________________
उद्देशक :- ८, मूल - २०१, [ भा. ३६७४ ]
[ भा. ३६७४ ]
३७९
लेवाऽहत्थच्छिक्के सहस अनाभोगतो व पक्खित्ते । अविसुद्धग्गहणंभि वि असुज्झसुज्झेज इयरं वा ।।
वृ- यदि तव मतेनैवमुपधातस्तर्हि असांभोगिके भाजने यत् गृहीतं भक्तं पानं वा तेन लिप्ताभ्यां हस्ताभ्यां यत् सांभोगिकं भाजनं स्पृश्यते तदप्यसांभोगिकं जातं तत्संस्पर्शितोऽन्यान्यपि न च तत्कालं सर्वाण्यति परिष्ठापयितुं शक्यन्ते । न चान्यानि तावन्ति लभ्यन्ते ततो न कदाचनापि शुद्धिस्तथा सहसा नाम यत्त्वरमाणो असांभोगिकान् सांभोगिके प्रक्षिपति तदप्यसांभोगिकमुपजायते । अनाभोगो नाम एकान्तविस्मरणं तेनाप्यसांभोगिकात्सांभोगिके प्रक्षिप्ते तदप्यसांभोगिकं जायते । अविशुद्धं कथंचिदनाभोगतोऽविशुद्धस्योद्रमाद्यन्यतमदोषदुष्टस्य ग्रहणे तत् भाजनमशुद्धं स्यात् । न चैतष्यिते तस्मान्नसंस्पर्शमात्रेणोपहननमन्यच्च यथाऽशुद्धेन संस्पर्शतोऽशुद्धं भवति । तथा इतरदशुद्धं शुद्धेन संस्पर्शतः शुद्ध्येत् शुद्धीभूयात् । न्यायस्योभयत्रापि समानत्वात् । न चैतदस्ति तस्मात् यत्किञ्चिदेतत्
मू. (२०२) अट्ठकुक्कुडिअंडगप्पमाणमेत्ते कवले आहारं आहारेमाणे निग्गंथे अप्पाहारे; दुवाल कुक्कुडिअंडगप्पमाणमेत्ते कवले आहारं आहारेमाणे निग्गंथे अवड्डो मोयरिया, सोलस० दुभागपत्ते, चवींस०तिभागपत्तंसिया ओमोयरिया एगतीसं किंचूणोमोयरिया, बत्तीसं पमाणपत्ते, एती एगेनवि कवलेणं ऊणगं आहारं आहारेमाणे समणे निांथे नोपकामभोइ त्ति वत्तव्वं सिया || लक्खणमतिप्पसत्तं अइरेगे वि खलु कप्पते उवही ।
[भा. ३६७५ ]
इइ आहारेमाणं अतिप्पमाणे बहू दोसा ।।
वृ- अतिरेकोऽपि खलु कल्पते उपधिरित्युच्यमाने लक्षणमतिप्रसक्तं ततो मा अनेनैव प्रसङ्गेनाहारमप्यतिप्रमाणं कुर्यादिति हेतौराहारे मानमधिकृतसूत्रेणोच्यते यतोऽतिप्राणे गृह्यमाणे आहारे बहवो दोषाः । 'हाएज्ज व वामेज्जव' इत्यादिरुपाः प्रकारान्तरेण सम्बन्धमाहअहवावि पडिग्गह भत्तं गेण्हंति तस्स किं मानं ।
[भा. ३६७६ ]
जं जं उवहे वा चरणस्स तगं तगं भणइ ||
वृ- अथवेति प्रकारान्तरोपदर्शने, अपि शुद्धः सम्बन्धस्यैव समुच्चये पूर्वसूत्रेण प्रतिग्रहक उक्तः । तस्मिंश्च प्रतिग्रहके साधवो भक्तं गृह्णन्ति । तस्य भक्तस्य किं प्रमाणमित्यनेन प्रमाणमित्यनेन प्रमाणमभिधीयते । अथवा किं सम्बन्धेन यच्चरणस्य चारित्रस्योपग्रहे वर्तते, तत्तत्सूत्रकारो वदति । अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्य व्याख्या अष्टौ कुकुड्यण्डकप्रमाणमात्रान् आहारमाहारयन् श्रमणो निर्ग्रन्थोऽल्पाहारो भण्यते द्वादश कुकुड्य एडकप्रमाणमात्रान् कवानाहारयन् अपार्धावमौदर्यः षोडश आहारयन् द्विभागश्चतुविंशतिकवलानाहारयन् प्राप्तः एकविंशत् कवलान आहारयन् किंचिद्नावमौदर्यः द्वात्रिंशककुक्कुड्यएडकप्रमाणमात्रान् कवलानाहारमाहारयन् श्रमणो निर्ग्रन्थः प्रमाणप्राप्तः इतर एकेनापि कवलेन ऊनमाहारमाहारयन् श्रमणोनिर्ग्रन्थो न प्रकामभोजीति वक्त्वव्याः स्यात् । एष सूत्राक्षरसंस्कारः[भा. ३६७७] निययाहारस्स या बत्तीस इमे उ जो भवे भागो ।
तुं कुकुडिप्पमाणं नायव्वं बुद्धिमंतेहिं ।।
वृ- निजकस्याहारस्य सदा यो द्वात्रिंशत्तमो भागस्तत् कुक्कुटीप्रमाणं पदैकदेशे पदसमुदायोपचारात् । कुक्कुडिअएडकप्रमाणं ज्ञातव्यं बुद्धिमद्भिः । अत्रैव व्याख्यानन्तरमाहकुच्छियकुडीयकुक्कुडि, सरीरअंडगं महतीए ।
[ भा. ३६७८ ]
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org