हेंति, प्रदर्शन चैतद् बहुसावद्यानां कर्मणां एवं जातीयानां, न पुनः परिगणनमिति भावार्थः । उक्तं सातिचारं द्वितीयं गुणवतं, साम्प्रतं तृतीयमाह
मू. (७२) अनत्थदंडे चउबिहे पन्नत्ते, तं जहा-अवज्झाणायरिए पमत्तायरिए हिंसप्पयाणे पावकम्मोवएसे, अनत्थदंडवेरमणस्स समणोवा० इमे पञ्च० तं जहा-कंदप्पे कुक्कुइए मोहरिए संजुत्ताहिगरणे उवभोगपरिभोगाइरेगे ।। वृ-अनर्थदण्डशब्दार्थः, अर्थः-प्रयोजनं, गृहस्थस्य क्षेत्रवास्तुधनशरीरपरिजनादिविषयं तदर्थ
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org