________________
४९
उद्देशक :-४, मूल - १०५, [भा. १९४६, [भा.१९४६] जत्थपविट्ठो जइतेसु, उज्जया हो उपच्छहाति।
सीसा आयरिओवा, परिहानी तस्थिमा होइ।। वृ-यत्र गच्छेसशिष्यपरिवारः प्रविष्टः सन् सूत्रार्थानामागमनं करोति तत्र यदि तेसाधवः पूर्वं सुष्टु उद्यताभूत्वापश्चात्सामाचारी हापयन्ति,आचोर्योवापश्चात्परिहापयतितत्रहानिरियं वक्ष्यमाणा भवति ज्ञातव्या ।तामेवाह[भा.१९४७] पडिलेह दियतुयट्टण निक्खिव आयाण विनय सज्झाए।
आलोग ठवणमंडलिभासोगिहमन्नसेजतरे।। वृ-पडिलेहित्ति उपकरणं न प्रत्युपेक्षन्ते तथअम्लाना मार्गपरिश्रमरहिताश्चदिवा त्वग्वर्तनं कुर्वन्ति शेरते इत्यर्थः । निक्खिवत्ति दण्डादिकं निक्षिपन्तो न प्रत्युपेक्षन्तेन परिमार्जन्ति दोषैर्वा दुष्टं प्रत्युपेक्षणं परिमार्जनं वा कुर्वते, आयाणत्ति दण्डादिकमाददाना न प्रत्युपेक्षन्ते न प्रमार्जयन्ति दुःप्रत्युपेक्षणं दुःप्रमार्जनं वा कुर्वन्ति। विनयं कृतकर्मलक्षणं वाचनादिपु न कुर्वन्ति । सज्झाएत्ति स्वाध्यायो या न क्रियते,मण्डली सामाचारी वा न कुर्वन्ति, आलोगत्तिसंखडी शरीरं का प्रलोकन्ते, यदि वा आलोचना न क्रियते, अनालोचितंभुजतेइत्यर्थः । ठवणत्तिस्थापनाकुलानि विशन्तिस्थापितंवागृह्णन्ति ।मंडलित्ति भोजनमण्डली समाचारी हापयन्ति। भासत्ति भाषायामसमिति भाषन्ति(न्ते) एकग्रहणे जातीयग्रहणमिति न्यायात् शेषास्वपि समितिष्वसमिताः। गिहमत्तत्ति गृहिमात्रकेषु प(वोटलिकादिष्वानातंगृह्णान्ति।सेज्जायरोत्तिशय्यातरपिण्डं भुजते।। [भा.१९४८] एमायीसीयंते, वसभा चोयंति चिट्ठति ट्ठियंमि ।
असती थेरागमनं, अच्छतिताहे पडिच्छंतो।। वृ-एवमादिष्वादिशब्दादुदिपरिग्रहः सीदतःसाधून गुरुंवा वृषभाश्चोदयन्ति शिक्षयन्ति । तत्र यदि चोदितः साधुवर्गो गुरुर्वा तिष्ठति ततस्तस्मिन् स्थितेसोऽपिसशिष्यपरिवारआगन्तुकस्तिष्ठति ।अस्ती इत्यादि असत् शिक्षायाः पुनः प्रत्यावर्तनस्य वाअभावो यदि ततो यावत् पाक्षिकेचातुर्मासिके संवत्सरे वा कुलस्थविराणां सङ्घस्थविराणां वा गमनं भवति तावत्तत्प्रतीक्षमाणआस्तेतेषु कुलादिस्थविरेषु समागतेषु निवेदयति तथाप्यतिष्ठत्सु ततो निर्गमनम् । एतदेव व्याचिख्यासुः प्रथमतो वृषभचोदनं 'सप्रायश्चित्तमाह'[भा.१९४९] गुरूवसभगीयगीते, अचोदेंतिगुरूगमादिजालहुओ।
सारेइसारवेई, खरमऊएहिंजहा वत्थु।। वृ-वृषभःप्रतिपन्नगच्छाभारः स्वयंसारयतिशिक्षयति।अथवायोयेनोपशाम्यतितंतेन सारापयति शिक्षापयति, । कथमित्याह-आचार्योपाध्यायवृषभस्थविरभिक्षुकाणां मध्ये यथा वस्तुस्त्वनतिक्रमेण खरमृदुभिर्वचनैः सारयति सारापयति वा । किमुक्तं भवति- यः खरेणसाध्यस्तं खरेण खरण्टयति, मृदुसाध्यं मृदुभिर्वचनैःसारयति, । अन्यथा प्रायश्चित्तं तदेवपूर्वार्धन दर्शयति,- गुरू इत्यादियदिवृषभो गुरूमाचार्यमुपाध्यायंवानप्रतिचोदयति, तदा चतुर्गुरूकंवृषभोवृषभंन प्रतिचोदयति चतुर्लघु, वृषभो गीतार्थ न प्रतिचोदयति मासलघु, । अक्षरयोजना त्वेवम्-गुरूवृषभगीतागीतान् चोदयति, । गुर्वादि चतुर्गुरूप्रभृतियावदन्ते लघुको मासः । अत्रपुनः सीदत्सु चत्वारो भङ्गास्तानेवाह
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org