________________
४०३
उद्देशकः-९. मूल - २४५, [भा.३८०६] - वृ- हस्तेन वा मात्रेण वा या समुद्यता उत्पादिता भिक्षा सा भिक्षेत्युच्यते दत्तयः पुनस्तामेव भिक्षां यावतोवारानवच्छिद्य क्षिपन्तितावत्यो भवन्ति[भा.३८०७] अव्योच्छिन्न निवाया उदत्ती होइउवेतरा ।
एगानेगासुचत्तारि विभागा भिक्खंदत्तिसु ।। वृ- अव्यवच्छिन्ननिपातात् तु दत्तिर्भवति इतरा या भिक्षा च भवति, भिक्षादत्तिषु च एकानेकासु विषये चत्वारो विकल्पास्तानेवाह[भा.३८०८] एगाभिक्खा एगादत्ती एगाभिक्खअनेगा दत्तितो ।
नेगातोवियएगानेगातो चेवनेगातो ।। वृ एकाभिक्षा एका दत्तिरितिप्रथमो विकल्पः । एकाभिक्षा अनेका दत्तय इति द्वितीयः । अनेका भिक्षा एका दत्तिरिति तृतीयः । अनेकाभिक्षा अनेकादत्तय इति चतुर्थः । तत्र प्रथमभङ्ग एवं दायकेन व्यवच्छिन्नाभिक्षादत्तासाएका भिक्षाएकाचदत्तिः, द्वितीयभङ्गेव्यवच्छिन्ना दत्ता, तृतीयभङ्गेसूत्रमिदम् तत्थसेबहवो जमाणाइत्यादिजावएगासादत्ती वत्तव्वंसियाअस्येयंभावनाकेचित्पथिकाः कर्मकरा वा एकत्रावकाशे पृथक् पृथक् उपस्कृत्य भुंक्ते भुञ्जते तेषामेकः परिवेषकः, साधुना तत्र च भिक्षार्थभागत्य धर्मलाभः समुत्सृष्टस्ततः सः परिवेषक आत्मीयान् ददामीतिव्यवसितस्तैरषि शेषकैः समभण्यते प्रत्येकमस्मदीयमध्यादपि साधवे भिक्षां देहि ततस्तेन परिवेषकेण सर्वेषां सक्तान् गृहीत्वा एकत्र संमील्याव्यवच्छिन्नं दत्तं । एवमनेकाभिक्षा एकादत्तिरित्युपपद्यते । चतुर्थभङ्गे ध्येवमेव, नवरं व्यवच्छिनंदानमिति । अत्रदत्तिष्वेकानेकदायकभिक्षाभेदतोऽष्टौ भङ्गास्तान् उपदिदर्शयिषुः प्रथमतो एकानेकदायकभिक्षाविषयांचतुर्भङ्गीमाह[भा.३८०९] एमेवएगानेगेदायगमिभक्खासुहोइचउभंगो।
एगो एगंदत्ती एगो नेगाओ नेगएगाउ।। .
नेगा यअनेगातो पाणिसुपडिगहधरेसु । (गाथा :) वृ- एवमेव अनेनैव प्रकारेण एकस्मिन् अनेकस्मिंश्च दायके एकानेकभिक्षासु चतुर्भङ्गी भवति । गाथायां पुंस्त्वं प्राकृतत्वात्तामेव चतुर्भङ्गीमाह-एको दायक एकां भिक्षां ददाति?, एको अनेकाः २, अनेके एकां ३, अनेके अनेकाः ४ । एते चत्वारो भङ्गा पाणिषुपाणिभोजिषुपतद्ग्रहधरेषुच द्रष्टव्याः । अत्रयथा दत्तिष्वष्टौभङ्गास्तथादर्शयति[भा.३८१०] एगो एग एक्कसि एगो एवं बहुसोउवारे ।
एगोनेगा एक्कसि एगोनेगाय बहुसोय ।। वृ. को दायक एकां भिक्षामेकवारं ददाति १, एको दायक एकां भिक्षा बहुशो वारान् विच्छिद्य २ ददाति २, एकोदायको अनेका भिक्षा एकवारमव्यवच्छेदेनददाति ३ एकोदायकोऽनेका भिक्षा बहुशो वारान् विच्छिद्य विच्छिद्य ददाति ४ । एवमेकं दायकमधिकृत्य एकानेकभिक्षासु दत्तिविपया चतुर्भङ्गभिहिता |साम्प्रतमनेकान्दाकानधिकृत्य एकानेकभिक्षासुदत्तिविषयांचतुर्भङ्गीमाह[भा.३८११] नेगा एग एक्कनि नेगाएगंच नेगसो वारे ।
. नेगानेगाएक्कसि नेगानेगायबहूवारे ।। वृ-अनेकेदायका एकांभिक्षामेकवारमव्यवच्छेदेनददाति४ अनेकेदायकाएकां भिक्षामनेकशो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org