________________
उद्देशकः- १०, मूल- २५१, [भा.३९६७]
४३१ [भा.३९६७] दुविहो अभिधारतो दिठमदिट्ठी व होइनायन्यो ।
___ अभिधारिजंतगसं एहिं दिठो वा अन्नेहिं ।। [भा.३९६८] दिठोमाई अमाई एवमदिट्ठोवि होइ दुविहोउ ।
अमाई उअप्पिणितीसाईडन अप्पिणेजोउ ।। वृ-आद्यगायाव्याख्यानं प्राग्वत् । दृष्टो द्विविधोमायी अमायी च । एवमद्दष्टोऽपिद्विविधो भवतिमायी अमायी च । तत्र अमायी लब्धंसचित्तादिकमर्पयति यस्तुमायी स नार्पयति । ततः स बलवान् व्यवहारेण दाप्यतेशेषं तथैव ।। [भा.३९६९] एवंता जीवंते अभिधारेतोउ एइ जो साहू ।
कालगते एयम्मिउइणमन्नो होइववहारो ।। वृ- एवं तावत् जीवत्यभिधार्यमाणे योऽभिधारयन् साधुरागच्छति तस्य व्यवहारः, कालगते पुनरेतस्मिन्नभिधार्यमाणेऽयमन्योभवति व्यवहारः । तमेवाह[भा.३९७०] अप्पत्ते कालगते, सुद्धमसुद्धे दित्तअदितेय ।
पुब्बिं पच्छा निग्गय संतमसंते सुते बलिया ।। दृ-कंचिदाचार्यमभिधारयन् संप्रस्थितस्तत्रयं गच्छमभिधार्य संप्रस्थितस्तमप्राप्ते एव स आचार्यः कालमतोऽत्रचत्रयः प्रकाराःपुवंपच्छानिग्गयत्तिसयदैवाभिधारयनिर्गतस्तदैवकालगत आचार्यः । १ अथवा पूर्वमभिधारयन् निर्गतः पश्चादावार्यः कालगतः २, यदि वा पूर्वमाचार्यः कालगतः स पश्चादभिधारयनिर्गतः ३ ।अत्रप्रथमेप्रकारेयत्तेनाभिधारयतापथिसचित्तादिलब्धं, तत्कालगताचार्य शिष्याणामाभवति ।द्वितीयेप्रकारेलब्धेऽलब्धेवासचित्तादिकेयधुपरताःस्थविरास्तदापितत्सचित्तादि तच्छिष्याणामाभवति । तृतीये प्रकारेऽभिधारयता दूरादागच्छता तावन्न ज्ञातं यावत्तं गच्छं प्राप्तस्ततौ यनिमित्तं स तत्रागतस्तत श्रुतं यदि तस्य शिष्यस्यास्ति तदा स तत श्रुतं तस्मै दातुमिच्छति । ततः कालगताचार्याणामेव तत् सचित्ताद्याभवति, । अथ तत् श्रुतं नास्तिनवा ददति तदा न लभन्ते कालगताचार्याशिष्याः सचित्तादिकं; आह-किकारणंतृतीयेऽपिप्रकारे कालगताचार्यशिष्याणामेवाभवति तत आह-बलियत्ति बलवन्ती श्रुताज्ञा तत् श्रुतं तदवस्थामेव यन्निमित्तं तेनाभिधारितं शुद्धमशुद्धे अदिन्तदिंते य इति यत्कालगताचार्यस्य शिष्याणामाभवति तद्यद्यभिधारको ददाति तदा शुद्धो अप्रायश्चित्तीत्यर्थः । अथ न ददाति तदा अशुद्धः प्रायश्चित्तभाग भवतीत्यर्थः । तत्र सचित्तस्यादाने प्रायश्चित्तं चत्वारो गुरुकाः, आदेशान्तरेणानवस्थाप्यमचित्ते उपधिनिष्पन्नं योऽपि वानाभाव्यमादत्ते तस्याप्येवमेव प्रायश्चित्तम् । सम्प्रतिपुविपच्छानिगते संतमसंते इत्यस्य किचिद्व्याख्यानमाह[भा.३९७१) लब्धे उवरयाथेरा तस्स सिस्साण सो भवे ।
__ मए विलभते सीसोजइसे अस्थि देइ वा ।। वृ-तत्र प्रथमप्रकारेऽभिहितं प्राक् तथैव द्वितीये प्रकारे लब्दे उपलक्षणेतत् । अलब्धे वा सचिते स्थविरा उपरतास्ततः स सचित्तादिको लाभस्तस्य शिष्याणामाभवति । तृतीये पुनः प्रकारे मृतेऽप्यभिधारितेलभते शिष्यो यदि से तस्य श्रुतमस्ति ददाति वा, अथवा नास्ति न ददाति वा तदा न लभते । एतावता संतमसंतेइत्यपि व्याख्यातं उपसंहारमाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org