________________
उद्देशक : ३, मूलं:७६, [भा. १५७३]
४३९ चार्योपाध्यायसंगृहीतेन तेनावश्यं वर्तितव्यमिति भावः । तथा यः प्रव्रज्यापर्यायेण त्रीणि वर्षाणि नाद्याप्युत्तीर्णः सन् नवकस्मिन्नवके तरुणेन मध्यमे स्थिरे तरुणे मध्ये स्थविरे चशब्दाडहरं च एवं पूर्वोक्तेनैवप्रकारेणसंग्रहब्रुवते ।किमुक्तंभवति? नवकस्यडहरस्थतरुणस्यवामध्यमस्यवास्थविरस्य वानवकत्वादेव नियमादभिनवाचार्योपाध्यायसंग्रहो वेदितव्य इति । [भा.१५७४] वाखलुमज्झिमथेरगीयमगीयंति होइनायव्वं ।
उद्दिसिणाउ अगीए पुव्यायरिए उगीयत्थो ।। वृ. वाशब्दो विभाषायां । खलु निश्चितं त्रिवर्षपर्यायोत्तीर्णत्वेनानवके मध्यमे स्थविरे च प्रत्येकं गीते अगीतेच विभाषणंनानात्वंज्ञातव्यं तदेवाह उद्दिसणाउअगीतेअगीतार्थे उद्देशना ।इयमत्रभावनायेमध्यमास्थविरावा त्रिवर्षपर्यायोत्तीर्णा अप्यगीतार्थास्तेनियमात्यःस्थापितो गणधरस्तस्य शिष्या बध्यते इति गीतार्थे पुनः स्थविरे मध्यमे च पूर्वाचार्यः पूर्वाचार्यसंग्रहः ये मध्यमाः स्थविरा गीतार्थाः पूर्वाचार्यदिशंधारयन्तीति ।। [भा.१५७५] नवडहरतरुणगस्सा विहीए विसुंभियंमि आयरिए ।
पच्छन्ने अभिसेतो नियमापुन संगहेठाइ ।। वृ-नवश्चडहरकश्चतरुणचसमाहारो द्वन्द्वः । तस्यपुनःसङ्ग्रहार्थमाचार्येविष्कंभितेमृतेविधिना नियमेनान्यस्य गणधरस्याभिषेकः कर्तव्यः अविधिनाअभिषेककरणेप्रायश्चित्तंचत्वारोगुरुकामासाः । कोऽत्र विधिरिति चेदुच्यते आचार्यः कालगतोन प्रकाश्यते यावदन्यो गणधरोनस्थापितस्तथा चाहपच्छन्नेतिआचार्येकालगतेप्रच्छन्ने प्रदेशेऽभिषेकः करणीयः । एतदेवाह[भा.१५७६] आयरिएकालगएन पसागए अट्टविएगणहरम्मि ।
रनेव अणभिसित्तेरज्जेक्खोभो तहा गच्छे ।। वृ-अस्थापितेऽन्यस्मिन् गणधरे आचार्यः कालगतो न प्रकाश्यते । अत्र दृष्टान्तो राजा । तथाहियथा राजाकालगतस्तावनप्रकाश्यते यावदन्योनाभिषिच्यते । अन्यथाअनभिषिक्तेराज्ञिराज्यक्षोभो भवति दायादैः परस्परविरोधतः सर्वं राज्यं विलुप्यते इत्यर्थः । तथा गच्छेऽप्यन्यस्मिन्नस्थापिते गणधरे यद्याचार्यःकालगतः प्रकाश्यते तदा गच्छक्षोभोभवति तमवाह[भा.१५७७] अनाहोहावणसच्छंदखितेतेनासपक्खपरपक्खे ।
. लयकंपणाय तरुणेसारणमाणावमाणेय ।। वृ-केषांचिदनाथा वयं जाता इत्यवधावनं भवेत् । केषांचित् सच्छंदत्तिस्वच्छन्दचारिता । अपरे केचिच्चिक्षाःक्षिप्तचित्ताभवेयुः । तथास्तेनाः स्वपक्षेपरपक्षेचोत्तिष्ठन्ति ।लतायाइवसाधूनांकम्पनं । तथातरुणानामाचार्यपिपासवान्यत्रगमनंतथाऽसारणासंयमयोगेषुसीदतांपुनःसंयमाध्वन्यप्रवर्तमामा तथा मानापमानं च ।साम्प्रतमेतानेव दोषान् व्याचिख्यासुः प्रथमतोऽनाथावधावनस्वच्छन्दचारिता क्षिप्तचित्तानि व्याख्यानयति[भा.१५७८] जायामो अनाहोत्ति अनहिगच्छंति केइतो हावे ।
सच्छंदावभमंती केइखित्ताव होज्जाहि ।। वृ-बाला वृद्धास्तरुणा वा केचिदगीतार्था आचार्याणां विप्रयोगे जाता वयमनाथा इति विचिन्त्य केचिदन्यत्र गच्छान्तरेगच्छन्ति, केचिदवधावेयुः, तथा केचिन्मन्दधर्मश्रद्धाकागणादपक्रम्य स्वच्छन्दा भ्रमन्ति । अपरे केचिदाचार्यविप्रयोगतः क्षिप्ताः क्षिप्तचित्ताअपगतचित्ता भवेयुः ।
स्वपक्षे परपक्षे स्तेनान् लताकम्पनं चाह-- [भा.१५७९) पासत्थ गिहित्थादी उन्निखावेज्ज खुडगादीए ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org