________________
१२९
अध्ययनं-४- [नि. १२७१] विगिंचिज्जइ, न होज्जसोविन देज्ज वाताहे तज्जाएणछारेण उच्छाइज्जइ, पच्छाअन्नजाइएणवि, दिवएसु तेल्लं गालिज्जइ वत्ती य निप्पीलिज्जइ मल्लगसंपुडए कीरइ पच्छा अहाउगं पालेइ, भत्तपच्चक्खायगाइसु मल्लगसंपुडए काऊण अच्छत्ति, सारक्खिज्जइ, कए कज्जे तहेव विवेगो, अनाभोगेणखेलमल्लगालोयच्छारादिसु, तहेव परो आभोएण छारेण दिज्ज वसहीएअगनिं जोइक्खं वा करेज्ज तहेव विवेगो, अनाभोएणवि एएचेव पूयलियं वा सइगालं देज्जा, तहेव विवेगो ।
वाउक्काए आयसमुत्थं आभोएण कह?, वत्थिणा दिइएणवा कज्जं, सो कयाइसचित्तो अचित्तो वा मीसो वा भवइ, कालो दुविहो-निद्धो लुक्खो य, निद्धो तिविहो-उक्कोसाइ, लुक्खोवि तिविहोउक्कोसाइ, उक्कोसए सीए जाहे धंतो भवइ ताहे जाव पढमपोरिसी ताव अचित्तो बितियाए मीसो तीतयाए सचित्तो, मज्झिमए सीए बितियाए आरद्धो चउत्थीए सचित्तो भवइ, मंदसीए तइयाए आरद्धो पंचमाए पोरिसए सचित्तो, उण्हकाले मंदउण्हे मज्झे उक्कोसे दिवसा नवरि दो तिन्नि चत्तारि पंच य, एवं वत्थिस्स दइयस्स पुघद्धंतस्स एसेव कालविभागो, जो पुणताहे चेव धमित्ता पाणियं उत्तारिज्जइ, तस्स य पढमे हत्थसए अचित्तो बितिए मीसो तइए सचित्तो, कालविभागो नत्थि, जेण पाणियं पगतीए सीयलं, पुव्वं अचित्तो मणिज्जइपच्छा मीसो पच्छा सचित्तोत्ति । अनाभोएन एस अचित्तोत्ति मीसगसचित्ता गहिया, परोवि एवं चेव जाणतो वा देज्जा अजाणतो वा, नाए तस्सेव अनिच्छंते उव्वरगं सकवाडं पविसित्ता सणियं मुंचइ, पच्छा सालाएवि, पच्छा वनानिगुंजे महुरे, पच्छा संधाडियाउवि जयणाए, एवं दइयस्सवि, सचित्तो वा अचित्तो वा मीसो वा होउ सव्वस्सवि एस विही, मा अन्नं विराहेहित्ति ।
वणस्सइकाइयस्सवि आयसमुत्थं आभोएणं गिलाणाइकज्जेमूलाईणगहण होज्जा, अनाभोएन गहियं भत्ते वा लोट्टो पडिओ पिट्ठगंवा कुक्कुसा वा, सोचेवपोरिसिविभागो, दुकुट्टिओ चिरंपिहोज्जा, परो अल्लगेण मिसियगंचवलगमीसियाणिवा पील्लूणि कूरओडियाए वा अंतो छोणं करमद्दएहिं वा सभं कंजिओअन्नयरो बीयकाओपडिओअहोज्जा, तिलाण वा एवं गहणं होज्जा, निवं तिलमाइसु होज्जा, जइ आभोगगहियं आभोगेन वा दिन्नं विवेगो, अनाभोगगहिए अनाभोगदिन्ने वा जइ तरइ विगिंचिउं पढमं परपाए, सपाए, संथारए लट्ठीए वा पणओ हवेज्जा ताहे उण्हं सीयं व नाऊण विगिचणा, एसोवि वणस्सइकाओ पच्छा अंतोकाए एसिं विगिंचणविही, अल्लगंअल्लगखेत्ते सेसाणी आगरे, असइ आगरस्स निव्वाधाए महुराए भूमीए, अंतो वा कप्परे वा पत्ते वा, एस बिहित्ति ।। अत्र तज्जातातज्जातपारिस्थापनिकी प्रत्येकं पृथिव्यादीनां प्रदर्शितैव, भाष्यकारः सामान्येन तल्लक्षणप्रतिपादनायाहभा. (२०५) तज्जायपरिट्ठवणा आगरमाईसु होइ बोद्धव्वा ।
अतज्जायपरिट्ठवणा कप्परमाईसुबोद्वधव्वा ।। वृ-तज्जाते-तुल्यजातीये पारिस्थापनिकारसा आगरादिषु परिस्थापनं कुर्वतो भवति ज्ञातव्या, आकराः पृथिव्याद्याकराः प्रदर्शिता एव, अतज्जातीये-भिन्नजातीये परिस्थापनिका २ सा पुनः कर्परादिषु यथा (योग) परिस्थापनं कुर्वतो बोद्धव्येतिगाथार्थः । । गतैकेन्द्रियपरिस्थापनिका, अधुना नोएकेन्द्रियपारिस्थापनिकांप्रतिपादयत्राह2519
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org