________________
११७
उद्देशकः-४, मूल - १२६, [भा. २२६०] एषोऽपि सपराक्रमो विहर्तुमिति, । एवमेतत्रयः प्रकारा गव्यूतद्वयेऽभिहिताः । एत एव त्रयः प्रकारा द्वार्द्धगव्यूतेद्रष्टव्याः । एतेषुचत्रिष्वपिद्विकद्धार्धगव्यूतरूपेषुतस्यानुकम्पा विश्रामणादिरूपावक्ष्यमाणा कर्तव्या ।। सम्प्रतिचशब्दसूचितंतृतीयंप्रकारमुपदर्शयति[भा.२२६१] खेत्तेण अद्धजोयणकालेणंजाव भिक्खवेलाओ।
खेतेणंकालेणय,जाणसुसपरक्कम थेरं ।। वृ-सूत्रपौरुषीमर्थपौरुषी वा कृता कालतः प्रातर्वेलात आरभ्य यावद्रिक्षावेला भवति, तावत्यः क्षेत्रतोऽर्धयोजनं गव्यूतद्वयप्रमाणं व्रजति, तं जानीत क्षेत्रतः । कालतश्च सपराक्रम स्थविरं तदेवं गव्यूतद्वयविषये चशब्दः सूचितः तृतीयः प्रकारत्रयदर्शित एवं व्यर्द्धगव्यूतेऽपि च द्रष्टव्यस्तथा चैतदर्थाख्यापनार्थमेवगव्यूतविषयंतृतीयंप्रकारमाह[भा.२२६२] जोगाउयंसमत्थो, सूरादारभभिक्खवेलाओ।
विहरउ एसोसपरक्कमो उनो विहरे तेन परं ।। बृ- यः सूरात्सूरोद्मादारभ्य यावदिभक्षावेला भवति तावत गव्यूतं गन्तुंसमर्थ एषोऽपि सपराक्रम इति विहरतु । ततः परं गव्यूतमिति तावता कालेन गन्तुमशक्नुवन् नो विहरेत्, । इदमुक्तं विष्वपि गव्यूतद्वयादिष्वनुकम्पा कर्तव्येति । तत्रतामेवानुकम्पामाह[भा.२२६३] वीसामण उवगरणे, भत्तेपाने वलंबणेचेव ।
गाउय दिवड्डदोसुंअनुकंपेसा तिसुंहोइ ।। वृ. अन्तरान्तरा यत्र विश्रामणार्थं तिष्ठति, तत्र विश्राम्यते उपकरणे उपकरणविषयोऽनुकम्पा कर्तव्या, यत्तस्योपकरणंतदन्ये वहन्ति, । यैश्च तस्य शीतं न भवति तादृशानि वस्त्राणि देयानि, तथा भक्तं पानं च तत्प्रायोग्यं शुद्धं न लभ्यते । तदा पञ्चकपरिहान्या तदुत्पादनीयं, यत्र च विषमं तत्र बाहुप्रदानादिनाऽबलम्बनं कर्तव्यम् । चशब्दात्सतेन कालेनोच्चालनीयोयस्मिनुष्णादिभिर्न परिताप्यते एषानुकम्पा त्रिषुगव्यूतद्ध्यर्धेगव्यूतद्विगव्यूतेषुभवतिज्ञातव्या । अथवा त्रिष्वनुकम्पेतिप्रकारान्तरेण व्याख्यानयति ।। [भा.२२६४] अहवा आहारुवही सेज्जा अनुकंप एस तिविहा उ।
. पढमालिदानविस्सामणादि उवही य वोढव्वे ।। वृ- अथवा आहारे उपधौ शय्यायां च । या अनुकम्पा एषा त्रिविधानुकम्पा भवति । तत्राहारे प्रथमालिकादानं, शय्यायांगतस्य विश्रामणादिमार्गेचोपधिर्वोढव्यः । साम्प्रतमपराक्रममाह[भा.२२६५] खेतेण अद्धगाउयकालेन यजाव भिक्खवेलाओ। .
खेत्तेणय जाणसु, अपरक्कमंथेरं ।। वृ-यः कालगतः सूरोद्रमादारभ्य यावद्भिक्षावेला तावत् यः क्षेत्रतोऽर्धगव्यूतं याति तं क्षेत्रतः कालतश्च जानीतापराक्रम स्थविरम् ।। . [भा.२२६६] अन्नो जस्सन जायइदोसो देहस्स जावमज्झण्हो सो।
विहरइसेसो, पुन अच्छतिमा दोण्हवि किलेसो ।। वृ-प्रातरारभ्य यावन्मध्याह्नस्तावत्तस्य गच्छतो देहस्यान्यो दोषो भ्रम्यादिलक्षणो नोपजायतेस विहरतिशेषः पुनस्तिष्ठतिकस्मादित्याह-माद्वयानामपितस्य सहायानां चक्लेशोभूयादितिहेतोरन्यो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org