________________
२२२
व्यवहार-छेदसूत्रम् -२-६/१५८ आचार्योपाध्यायप्रवर्तिनीविरहिता निर्द्धर्मीभूता पार्श्वस्थादिविहारं विहृत्य पुनरपि संवेगमापाना कंचिदाचार्यमुपाध्यायं गणावच्छेदकं वा द्रष्टुमुपस्थिता विज्ञपयति,-यथाहं पार्श्वस्थादिविहारात् प्रतिक्रमामितितो मम सङ्ग्रहं कुरुत यावदाचार्यमुपाध्यायं त्वात्मीयं पश्यामि । एवमन्यगणादागतं । तस्मात्स्थानादप्रतिकाम्य न कल्पते उपस्थापयितुं, नापिषड्विधेन संभोगेन, यथा संभवमार्यिकाणां संयतानांचसंभोक्तुंनापियावदात्मीयमाचार्यादिकंनगच्छति,तावदित्वर आचार्य एषा दिगित्युच्यते,। इत्वर उपाध्यायप्रवर्तिनी वादीयते, एषाअनुदिक्गतमध्वानंप्रतिपन्नादीतिद्वारं अधुना कप्पट्ठिसंभरंति जा वितिया इतिव्याख्यानार्थमाह[भा.२८१४] अन्नथदिक्खियाथेरी तीसेधूया य अन्नहिं ।
वारिऑति एसाएजाधूयानेहेनतंगणं ।। वृ-अन्यत्र गच्छेस्थविरामाता दीक्षिता, अन्यत्रगच्छान्तरेसे तस्य दुहिता दीक्षिता । ततः सा माता दुहितुः स्नेहेन आत्मीयानाचार्योपाध्यायान् पृच्छति व्रजामितां दुहितरं द्रष्टुं । सा वार्यमाणाप्याचार्योपाध्यायैर्निर्गता । एवमेकाकिनीसा जाता एकाकितया निर्धर्मीभूतायत्रसादुहिता दीक्षिताऽस्ति, तंगणमागतादृष्टादुहितासंवेगमापन्ना,शेपंप्राग्वत् । । इदानीमागमनदेशंभङ्गेइत्यादिव्याख्यानार्थमाह[भा.२८१५] परचक्केणरटुंमि विद्दुते बोहिकाइणा |
जहा सिग्घे पणंठासु एजएगा असहायिका ।। वृ-परचक्रेणबोधिकादिनाबोधिकाम्लेच्छविशेषातदादिना विद्रितेअभिद्रुत्ते राष्ट्रेतथा शीध्रमार्यिका: प्रनष्टा यथा तासुप्रनष्टासुमध्येसा एकाऽसहायिकाजाता ।एकाकितयाधर्मरहिता बभूव ।ततोगणान्तरं दृष्टा पुनः संवेगमापन्ना, शेषमध्वानं प्रतिपन्ना इव वाच्यं अधुना चतुर्थी पुनमृगयते शिक्षाम् । [भा.२८१६] सोऊणकाइधम्म उवसंता परिनयायपव्वज्जं ।
निक्खंतमंदपुनासोचेक् जहंतुआरंभो ।। वृ. श्रुत्वा काचन संविग्नानांपाचे धर्म श्रुत्वा उपशान्ता प्रव्रज्यांप्रति परिणीता च सा च निष्क्रान्ता पार्श्वस्थादीनां समीपे ततः सा अचिन्तयत्, । यस्मादारम्भादसंयमरुपात्भीताहं मन्दपुण्या स एव मे समापतित आरम्भोयस्मादत्राहप्रव्रजिता वर्ते इति । एतदेवाह[भा.२८१७] आभीरी पन्नवित्ताणगया ते आयविया ।
जह तत्थेतरेपत्ता निक्खमंतितमुज्जयं ।। वृ-आयतो मोक्षस्तत्र स्थिता आयतस्थिता उद्यतविहारिणः संविना इत्यर्थः । तेआभीरी काञ्चन प्रज्ञाप्यान्यत्र विहारक्रमेण गता । अथानन्तरं तत्र ग्रामे इतरे पार्श्वस्थादयः प्राप्तास्ते तामुद्यतां निष्क्रामयन्ति । साचपूर्वप्रकारेणासंयमाभीतातत्र समाधिनलभते ।। [भा.२८१८] दट्ठवा सोउंवा मगंतीतुपडिच्छिया विहिना ।
संविग्गसिक्खमग्गइपवत्तिनिमायरिय उवज्झं ।। वृ-ततः सा मूलधर्मग्राहकानाचार्यन्मृगयन्ती द्रष्टुं वा श्रोतुं वा स्नानादिसमवसरणादौ समागतान संविग्नशिक्षांग्रहणशिक्षामासेवनाशिक्षांच मार्गयति । अन्यांच प्रवर्तिनीमन्यमाचार्यमन्यं चोपाध्याय सा चैवं मार्गयतिविधिना तैः प्रतीच्छिता स्वीकृता कर्तव्या । यत्रतत्र ते दृष्टाः श्रुता वामूलधर्मग्राहका यथाचतैर्विधिना प्रतीच्छनीया तदेतदभिधित्सुराह- .
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org