________________
व्यवहार-छेदसूत्रम् -२- ४/११७ __ तो होइगुरुस्सेव उएवं सुयसंपदाएउ । जेयावि वत्थपायादी चिंधेहिसंवयंतिउ ||
आभवंतीउतेतस्सा विवरीयायरियस्सउ ।। यान्यपि च वस्त्रपात्रादि चिह्नः संवदन्ति यथाऽमुकस्य पार्श्वेऽमुकमीदृशाकृतिवस्त्रं पात्रं वा यत्तन्मदीयमित्यादि तान्यपि गाथायां पुस्त्वं प्राकृतत्वात् । तस्यां भवन्ति विपरीतानि तु चिह्नविसंवादभाञ्जि आचार्यस्य ।। [भा.२१६१] आभवंताहिगारेउवटुंतेतप्पसंगया।
आभवंता इमे अन्नेसुहसीलादिआहिया ।। वृ- आभवदधिकारे वर्तमाने तत्प्रसङ्गादाभवदधिकारप्रसङ्गादिमे वक्ष्यमाणा इमे आभवन्तः सुखशीलादयः सुखशीलादिप्रयुक्ता आख्याताः तानेव द्वारगाथया संगृह्णान आह[भा.२१६२] सहसीलनुकंपायाट्ठिए य संबंधिखमगगेलस्य ।
सच्चित्ते स सिहाओ पकट्ठए धारए दिसा उ ।। वृ- सुखशीलेन भावप्रधानोऽयं निर्देशः सुखशीलतयाऽनुकम्पया आत्मस्थितस्य सम्बन्धिनः स्वज्ञातेः क्षपकस्य ग्लानस्य वा ये प्रेषिता यश्च सचित्तेष्वपि अशिखाकोऽन्यस्य प्रेषित एतान स्वकुलसम्बन्धी स्वगणसम्बन्धी वा प्रकर्षयति आकर्षयत्तीत्यर्थः । धारयति च दिशा वात्मीये इत्येषद्वारगाथासंक्षेपार्थः । साम्प्रतमेनामेव विवरीषुः प्रथमतः सुखंशीलद्वारमाह-- [भा.२१६३] सुहसीलयाए पेसेइकोइ दुक्खंखुसारवेउंजे ।
देइव आयट्ठीणंसुहसीलोदुठसीलोत्ति ।। वृ-दुःखंसाधून सारयितुमितिमन्यमानः कोऽपिसुखशीलतया कमपिसाधुमन्यस्य प्रेषयति यदि वा कोऽपिसुखशील आत्मार्थिनामात्माश्रितानांदुःखशीलोऽयमिति प्रकाश्यददाति । [भा.२१६४] तणुगंपि नेच्छए दुक्खं सुहमाकंखए सया।
___ सुहसीलतए वावी, सायागारवनिस्सितो ।। वृ-तनुकमपि स्तोकमपि नेच्छत्यात्मनो दुःखं किन्तु केवलं सदा सुखमाकांक्षति । ततः सुखशीलतया सातगौरवनिश्रितः स्वयं साधूनादत्ते सर्वेतभवन्त्याचार्यस्याभाव्याः । गतंसुखशीलद्वारं । [भा.२१६५] एमेव असहायस्स देति कोइ अनुकंपयाएउ ।
नेच्छइ परमायट्ठी गच्छा निगंतु कामो वा ।। [भा.२१६६] . पेसये सो उअन्नत्थ सिणेहा नयगस्सवा ।
खमए वेज्जवच्चठादेज्ज वातहिकोइतु ।। . वृ- एवमेव स्वसबन्धित्वादिकारणव्यतिरेकेणापि असहायस्य सतः कोऽप्यनुकम्पया ददाति । गतमनुकंपाद्वारमात्मस्थितद्वारमाह-- आत्मार्थी आत्माश्रितार्थी सन् परंनेच्छति ततः कमप्यात्मस्थितं करोति यदि वा गच्छन्निर्गन्तुकामः स आत्मार्थी अन्यत्र यस्य यास्यति तत्र कमपि साधुं प्रेषयति । गतमात्मास्थितद्वारं सम्बन्धिद्वारमाह-स्नेहात्ज्ञातस्यवास्वजनस्यसोऽन्यत्र प्रेषयति ।क्षपकद्वारमाहतत्रान्यत्रवा प्रसिद्धक्षपकेकोऽपिवैयावृत्त्यार्थंकमपिसाधुंदद्यात्सम्प्रतिग्लानद्वारसशिखाकद्वारंचाह[भा.२१६७] पेसेति गिलणस्सवाअहव गिलाणेसयं आचायतो ।
पसंतस्स असिहोससिहोपुन पेसितोजस्स ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org