________________
३५१
उद्देशक :-८, मूल - १९७, [भा. ३५२९] तदा सवलीयान् यत्करोति तदर्शयति । [भा.३५३०] सोयरुठोव उठित्ताखंभं कुटुं व कंपते ।
पुव्वंसनातिमित्तेहिं तंगमंतिपहणवा ।। वृ- स वलीयान् रुष्ट इव न तु परमार्थतो रुष्ट उत्थाय स्तंभं वा कुडयं वा मुष्टिप्रहारेण कम्पयति । कम्पयंश्च ब्रूते-वं शिरः पातयिष्यामि यदि न स्थास्यसि एतच्च पर्यन्ते उच्यते । अन्यथा पूर्वमेव ज्ञातिभिर्मित्रैर्वा प्रभुणातंगमयन्तितथाप्यतिष्ठत्यनन्तरोदितं क्रियते;
मू.(१९८) निगंथस्सणंगाहावतिकुलंपिंडवायपडियाएअनुपविठ्ठस्सअहानुहुसएउवगरणजाए परिभट्टे सिया, तंच केइ साहम्मिए पासेजा कप्पइ से सागारकंड गहाय जत्थेव अन्नमन्नंपासेजा तत्थेव एवं वएजा इमे भे अञ्जोकिं परिनाए ? सेयवएजा, परित्राए तरसेवपडिणिज्जाएव्वे सिया सेववएजा नो परिचाएतंनो अप्पणा परिभुंजेजानो अन्नमन्नस्सदावएएगते बहुफासुए थंडिले परिद्ववेयव्वे सिया।
मू. (१९९) निणंथस्सणं बहिया वियारभूमि वा विहारभूमिंवा निक्खंतस्स अहालहुसए जाव परिद्ववेयव्वेसिया। __ मू. (२००) निगंथस्सणं गामानुगामं दूइजमाणस्स अन्नयरे उवगरणजाए परिभढे सिवा तंच केइसाहम्मिए पासेजा कप्पइ से सागारकडं गहाय दूग्मेवयद्धाणं परिवहितए जत्थेव अन्नमन्नं पासेजा तत्थेव जाव परिठवेयध्वे सिया। [भा.३५३१] गहियन्नरक्खणठा वइसुत्तमिणंसमासतोभणियं ।
उवहिसुत्ताउइमेसाहम्मियतेन रक्खणट्ठा ।। वृ- अन्यकर्पटकादिरक्षणार्थं गृहीतेऽवग्रहे वाक्सूत्रमिदमनन्तरं समासतो भणितमिमानि च पुनरुपधिसूत्राणि साधर्मिकास्तेनरक्षणार्थमुपन्यस्तानीत्येष सूत्र सम्बन्धः । अनेन सम्बन्धेनायातस्यास्यव्याख्या । निग्रंथस्य नमिति वाक्यालङ्कारे गृहपतिकुलंपिंडं वा य पडिवाए इति पिण्डभक्तंपानं वा पातयिष्यामीति बुद्ध्या यथा महाराष्ट्र सुत्तं पाडिउंनिग्गउंआनेष्यामीति बुद्ध्या निर्गत इत्यर्थः । अनुप्रविष्टस्य यथा लघुस्वकमेकान्तलघुकंजघन्यंमध्यमं वाइत्यर्थः । उपकरणजातंपरिभ्रष्टं पतितस्यात्तच्च कश्चित्साधर्मिकः पश्येत्कल्पतेसेतस्यसागारकृतंनाम यस्यैवेदमुपकरणंतस्यैवेदंदेयमिति बुद्ध्या गृहीत्वा यत्रैवान्यमन्यं साधर्मिकं पश्येत्तत्रैव एवं वदेत् । इदं भो आर्य किं परिज्ञातं स च यदि वदेत् परिज्ञातं, ततस्तस्यैव प्रतिनिर्यातव्यं समर्पणीयं स्यात् । किमुक्तं भवति । यदि तस्य सत्कंतर्हि तस्मै दीयते, ।अथब्रूयादमुकस्यसत्कंयदा तस्येति,सच वदेत्नपरिज्ञातं न कोऽपिजानातीतिभावः तर्हि तन्त्रात्मना परिभुजीत, न अन्यस्यान्यस्य दर्शयेत् । किन्त्वेकान्ते बहुप्रासुके स्थण्डिले परिस्थापयितव्यं स्यात् । एवं निगंथस्सणं बहिया वियारभूमि वा विहारभूमिं वा निक्खंतस्सेत्याद्यपि सूत्रं भावनीयम् । तथा निर्ग्रन्थस्य नमिति प्राग्वत् ग्रामानुग्राम दुइज्जमाणस्सेति विहरतोऽन्यतरत् उपकरणजातंभ्रष्टं स्यात् तच्च कश्चित्साधर्मिकः पश्येत्कल्पते से तस्य सागारकृतं गृहीत्वा दुरमप्यध्वानं परिवोढुं जत्थ वेत्यादि प्रागवत् । एष सूत्रत्रयसंक्षे पार्थः । सम्प्रति भाष्यकृत् यथालधुस्वकग्रहणं तृतीयसूत्रमन्यतरग्रहणंच व्याख्यानयति ।। [भा.३५३२] दुविहो यअहाल सो जहन्नतो मज्झिमो य उवहीउ ।
अन्नयरगहणेण उधेप्पइतिविहो उउवहीय ।।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org