Page Text
________________
व्यवहार-छेदसूत्रम् -२.४/१०४ . [भा.१८६८] छिन्नंमि उपरियाए उवठियंतेहुपुच्छिउंविहिना ।
तस्सेव अनुमएणंपुव्वं दिसा पच्छिमावावि(दी) ।। वृ-छिन्ने पर्याये वर्षत्रयमर्यादायामतिक्रान्तायामित्यर्थः, तस्मिन् स्वयमुपतिष्ठति अन्यांश्चोपस्यापयति विधिना तं पृष्टा तस्यैवोपतिष्ठतो अनुमतेनेच्छया पूर्वा दिक् पश्चिमा वा दीयते, किमुक्तं भवतियदिपूर्वाचार्यमिच्छतिततः पूर्वाचार्यस्याभवति,अथान्यंत_न्यस्य,शेषतदुपस्थापितविषयेऽपि च तस्येच्छा प्रमाणम्, साच प्रागेवोपदर्शिता, सयदिसम्यगुपशान्तः सन्स्वकमाचार्यमाश्रयतेतर्हिस प्रव्राजनेन संगृहीतव्यः, यदि पुनर्न संगृह्णाति ततः प्रायश्चित्तं मासलघु, अन्यच्च तेनासंग्रहणे यदि तस्य श्रद्धाभंगो भवति । यदपि चान्यस्य समीपे दूरं गच्छन् पथि स्तेनश्वापदादिभ्योऽनर्थ प्राप्नोति, तन्निमित्तमपि तस्य प्रायश्चित्तम्, तस्मादवश्यं संगृहीतव्यः ।। [भा.१८६९] संविगमुद्दिसंतेपडिसेहं तस्ससंथरे गुरुगा ।
किं अम्हंतुपरेणं अहिकरणंजं तुतंतेसिं ।। वृ- अथान्यस्य समीपे प्रव्रजन् स पूर्वाचार्यमात्मीयं संविनमुद्दिशति प्रकाशयति । तस्मिन् संविग्नमुदिशति यस्य समीपे प्रव्रजितुमिच्छतिस यदि प्रतिषेधति यथा किमस्माकं परेण परकीयेन यत् येषामधिकरणंतत्तेषांभवत्विति, तस्य एवं प्रतिषेधतः प्रायश्चित्तं चत्वारो गुरुकाः, एतच्चसंस्तरणेसति द्रष्टव्यम्, अथासंस्तरन्प्रतिषेधति,ततः शुद्धः । अथ स पूर्वाचार्यस्यैव पार्श्वे कस्माल्लिङ्गनप्रतिपद्यते । उच्यते-(पुरुषावा ते) आचार्या यदिवा यत्रयत्रतेपूर्वाचार्याविहरन्तितत्रतत्रतस्य सागारिकंकिमपि, अतिदूरे वातेउपलभ्यन्ते, ग्लानो वा पूर्वाचायो जातइति ।। - [भा.१८७०] एवंखलु संविग्गेअसंविगेवारणा नउद्दिसणा |
अब्भूवगतोजभणती पच्छभणंतेन से इच्छा ।। वृ-एवमुक्तेन प्रकारेण संविग्ने पूर्वाचार्ये उद्दिश्यमाने खलु विधिरुक्तोऽथ स पूर्वाचार्यमात्मीयमसंविग्नमुद्दिशति तर्हि तेना सविने पूर्वाचार्ये उद्दिश्यमाने तस्य वारणा प्रतिषेधः कर्तव्यो न दातव्या तस्य प्रव्रज्या गुरुनिन्दकत्वादिति भावः, न च स तं पूर्वाचार्यमसंविग्नमुद्देशयितव्यः एष भगवतां परमगुरुणामुपदेशः, । 'न उदिसणा' इत्यादि । अथ स ब्रूते नाहं संविग्नमसंविग्नं वा पूर्वाचार्यमुद्दिशामि किन्तु त्वमेव ममाचार्य इति तर्हि, यदि पूर्वाचार्यस्य नोद्देशना यं चाभ्युपगतस्तं प्रत्येवं भणति, ततः स प्रव्राजनीयः ।अथसप्रवाजितःसन् पश्चाद्वदेत्यथा पूर्वाचार्यस्याहंनयुष्माकमितिततआह-पश्चादेवं भणति तस्मिन्न से' तस्य इच्छा किन्तुयमभ्युपगतस्तस्यैव सः ।। एतदेव स्पष्टतरमाह[भा.१८७१) एमेव निच्छिऊण, उठतो पच्छतेसिमाउट्टो ।
इयरेहिं वरोसवितो, सच्छंद दिसंपुनो न लभे ।। वृ- उपतिष्ठन् प्रव्रज्यां जिघृक्षुरेवसेव मे त्वमाचार्य इति निश्चित्य प्रव्रजितः सन् यः पश्चात्तेषां पूर्वाचार्याणांआत्मीयानामावृत्तोजायते,इतर्खायेषांसमीपेप्रव्रजितस्तैर्वारोषितःसन्अहंपूर्वार्चायस्यैव नयुष्माकमिति स एवं ब्रुवाणः पुनः स्वच्छन्ददिशंस्वेच्छया दिशं न लभते, किन्तु यमभ्युपगतस्तस्यैव सइति । यस्तुपश्चात्कृतत्वेनज्ञातो, यस्यतुज्ञातस्यापिपूर्वादिक्संग्रहणेभावोन ज्ञायते, तस्य लिङ्गदाने विधिमाह
[भा.१८७२] अन्नातो परियाएपुन्नेन कहेज जो समुद्रूतो ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |