________________
उद्देशकः-५, मूल - १४५, [भा. २३६६]
१४१ एतद्विरहितेप्रदेसे आलोचना निमित्तं तिष्ठन्ति । तेच जघन्यतस्त्रयो यदि वाचत्वारोऽथवा पञ्च । तेच त्रिप्रभृतयो वक्ष्यमाणभङ्गकानुसारेणप्रतिपत्तव्याः ।भङ्गकानेवाह[भा.२३६७] थेरतरुणेसुभंगाचउरोसव्वत्थ परिहरेहिडिं ।
दोण्हं पुन तरुणाणंथेरे थेरी यपञ्चुरसं ।। बृ- स्थविरतरुणेषुभङ्गाश्चत्वारस्तेच प्रागेवोपदर्शिताः ।स्थविरः स्थविरस्यालोचयतीत्यादि । तत्र यदि जवनिकाया अवकाशो नास्तिततः सर्वत्र चतुर्वपिभङ्गेषु दृष्टिं परहिरेत् । भूमिगतदृष्टिका सती आलोचयेत् । यथा आलोचनाहः शृणोति,तत्रचतुर्थभङ्गे द्वयोस्तरुणयोः स्थविरः स्थविराच प्रत्युरसमिति प्रत्यासन्नौ सहायौ दीयेते, येन परस्परं तौ दृष्टिं न बध्नीतो नापि मुखविकारं कुरुतः । एवमस्मिन् चतुर्थे भङ्गे चत्वारोभवन्ति ।। [भा.२३६८] थेरो पुन असहायो निगंथी थेरिया विससहाया ।
सरिसवयं च विबज्जे असतीपंचमंकुजा ।। वृ-तृतीयभङ्गेपुनः स्थविरोऽसहायोऽपिभवतु, तरुण्याः पुनःस्थविरासहाया दीयते । द्वितीयभङ्गे' निर्ग्रन्थी स्थविरापिससहाया कर्तव्या तरुणस्यालोचनार्हस्य सहायोऽस्तुवा नवा न कश्चिद्दोषः । एवं च तृतीये द्वितीये च भने त्रय जना भवन्ति । तथा सदृशवयो नियमतः सहायानां विवर्जयेत् तदसंभवे सदृशवया अपिभवेत् । तत्र प्रथमभङ्गे चतुर्थभङ्गे वा सदृशवयः सहायसंभवे पञ्चमे क्षुल्लकं क्षुल्लकां वा पटुकांकुर्यात् ।। [भा.२३६९] ईसिंअन्नोयत्ता ठिया [ठविया उ आलोयए विवक्रोमि ।
सरिपक्खे उक्कुडुओपंजलिविट्ठो वणुन्नातो ।। वृ-विपक्षेश्रमणस्यसमीपे श्रमणीआलोचयति । ईषदवनताऊस्थिता । साशपक्षेपुनः श्रमण: श्रमणस्य पार्श्वे पुनरुत्कुटुकः कृतप्राञ्जलिरालोचयति । अथ सोऽर्शोव्याधिपीडितः ततोऽनुज्ञापनां कृत्वा अनुज्ञातः सन् निषद्यायामुपविष्ट आलोचयति ।। [भा.२३७०] दिट्ठीए होंतिगुरुगासविकाराउसरत्तिसाभणिया ।
तस्स विवद्धिते रागे तिगिच्छ जयणाएकायव्वा ।। वृ-यो दष्ट्या दृष्टिं बघ्नाति, तस्य दृष्टौ सविकारायांभवन्ति प्रायश्चित्तता चत्वारो गुरुकाः, तत्र येते द्वितीयका दत्तास्ते यदि एकतरं सविकारं पश्यन्ति तत आलोचनातोऽपसारयन्ति यथाऽपसरतापसरत यूयं, न किमप्यालोचनया प्रयोजनमिति । अथ सा निर्ग्रन्थी स्वभावत एवोरालशरीरा सविकाराष्ट्रा अपसरेत्ति भणिता सती अपसृता तथापि तस्यालोचनाचार्यस्य यदि तस्या उपरि विवर्द्धितो रागस्तर्हि तस्मिन् सतियतनया चिकित्सा कर्तव्या । तामेव यतनामाह[भा.२३७१] अन्नेहिं पगारेहिंजाहे नियत्तेउसो न तीरतिउ ।
घेतूणाभरणाइतिगच्छजयणाएकायव्वा ।। वृ- यदा अन्यैः प्रकारस्तं भावं निवर्तयितुं न शक्नोति तदा तस्याः संयत्या आभरणानि वस्त्राणि गृहीत्वा यतनया चिकित्सा कर्तव्या ।एनामेवाह[भा.२३७२] जारसिसिवएहिं ठिया तारिसएहितमस्सती वरिया ।
संभलि विनोयकेयणवेलयणंचिहुरगंडेहिं ।।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org