________________
व्यवहार-छंदसूत्रम् -२- १०/२५१ [भा.३९७२] एवं नाणेतहदंसणेय सुत्तत्थ तदुभएचेव ।
वत्तणसंधणगहणे नवनवभेवा य एकेके ।। वृ एवमुक्तप्रकारेणज्ञाननिमित्तमधिधार्यमाणेयदाभवतितत्भणितं,तथा तेनैवप्रकारेणदर्शनेऽपि दर्शनप्रभावकशास्त्राणामप्यर्थायाभिधार्यमाणोआभवत्प्रतिपत्तव्यं, तत्रज्ञानार्थदर्शनार्थवायोऽभिधार्यते, ससुत्तत्थतदुभएचेवत्तिसूत्रार्थतया अर्थार्थतया तदुभयार्थतयातत्रचसूत्रार्थतया अधिधारण तद्वर्तनार्थतया सन्धनार्थतया ग्रहणमिति, एवं त्रयो भेदाः । सूत्रार्थतया अर्थार्थतया तदुभयार्थतया च प्रत्येकंद्रष्टव्याः सर्वसंख्यया ज्ञानेदर्शनेच प्रत्येकं नवनवभेदास्तथा चाह-नवनवभेया एक्कके। . [भा.३९७३] पासत्थमगीयत्था उवसंपज्जत्तिते उचरणठा।
सुत्तोवसंपयाएजो लाभोसो उतेसिंउ ।। वृ- ये पार्श्वस्थादयोऽगीतार्थाश्चरणार्थमुपसम्पद्यते तेषां चरणोपसम्पन्निमित्तं कमप्यभिधायरन् समागच्छतां श्रुतोपसम्पदिचान्तरोयोलाभोभवतिसतेपामभिधार्यमाणानांभवति, नालबद्धवल्लीद्विकं तुतेषामभिधारयतामिति ।। [भा.३९७४] गीयत्था ससहाया असमत्ताजंतुलहतिसुहटुक्खी ।
सुत्तत्थे अतकंतसमत्तकप्पी उन दलंति ।। वृ- ये पुनः पार्श्वस्थादयो गीतार्थाः ससहाया संभोगनिमित्तमालोचना दास्यामइत्यभिधारयन्तः सूत्रार्थान् अतर्कयन्तोऽनपेक्षमाण आगच्छन्तोऽन्तरा यल्लभन्ते, सचित्तमचित्तं वा येऽपि च गीतार्था असमाप्ता असमाप्तकल्पा आगच्छन्तो लभन्ते यच्च एकाकी एकाकिदोपपरिवर्जनार्थमुपसम्पत्तुकामो लभते यच्च समाप्तकल्पिनस्ते तेषामेव भवन्ति । न तु येषां समीपं प्रस्थितास्तेषामेवं निर्ग्रन्थीनामपि द्रष्टव्यम् । [भा.३७९५] अभिधारिखंत अपत्ते एस वुत्तो गमो खलु ।
पढ़ते उविहिं वुच्छं सोउ पाढो इमो भवे ।। वृ- एषोऽनन्तरोदितः खलुगमः प्रकारोऽभिधार्यमाणेऽप्राप्ते उक्तः ।अत ऊर्ध्वंतुप्राप्तेसति पठति विधिं वक्ष्यामि, सच पाठोऽयं वक्ष्यमाणो भवति तमेवाह ।। [भा.३७९६] धम्मकहा सुत्ते या कालियतह दिट्ठिवाय अत्थेय ।
उपसंपयसंजोगेदुगमाइजहुत्तरं बलिया ।। वृ-धर्मकथायां सूत्रे कालिके तथा दृष्टिवादे अर्थे च पाठार्थमुपसम्पद्भवति तत्र सूत्रतोऽर्थतश्च सूत्रार्थयोश्च स्वस्थाने द्विकादिसंयोगे यथोत्तरं बलिका बलवन्तः सूत्रचिन्तायां परम्परं सूत्रं पाठवत् अर्थचिन्तायां परम्परमर्थव्याख्यानयन सूत्रार्थयोरेव परस्परं चिन्तायामर्थप्रदाता बलीयानितिभावः । [भा.३९७७] आवलिया मंडलिकमोपुव्युत्तो च्छिन्नच्छिन्नभेदेणं ।
. एसासु उवसंपय एत्तोसुहदुक्खसंपयंवोच्छं।। । वृ-या सा श्रुतोपसम्पत् परंपराप्ता आवलिका ज्ञातव्या यात्वनन्तरा सा मण्डली सा च अच्छिन्ना कथमितिचेदुच्यतेयस्मादभिधारकस्य लाभोऽन्येनाच्छिन्नः सन्नभिधार्यमाणमागच्छति । ततोऽच्छिन्नो लाभयोगात सा उपसम्पदच्छिन्नेत्युच्यते या चावलिका सा छिन्ना यतस्तस्यां यो लाभ आदित आरभ्य परम्परया छिद्यमानोऽन्तिमेऽभिधार्येऽन्यमनभिधारयति विश्राम्यति ततः सा च्छिन्नोपसम्पत् । एवं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
For p
www.jainelibrary.org