________________
उद्देशक : ३, मूलं: ९४ [भा. १७१६ ]
४६३
वृ- परिवारगौरवं 9 क्रुद्धिगौरवं २ धर्मकथी अहमिति गौरवं ३ वाद्यहमिति गौरवं ४ क्षपकोऽहमिति गौरवं ५ नैमित्तिकोऽहमिति गौरवं ६ विद्यागौरवं ७ रत्नाधिकतागौरव ८ मित्येवममुना प्रकारेणाष्टधा प्रकारं गौरवं भवति । [ भा. १७१७]
बहु परिवारमहिड्डी निक्खतो वावि धम्मकवादी । जइ गारवेण जंपिज्जइ अगीतो भइ इणमो ।।
बृ- बहुपरिवारो १ महर्द्धिको वा निष्क्रान्तो २ धर्मकथी ३ वादी ४ उपलक्षणमेतत् क्षपको नैमित्तिको विद्यावान् शनिको वा यदि गोरवेणा गीतार्थः सन् जल्पेत यूयमस्मानेव
प्रमाणीकुरुथति, तर्हि स इदं
वक्ष्यमाणं भण्यते । तदेवाह-
[भा. १७१८]
[ भा. १७१९]
रायनिए वंदनायं जहिं दायव्वं तहिं भणेज्जा ।।
,
- परिवारगौरवानिदं भण्वते यत्र सङ्घस्य प्रेषणादिके कार्ये समुत्पन्ने परिवारेण प्रयोजनं भविष्यति, तत्र यूयं भणिष्यथ । तत्र प्रमाणी करिष्यध्वे यूयं नात्र प्रस्तुते व्यवहारे इति भावः । तथा ऋद्धिमत्सु वक्तव्यं धर्मकथा प्रयोजने वादी वादकार्ये । इयमत्र भावना ऋद्धिगौरवोपेतो महार्द्धिक एवमुच्यते ! यदि लोकेन कृत्यं भविष्यति, तदा त्वं प्रमाणीकृत्य तत्पार्श्वात् लोकोऽनुवर्तिष्यते, धर्मकथी भण्यते । यदि राजादीनां धर्मः कथयितव्यो भविष्यति, तदा युष्मान्वयमभ्यर्थयिष्यामो यथा कथय कथानकं सम्प्रति राजादीनामिति, वादी भण्यते यदा परवादी कश्चनाप्युत्थास्यति तदा तवोपरोधः करिष्यते यथा निगृहीथ कथमप्येनं वादिनमिति । तथा क्षपको नैमित्तिको विद्यासिद्धो वा प्रवचनकार्ये उपालम्भनीयो यथा क्षपकः यदा संघस्य कृत्ये देवतया प्रयोजनं भविष्यति, तदा त्वं कार्योत्सर्गं कारयित्वा सा आकम्पयिष्यते । नैमित्तिको भण्यते यदि सङ्घस्य निमित्तेन प्रयोजनं भविष्यति, तदात्वमभ्यर्थयिष्यसे । विद्यासिद्धो भण्यते, यदा संघस्य कार्यं विद्यया साधनीयं भविष्यति, तदा त्वत्पार्श्वात्साधयिष्यते । रानिके रत्नाधिके पुनरेवं भण्यते यत्र पाक्षिकादिवन्दनकं दातव्यं भविष्यति तत्र यूयं भणिष्यत । किमिदानीमायासं कुरुतेति । एतच्च स तान् प्रतिमाह-न हु गारवेण सक्का ववहरिडं संघमज्झयारंमि, नासेइ अगीयत्थो, अप्पाणं चेव कज्जं तु ।।
,
[भा. १७२० ]
- बहुनैव संघमध्ये गौरवेण शक्यं व्यवहर्त्तव्यमन्यैर्जि नाराधकैर्गीतार्थैर्निवारणात्केवलं सोऽगीतार्थस्तथा दुर्व्यवहारं कुर्वन् आस्मीयमेव कार्य नाशयति । उत्सूत्रप्ररूपणातोSबोधिफलनिविडकर्मबन्धनात्तथा चाह
[भा. १७२१]
जत्थ उपरिवारणं पयोयणं तत्थ भणिहह तुज्झे । इढीमंतेसु तहा धम्नकहा वायकज्जेवा || पवयणकज्जे खमगो नेमित्ती चैव विज्जसिद्धेय ।
नासेइ अगीयत्थो, चउरंगं सव्वलोए सारंगं । नमि उचउरंगे, न हु सुलभं होइ चउरंग ||
वृ- अगीतार्थी गौवेन यो व्यवहरन् अबोधिफलकर्म बन्धनाच्चतुर्णामङ्गानां समाहारचतुरङ्गं मानुषत्वं श्रुतिः । श्रद्धासंयमे च वीर्यमित्येवं रूपं कथंभूतमित्याह सर्वस्मिन्निपि लोके सारमङ्गं स्वरूपं यस्य तत्सर्वलोकसारांगं नाशयति । नष्टे च तस्मिन् चतुरंगेन बहुनैव भूयो भवति । सुलभं चतुरंगं
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International