________________
दशाश्रुतस्कन्ध-छेदसूत्रम् - ५ /१७ अट्ठारसट्ठाणाणि ? उच्यते पाणातिवातो ५ कोधो पेज्जो दोसो कलहे अब्भक्खाणे पेसुन्ने परिपरिवाते अरती रती मायामोसे मिच्छादंसणसल्ले । आतजोगीणंति-जस्स जोगा बसे वट्टति आप्ता वा यस्य जोगा ३ आप्ता इट्ठा कंता पिया । आतपरकम्माणंति- आत्मार्थ परक्कमंति न परार्थ परव्वसो वा चोरपालवत् । पक्खियं पक्खियमेव, पक्खिए पोसहो पक्खियपोसहो चाउद्दसि अट्ठमीसु वा । समाधिपत्ताणंति-नाणदंसणचरित्तसमाधि- पत्ताणंति । झाणे वट्टमाणाणं झियायमाणाणं इमाई दस चित्तसमाधिट्ठाणाणि । असमुप्पन्नपुव्वाणि समुपज्जेज्जा । इमानीति वक्ष्यमाणानि । दसत्ति संख्या । चित्तसमाधिद्वाणाई न कदाइ समुप्पन्नपुव्वाइंति अतीते काले । तं जधा धम्मचिंता वा से सुत्तं - सेत्तिं निद्देसे तरस एवं गुणजातीयस्स निर्ग्रथस्स धर्म्मः स्वभावः जीवद्रव्याणां अजीवद्रव्याणां | अहवा सव्वे कुसमया असोभणा अनिर्वाहकाः, सर्वधर्मेषु शाभनतरोऽयं धर्म्मो जिनप्रणीतः एवं नायं भवति ।
'सन्निनाणे वा से' सुत्तं संजानाति संज्ञा, यथा- पूर्वाह्न गां दृष्ट्वा पुनरपराह्ने प्रत्यभिजानीते असौ गौरिति अहं सरामीति । असुगोऽहं पुव्वभवे आसि, सुदंसणादिवत् । 'सुमिणदंसणे वा से' सुत्तं सुमिणदंसणं- जधा भगवतो वद्धमाणसामिस्स पन्नत्तीए दससुमिणगविभासा । अथवा इत्थी वा पुरिसो वा सुमिणंते एवं महहयपत्तिं वा तहेव सव्वं विभासितव्वं । अहा तच्चेति यथा तथा फलं । 'देवदंसणे वा से' सुत्तं तवस्सित्ति कातुं देवा से दंसंति अप्पाणं आउट्टा क्षपकवत् । 'आहिनाणे वा से' सुत्तं- ओहिनाणओहिदंसणाणं युगपत्कालोत्पत्तित्वाद् एकत्वं ? नेत्युच्यते यथा सम्यग्ज्ञानदर्शनानां पृथक्त्वम् । शेषं कण्ठ्यम् । गद्योक्तोऽयं पुनः श्लोकैरर्थः ।
मू. (१८)
ओयं चित्तं समादाय, झाणं समनुपस्सति ।
धम्मे द्विओ अविमनो, निव्वाण-मभिगच्छइ ।।
२८
चू. ओयंचित्तं समादाय सिलोगो-रागद्दोसविरहितं चित्तं ओअंति भन्नति सुद्धं, एकमेव सम्यग् आदाय समादाय गृहीत्वा झाणं धम्मं पस्सति करेतित्ति भणियं होइ । दिट्ठमन्ने हि पस्सति, पुनो पुनो वा पस्सति समनुपस्सति । धम्मे ट्ठितो कयरंमि ? धर्मे, यथार्थोपलंभके, अथवा आरुहते धम्मेट्ठितो अविमणो न कुसमएहिं मणो गच्छति संकादि वा जिनवयणे न करेति । स एवं प्रकारो निव्वाणं सिद्धिं अभिगच्छति याति । पू. (१९)
इमं चितं समादाए भुज्जो लोयंसि जायति । अप्पणी उत्तिमं द्वाणं सन्नीनाणेण जाणइ ॥
चू. 'न इमं चित्तं समादाय' सिलोगो अमानोना प्रतिषेधे न इमं चित्तं आदाय गृहीत्वा कतरं जातस्मरणादि भुञ्जो पुनो लोगंसि संसारे जायति उप्पज्जति । आत्मनं उत्तमंति जायइ उप्पञ्जई, जोऽहं परभवे आसि, अहवा उत्तमो संजमो मोक्खो वा, यत्र तमो अन्नाणं कम्पं वा न विजति । अथवा श्रेष्ठं- निर्वाहकं हितं वा आत्मनः तज्जानीते ।
मू. (२०)
अधातचं तु सुविणं खिप्पं पासइ संबुडे ।
सव्वं च ओहं तरती दुक्खदोयवि मुच्चइ ।
चू. 'अहातचं' सिलोगो - अहातच्चं जहा चरिमतित्थकरेणं दससुमिणा दिट्ठा तथा क्खिप्पं फलदं पासति । संवृतात्मा संवुडः आसवदारेहि । ओहो नरगादि संसारो सव्वो अपरिसेसेणं पुनो संसारी
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org