________________
उद्देशक :- १०, मूल - २५१, [भा.३९७७ च्छिन्नाच्छिन्नभेदेनावलिका मण्डलिकाक्रमः पठत्यपिपूर्वोक्तेद्रष्टव्यः । तदेवमुकैषा श्रुतोपसम्पत् अत ऊर्ध्वं सुखदुःखोपसम्पदंवक्ष्ये । तामेवाह[भा.३९७८] अभिधारे उवसंपन्नोदुविहो सुहदुखितो मुनेयव्यो ।
तस्स उकिंआभवती सचित्तावित्तलाभस्स ।। बृ-सुखदुःखितो द्विविधो ज्ञातव्यस्तद्यथा-अभिधारयतीत्यभिधारो अभिधारयत् उपसम्पन्नः सुखदुःखोपसम्पदं प्राप्तः तस्य द्विविधस्यापिसचित्तलाभस्याचित्तलाभस्य वामध्ये किमाभवतीतिच वक्तव्यम् । अथकः सुखदुःखोपसम्पदमुपपद्यतेतत आह[भा.३९७९] सहायगोतस्सउनत्थि कोती सुत्तंच तक्केइ नसोपरत्तो ।
एगानिए दोसगणं विदित्तासो गच्छमझेइसमत्तकप्पं ।। वृ- तस्य सहायकः कोऽपि न विद्यते न च परस्मात्सूत्रमपेक्षो स्वयं सूत्रार्थपरिपूर्णत्वात् । केवलमेकाकिनी दोषगणं विदित्वा स गच्छं समाप्तकल्पमभ्येति अभ्युपगच्छति । तत्रोपसम्पन्नमधिकृत्याभवद्यवहारमाह[भा.३९८०] खित्ते सुहृदुक्खी उ अभिधारताइंदोन्निवी लभति |
पुरपच्छसंथुयाइंहेछिल्लाणंच जोलाभो ।। वृ-सुखदुःखीसुखदुःखोपसम्पदमुपसम्पन्नः क्षेत्रे परक्षेत्रेऽपिएतदर्थमेव क्षेत्रग्रहणमन्यथैतन्निरर्थक स्यात् द्वयान्यपि पूर्वसंस्तुतानि वाभिधार्यन्ते । लभन्ते ये च तेन दीक्षिताः तेषामथस्तनानां यो लाभः सोऽपि तस्यापिभवति । सम्प्रति क्षेत्रे इत्यस्य विवरणमाह[भा.३९८१] परखेत्तंमि विलभतिसोदोवी तेन गहणखेत्तस्स ।
जस्स विउवसंपन्नो सोवियसेन गिण्हएताइ ।। वृ- मातापितृप्रभृतीनि श्वश्रूश्वशुरप्रभृतीनि च यदि तं सुखदुःखोपसम्पन्नमभिधारयन्त्युपतिष्ठन्ते व्रतग्रहणाय परक्षेत्रेऽपिलभते इति प्रतिपत्तिः स्यादित्येवं लक्षणेन कारणेन क्षेत्रस्य ग्रहणं कृतमन्यथान कमप्यर्थपुष्णाति यस्यापिसमीपेस उपसम्पन्नः सोऽपितानिन गृह्णातिसूत्रादेशतोऽनाभाव्यत्वात् । [भा.३९८२] परखेत्ते व समाणे अतिकमंतो वा न लभति असन्नि ।
छंदेणपुव्वसन्नी गाहियस्ससमादियो लभइ ।। वृ- परकीय क्षेत्रे तिष्ठन् व्यतिक्रमन् वा यस्तस्य सुखदुःखोपसम्पन्नस्य उपतिष्ठति स यदि असंज्ञी अविदितपूर्वस्तदातमसंज्ञिननलभते, केवलंसक्षेत्रिकस्याभवति, यः पुनः पूर्वसंज्ञी पूर्वविदितस्वरुपस्तं पूर्वसंज्ञितंच्छन्देन लभते यदि स वल्लीसम्बन्धोभवतितंचसुखदुःखितमभिधारयति तदा लभते ।अथ तंनामिधारयति ।अभिधारयन्नपिच वल्लीसबन्धोभवति, ततोयस्य समीपेसुखदुःखोपसम्पदं जिघृक्षुः संप्रस्थितस्तस्याभवति । गाहियस्स समादिसो लभते इति, यदि स सुखदुःखितेन सम्यक्त्वं ग्राहितः आदिशब्देन मद्यमांस विरतिं वा ततः पश्चात्प्रव्रज्या परिणाम परिणतः स यद्यपि वल्लीद्विक सम्बन्धी न भवति तथापि यदि तस्य सुखदुःखितस्य समीपे उपतिष्ठते तदा स तं लभते । एतदेव सविशेषमभिधित्सुराह
[भा.३९८३] सुह दुखिएणजऊपक्खेव सामितो नहिं कोई ! [22[28]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org