________________
उद्देशक:-९, मूल-२३६, [भा.३७४६] दातव्यानीतिच्छिन्नं, सामान्यतः फलानिदातव्यानीत्यच्छिन्नंतत्रच्छिन्नेअच्छिन्नेवायथायोगसूत्रद्वयस्य साफल्यमाख्यातम् । अत्रपर आह[भा.३७४७] साहूणंवन कप्पइसुत्तमाहुनिरस्थयं ।
गेलद्धाण उम्मेसु गहणं तेसिदेसियं ।। वृ- केचिदाहुः सूत्रद्वयमिदं निरर्थकं यतः साधूनामाम्राणि सचितत्वान्न कल्पन्ते । आचार्य आहतेषामाम्रफलानां ग्लानत्वे अध्वनिशेषभिक्षाया अलाभेअवमौदर्येच ग्रहणंदेशितंकथितंमहर्षिभिः । अतोन निरर्थकमिति[भा.३७४८] अविरिक्सारिपिंडो विरिकाविय सारि दिट्ठन विकप्पे।
अद्दिठसारिएणकप्पंतितहि घेत्तुंजे ।। वृ-अविरक्तान्यविभक्तनि फलानि सागारिकपिंडस्ततोन कल्पते, विभक्तान्यपिच सागारिकेण दृष्टानिन वैकल्पन्ते ततोअदृष्टानि सागारिकेणग्रहीतुं कल्पन्ते । जे इतिपादपूरणे । उपसंहारमाह[भा.३७४९] एवं अत्तट्टाए सयं परुढाण वाविभणियमिणं |
इणमन्त्रोआरंभोसमणट्ठावाविएसम्मि ।। वृ- एवमुक्तप्रकारेणात्मार्थमारोपितानां स्वयं वा प्ररुढानामिदमनन्तरोक्तं भणितम् । साम्प्रतमस्मिन् वृक्षे श्रमणार्थे वापितेअयं वक्ष्यमाणोऽन्य आरंभस्तमेव दर्शयति[भा.३७५०] वल्ली वा रक्खोवाकोई रोएज संजयठाए ।
तेसि परिभोगकालेसमणाणतहिं कहंभणियं ।। वृ- वल्लीर्वा वृक्षान्वा कश्चित्संयतानामर्थाय रोपयेत् । तत्र तेषां फलानां परिभोगकाले श्रमणानां कथं भणितं किंकल्पते किंवान कल्पते इत्यर्थः । अत्रसूरिशह[भा.३७५१] तस्स कडनिट्ठियादी चउरोभंगे विभावइत्ताणविसमेसु ।
जाणविसमं नियमाउसमोसमग्गहणे ।। वृ-तस्य कृतं तत्तस्य निष्ठितमिति प्रथमः, तस्य कृतमन्यस्य निष्ठितमिति द्वितीयः, अन्यस्य कृतं तस्य निष्ठितमिति तृतीयः, अन्यस्य कृतमन्यस्य निष्ठितमिति चतुर्थः । तत्र तस्य संयतस्य निमित्तं कृतमारोपितं वृक्षादि तथा तस्यैव संयतस्य निमित्तं निष्ठितं निष्टो नीतमचित्तीकृतमित्यिर्थः एष प्रथमभङ्गार्थः । एवं शेषाणामपिभङ्गानामर्थः परिभावनीयः, तत्रतस्यकृतंतस्यनिष्ठितमिन्यादीन्चतुरो भङ्गान् विभाव्य विषमयोभङ्गयोBहतोर्विषममसंयमं जानीयात्तन्निमित्तं निष्टानयनात् समयोर्दितीयचतुर्थयोर्भङ्गयोर्ग्रहणे समं संयमं जानीयात् अन्यनिमित्तं निष्ठितत्वात् । पर आह-ननु श्रमणार्थ स आरोपितस्ततः कथं द्वितीये भङ्गे कल्पते? सूरिराह[भा.३७५२] कामसोसमणट्ठा वुत्तो तहवियन होइसोकम्मं ।
जंकम्मलक्खणंखलुइह हं वुत्तंन पस्सामि ।। वृ-काममनुमन्यामहेस वृक्षः श्रमणार्थमारोपितः तथाप्यसौ कर्मनभवतियतो यत्कर्मलक्षणं खलु तीर्थकरगणधरैर्भक्तं, तदिहइपाठ पूरणे, न पश्यामि किंतत्कर्मलक्षणमत आह[भा.३७५३] सचित्तभावविकलीकयंमि.दव्वंमिमग्गणा होइ ।
कामगहणा उदव्वे सचेयणे फासुभोईणं ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org