Page Text
________________
४९
पीठिका - [भा. १३२] मध्यस्योपधरप्रत्युपेक्षायां लघुमासा जघन्ये जघन्यस्य पंचरात्रिं दिवानि एसा खलु भवति आरोपणा प्रायश्चित्तमप्रत्युपेक्षायामिति, संप्रतिपोसहियतवेय इतिव्याख्यानयति ।। भा.१३३] चउछट्टऽहमकरणे अट्ठमिपक्ख चरमास वरिसेय ।
लहुगुरुलहुगागुरुगा, अवंदने चेइ साहूणं ।। वृ-अत्र यथासंख्येनपदयोजनासाचैवं अष्टम्यांचतुर्थस्याकरणेमासलधु, पाक्षिकेचतुर्थस्याकरणे मासगुरु चतुमार्मासे षष्टस्याकरणे चत्वारो लघुमासा सांवत्सरिके अष्टमस्याकरणे चत्वारो गुरुमासाः, तथाएतेषुचाष्टम्यादिषु दिवसेषु चैत्यानामनामन्यवसतिगतसुसाधूनांचावंदने प्रत्येकंमासलघु, संप्रति लाघवार्थमत्रैव छेदार्ह प्रायश्चित्तमाह ।। [भा.१३४] एएसुतिठाणेसुं, भिक्खु जो वट्टएपमाएणं ।
सोमासियं तिलगइ उग्घायं वा अनुग्घायं ।।। वृ- एतेष्वनंतरोदितेषु स्थानेषु तित्ति त्रिः त्रीन् वारान् यो भिक्षुः प्रमादेन वर्त्तते, प्रमादेनैषां स्थानानामन्चतरत्त्रीन्वारान् अतिचरतिसमासिकंसामान्यतोमासनिष्पन्नं, छेदमुघातलघु, अनुद्धातं गुरुकं लगति प्राप्नोति, यत्र मासा लघवो गुरुवा तपःप्रायश्चित्तं, तत्र तति मासा लघवो गुरवो वा छेद इति यावत्, संप्रति शेषाणि यानि चातुर्मासिकानी षण्मासिकानि वा प्रायश्चित्तानि ये वा भणिता छंदा यानिचमूलानवस्थितपारांचितानि तदेतत्सर्वमेकगाथया विवक्षुराह - भा.१३५ छक्कायचउसुलहुगा, परित्तलहुगा य गुरुगसाहारे ।
संघट्टण परितावणलहुगुरुगतिवायणेमूलं ।। वृ- षटकायाः पृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतित्रसकायरुपाः तेषां मध्ये चतुर्यु पृथिव्यप्तेजोवायुरुपेषु संघटनादिभिलघुकाः प्रायश्चित्तंपरीत्तेप्रत्येकवनस्पतिकार्यपिचलघुकाःसाधारे अनंतवनस्पतिकायिके संघट्टनादिषु गुरुकाः तथा द्वाद्रियादीनां संघट्टने परितापने च यथायोगं लघुका गुरुकाश्च प्रायश्चित्तमतिपातने विनाशे मूलंइयमत्रभावना पृथिवीकायंसंघट्टयतिमासत्नघु, परितापयतिमासगुरु। अपद्रावयति जीविताद व्यपरोपयति इत्यर्थः । चतुलघु एवमप्काये तेजस्काये वायुकाए प्रत्येकवनस्पतिकाये च द्रष्टव्यं । उक्तंच -
छक्कायादिम चउतहयपरित्तमि होतिवणकाएं ।
लहुगुरुमासोचउलहुसंघट्टणपरितावउद्दवणे ।। एतत् प्रायश्चित्तमेकैकस्मिन् दिवसे संघटनादिकरणे यदि पुनौती दिवसौ पृथिव्यादीन् संघट्टयति तदा मासगुरुपरितापयतिचतुर्लघुजीवितात्व्यपरोपयति चतुर्गुरुपरितापने षटलघु अपद्रावणेषट्गुरु पंचदिवसान् निरंतरं पृथिव्वादीनां संघट्टने षट्रलघु परितापने षट्गुरु अपद्रावणे मासिकछेदः
दिवसान्निरंतर संघट्टने षट्गुरु परितापने मासिकच्छेदः अपद्रावणे चतुर्मासच्छेद सप्तदिवसानिरंतर पृथिव्यादीनां संघट्टने मासिकच्छेदः परितापने चतुर्मासिकः अपद्रावणेषण्मासिकः अष्टौ दिवसान्निरंतरं पृथिव्यादीनां संघट्टने चातुर्मासिकः परितापने षण्मासिकः अपद्रावणे मूलम् । उक्तंच -
दोहि दिवसेहिं मासगुरुए आढवेत्ता। चगुरुले वातिजाव ठाढहिसययं ति ।।
Jaill Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |