________________
उद्देशक :-६, मूल - १४९, [भा. २५२२]
१६७ निष्कारणमाचार्यस्य पादान्न प्रमार्जयति तदा मासलघु, अथात्मीयेन रजोहरणेन पादप्रोञ्छनेन वा अन्यपादप्रमार्जनतः परिभुक्तेन प्रमार्जयंति, तदापि मासलघु । यदि वहिर्सवतेः सागारिकस्तिठतीत्याचार्यस्य पादानप्रस्फोटितास्तहि वसतेरन्तः प्रविष्टस्य प्रस्फोटनीयास्तत्रायं विधिः[भा.२५२३] विपुलाए अपरिभोगेअप्पणउवासएव चिट्ठस्स ।
एमेव भिक्खुयस्स विनयरिंबाहिं चिरयरंतु ।। वृ-यदि विपुला वसतिस्तर्हि तस्यां विपुलायां वसतावपरिभोगे अवकाशे आचार्येण स्थित्वा पादाः प्रस्फोटयितव्याः, अथ संकटा वसतिस्तर्हि आचार्यस्य आत्मीयो वेण्टकाद्यवकाशस्तत्र ऐपिथिकी प्रतिक्रम्योपविष्टस्यपादाः प्रमार्जनीयास्तेच कुशलेनसाधुनातथाप्रमार्जनीया यथाऽन्येसाधवोधूल्या नभ्रियन्तेयथाआचयस्योक्तमेवभिक्षोरपिद्रष्टव्यं, नवरंबहिर्वसतेः सागरिकस्तिष्ठति ।ततश्चिरतरमपि कालंप्रतीक्षेत,यावच्चलः सागारिकोव्यतिक्रामतियदि पुनर्भिक्षुवसतेबहिः सागारिकाभावेऽपिपादान् (अ) प्रस्फोट्यवसतेरन्तः प्रविशति तदा तस्य प्रायश्चित्तंमासलघु । [भा.२५२४] निगिज पमज्जाही अभणंतरसेवमासियं गुरुणो ।
पासरए खमगादी चोयगकज्जागते दोसा ।। वृ-यदिबहिः सागारिकइति कृत्वावसतेरन्तः पादाःस्फोटयितव्याः । ततः सङ्कटायांवसतौ पादान प्रमार्जयितुमुपस्थितंसाधुमाचार्योब्रूते-आर्य निगृह्य पादान्प्रमार्जय । किमुक्तंभवति । तथा यतनया पादान्प्रमार्जय ।यथा पादधूल्यानकोऽपिसाधुर्धियते । अथैवंनतेततएवमभणतोगुरोः प्रायश्चित्तं मासलघु, । अथ पादरसा क्षपकादयः खरंट्येरन् । तथाच सतिवक्ष्यमाणा दोषाः । अत्र चोदक आहआचार्यः कस्मादहिर्गच्छति ।सूरिराह-कार्यागतेकार्येषुसमापतितेष्वगतेदोषास्तस्माद्गच्छति । अधुना पायरएखमगादी इत्येतद्वयाख्यानयति[भा.२५२५] तवसोसितोवखमगोइड्डिमावुड्डो कोच्चितो वावि ।
माभंडणखमगाइतिसुत्तनिगिज्झजयणाए ।। वृ- तपसा शोषितस्तपःशोषित क्षपकः तस्य त्वल्पेऽप्यपराधे द्वेषोजायते ततः स आचार्यपादप्रमार्जनधूल्या विकीर्णःकुपितोभवेत्कुपितञ्चसन्भंडनं कृत्वाअन्यत्रगच्छेप्रविशेत्प्रतिभज्यते वा, अथवा कोपिऋद्धिमान् वृद्धो राजादिः प्रव्रजितः सपादधूल्याऽवकीर्णोरुष्टः सन्भंडनादिकुर्यात्, कोच्चितो नाम शैक्षकः प्रव्रजितः सोपि रुष्टः प्रतिभज्येत तस्मात् क्षपकादि मा भंडनं कार्षीदिति सूत्रे निगिज्झ निगिज्झनिगिज्झेत्युक्तमस्याप्ययमर्थोयतनयेति । ।सम्प्रतिचोयगे कजागते दोसा इति[भा.२५२६] थाणे कुप्पतेखमगो किचेव गुरुस्स निग्गमोभणितो ।
भणइ कुलगणकज्जेचेइयगमनंचपव्वेसु ।। वृ-स्थाने कुप्यतिक्षपकस्तथाहि स पादधूल्यावकीर्यते ततो मा कोपं कार्षीत् किञ्चिद्गुरोराचार्यस्य निर्गमः ।केन कारणेन भणितस्तत्कारणमेव नास्तियेन कारणेन बहिराचार्यय निर्गमनं,आचार्य आहभण्यते-अत्रोत्तरंदीयतेकुलकार्ये गणकार्येउपलक्षणमेतत् ।संघकार्येचबहुविधेसमापतितेतथा पर्वसु पाक्षिकादिषु चैत्यानां सर्वेषामपि नमनमवश्यं कर्तव्यमिति हेतोश्चाचार्यस्य वसतिर्बहिर्गमनं[भा.२५२७] जति एवं निग्गमणेभणातितो वाहि चिट्टिएपुच्छे ।
वुच्चतिवहिअच्छंतेवाचोयग गुरुणो इमेदोसा ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org