________________
उद्देशक :- १०, मूल - २५१, [भा. ४०१०
४३९ अचितेपिण्डउवहीइत्यादिअचित्तेप्रायश्चित्तंपिंडे पिंडविषयमुपधिविषयंचक्कक्केत्याह-दशकेषोडशके च ! इयमत्र भावना-पिण्डमुपधिं वा दशभिरेषणादोषैः पञ्चदशभिरुद्गमदोषैरिहाध्यपूरकस्य मिश्रेऽन्तर्भावविवक्षणं तु पञ्चदशभिरित्युच्यत्ते, षोडशभिरुत्पादनादोषैरविशुद्धं गृह्णानस्य प्रायश्चित्तं तदपिच प्राक्कल्पाध्ययनेऽभिहितमितिनभूयो भण्यते । तदेवं सचित्तेअचित्ते इतिद्वारद्वयं गतम् । [भा.४०११] जनवयअद्धाणरोधए मग्गादीएय होतिखेत्तंमि ।
दुभिक्खे यसुभिक्खे दियावरातो व कालंमि ।। वृ-जनपदे अध्वनिरोधकेमार्गातीतेचयत्प्रायश्चित्तंतत्क्षेत्रेक्षेत्रविषयं,भवति, इयमनभावनाजनपदेऽपि च सन् संस्तरन्नपि चाध्यानं प्रतिपन्नानां यः कल्पस्तमाचरति, । अध्वानं प्रतिपन्नो वा न यतनांकरोतिदर्पणवाध्वानंप्रतिपद्यते,तथारोधकेऽपिसेनासूत्रेयो विधिरभिहितस्तंनकरोति, मार्गातीतं क्षेत्रातिक्रान्तमशनादिकमाहारयति, । एतेषु यत्प्रायश्चित्तं तत्क्षेत्रविषयमिति, ।सम्प्रति कालद्वारम्दुर्भिक्षे सुभिक्षे, दिवारत्रौ च काले कालविषयं किमुक्तं भवति, । सुभिक्षेऽपि काले संस्तरन्नपि दुर्भिक्षकल्पमाचरति, यदि वा दुर्भिक्षे अयतनां करोति, तथा दिवसे यः कल्पस्तं रजन्यामाचरति, रजन्यामपियः कल्पस्तं दिवा दिवसकल्पमूनमधिकंवाकरोति, एवं रात्रिकल्पमपि । एतेषु यत्प्रायश्चित्तं तत्कालविषयम् ।साम्प्रतमेनामेवगाथां विवृणोति ।। [भा.४०१२] वसिमे वि अविहिकरणंसंथरमाणमखित्तपच्छितं ।
अद्धाणे उअजयणं पवळणाचेवदप्पेणं ।। [भा.४०१३] कालंमि उसंथरणेपडिसेवइ अजयणावएमंसि ।
... दियनिसिमेराकरणं उणाहियं वावि कालेन।। वृ-वसिमेऽपिसंस्तरन्तोऽपि यदविधिकरणंतनिष्पन्नक्षेत्रप्रायश्चित्तंतथाअध्वनिप्रयन्नेअयतनायां अध्वनः प्रपदने वा दर्पण यत्प्रायश्चित्तं तथा काले सुभिक्षे संस्तरणेऽपिदुर्भिक्षकल्पं समाचरति दुर्भिक्षे वा समापतिते अयतना दिवानिका मर्यादाया अकरणं दिवस्य कल्पस्य रात्रौ रात्रिकल्पस्य दिवसे समाचरणमिति भावो यदि वा दिवसकल्पस्य रात्रिकल्पस्य ऊनमधिकं वा करणं तन्निष्पन्नं कालविषयं प्रायश्चित्तं, भावविषयमाह[भा.४०१४] जोगतिएकरणतिएदप्पपमायपुरिसभावंमि । -
एएसिंतुविभागंबुच्छामि अहानुपुव्वीए ।। वृ-योगत्रिकं एनोवाक्कायलक्षणं, करपत्रिकं करणकारणानुमोदनारुपं, दर्पो निष्कारणमकल्पर" प्रतिषेवनं, प्रमादः पञ्चविधः, पुरुषो गुर्वादिलक्षणो वक्ष्यमाण एतेषु यत्प्रायश्चित्तं तद्भावविषयं, * साम्प्रतमेतेषामेव पदानां विभागमहंसमासेन वक्ष्ये । तत्र योगत्रिककरणत्रिकभावनामाह[भा.४०१५] जोगतिएकरणतिए सुभासुभेतिविहकालभेएण।
. सत्तावसिंभंगा दुगुणा वा बहुतरावावि ।। वृ- योगत्रिके करणत्रिके प्रत्येकं शुभे अशुभे च त्रिविधकालभेदेन संचार्यमाणे सप्तविंशातभागक्षं, भवन्ति । द्विगुणा वा बहुतरा वा तद्यथा मनसा करोति १ मनसा कारयति २ मनसा कुर्वन्तमनुजानाति ३ । एवं वचसा ३कायेनच ३ सर्वसंख्यया नव एतेवातीतानागतः वर्तमानरुपकालत्रिके चिंत्यमानाः सप्तविंशतिर्भवन्ति । एते चाशुभव्यापारसचिरणविषये, तथा च शुभव्यापारासमाचारविषये पि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
___www.jainelibrary.org