________________
उद्देशकः-७, मूल - १८०, [भा. ३२६१] [भा.३२६१] असतीएसुकिलाणंदिनकालगयं निसिं विवेचंति । .
परिहारियं च पच्छा कडादिकोडीदुगेणंवा ।। वृ-अथदिवसेकालगतः परंशुक्लानिवस्त्राणिन विद्यतेतर्हिशुक्लानांवस्त्राणामभावे दिनकालगते बन्धनादियतना विषयंकृत्वा निशिरात्रौ विवेचंतिपरिष्ठायन्ति ।अथरात्रौपूर्वोक्त कारणेाधातस्तर्हि यदन्यत एवमेव याचने शुकं वस्त्रं न लभ्यते, । तदा पश्चात्कृतादिषु प्रातिहारिकं शुल्लं वस्त्रं याच्यते । अथतदपिनलभ्यतेतर्हिकोटीद्विकेनाप्युत्पादयेत् । किमुक्तंभवति? पूर्वविशोधिकोट्यामृग्यतेतदभावे अविशोधिकोट्यापीति । [भा.३२६२] असती नीनेउ निसिं ठवेतुसागारिथंडिलंपेहे ।
थंडिलावाधायंमिवि, जयणा एसेव कायव्वा ।। वृ-कोटीद्विकप्रकारेणापिशुक्लवस्त्राणामभावेनिशि रात्रौ परिष्ठापयन्ति । तत्रसागारिकंशय्यातरं कालगतस्य समीपेस्थापयित्वा स्वयंसाधवः स्थण्डिलं तथाविधं प्रत्युपेक्षन्ते । अथस्थण्डिलव्याधातः तथा एषैवानन्तरोदिता यतना कर्तव्या रात्रिद्वारंगतमथ दिग्द्वारमाह[भा.३२६३] महल्लपुरगामेवा दिसा वाडग साधीतो ।
इहरादुविभागाउकुग्गामे सुविभाविया ।। वृ-महानगरस्यमहाग्रामस्य वामहत्वेन दिग्विभागोदुःखेन विभाव्यते । तत्उपाश्रयात्वाटकात साहे, दिग्विभागः परिभावनीयः । इतरथा दुर्विभागा भवेयुः कुग्रामे तु सुविभाव्यादिशस्ताः पुनरिमादिशः। " [भा.३२६४] दिशा अवर दक्खिणा य अवरा यदक्खिणापुव्वा ।।
अवरुत्तरायपुव्वा उत्तरपुव्वुत्तरा चेव ।। वृ-दिक् प्रथमतोऽपरदक्षिणा नैऋती निरीक्षणीया तदभावे दक्षिण तस्या अभाव अपरा पश्चिमा तस्याप्यभावे दक्षिणपूर्वा आग्नेयी इत्यर्थः । तस्या अभावे अपरोत्तरा वायवीतिभावः । तस्या अलाभे पूर्वा तस्या अप्यभावे उत्तरपूर्वा । सम्प्रतिप्रथमायां दिशिसत्यां शेषदिक्षुपरिष्ठापने दोषमाह[भा.३२६५] समाहीयभत्तपाने उवगरणेज्झायमेव कलहो उ ।
भेदो गेलणंवा चरमा पुन कड्डतेअनं ।।। वृ- प्रथमायां अपरदक्षिणायां परिष्ठापने प्रचुरान्नपानलाभतः समाधिरुपजायते । तस्यां सत्यां द्वितीयस्यां दक्षिणायां परिष्ठापने अभक्तपानं भक्तयानालाभः तृतीयस्थामनुपकरणमुपधेरभावः । चतुर्ध्या दक्षिणपूर्वस्यां स्वाध्यायभावः । पञ्चम्यामपरोत्तरस्यां कलहः षष्ट्यांपूर्वस्यांगच्छभेदः । सप्तम्यामुत्तरस्यां ग्लानत्वं चरमा अष्टमी पूर्वोत्तराकृतमृतकपरिष्ठापना अन्यत् मृतकं कर्षयति मरणमापादयतीत्यर्थः । एतदेवस्पष्टतरमाह[भा.३२६६] . पउरणपाणपढमा बितियाए भत्तपान न लभन्ति ।
___ तत्तियाए उवहिमादि नथिचउत्थीए सज्झातो ।। [भा.३२६७] पंचमियाए असंखडछट्ठीए गणस्स भेयणं नियमा।
सत्तमिया गेलणंमरणंपुन अट्ठमीति ।। वृ- गाथाद्वयमपि व्याख्यानार्थत्वात्सुगमम् ! नवरं पउरणपाणपढमा इत्यत्र प्राकृतत्वात् सप्तम्या
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org