________________
उद्देशकः३, मूलं :७४. [भा. १५४४]
४३३ कृतानि आचार्येण च ते गुर्वादयः संभावितास्तद्यथा-राजपुत्र आचार्यपदे, अमात्यपुत्र उपाध्यायत्वे, पुरोहितपुत्रः स्थविरत्वे, श्रेष्ठिपुत्रो गणवच्छेदित्वे संभावितः । राजादीनां चान्ये पुत्रा न विद्यन्ते ततस्ते सरिसमीपमागत्य विज्ञपयन्ति । यथानयामएतानस्वस्थानंपश्चादेतैरेवसहसमागत्यवयंप्रव्रजिष्यामः । एवमुपधिनामातृस्थानेन विज्ञप्य तेषां ते नयनमुपकरणं कुर्वन्ति । तस्य च राजकुमारस्यात्मपञ्चमस्य नीयमानस्याचार्यो निकाचनं करोति ।यथासम्यक्त्वेन नियमतोऽप्रमत्तेनभाव्यं अत्रशिष्यस्य पच्छा भूयः प्रव्रजिते सति राजकुमारादौ किमिति तद्दिवसं यस्मिन् दिवसे प्रव्रज्या प्रतिपन्ना, तस्मिन्नेव दिने आचार्यादिपदस्थापनमत्रोत्तरवक्तव्यमितिभावार्थः । इति उपधिना तेषां नयनमुक्तं ।
सम्प्रति प्रकारान्तरेणापहरणमाह[भा.१५४५] पियतो वतावसादी पव्वति उमनाउते फुरावेति। ..
ठवितारायादीसुठाणेसुते जहा कमसो ।। वृ-पितरो वा तेषां तापसादयः तापसादिरूपतया प्रव्रजितुमनसः तान् राजपुत्रादीन् फुरावितित्ति देशीपदमेतत् अपहारयन्तिइत्यं च नीताः सन्तस्तेस्वपितृभिर्यथाक्रमं राजादिषुस्थानेषुस्थापिताः । [भा.१५४६] नीयाविफासुभोजी, पोसहसलाएपोरिसिकरणं ।
धुवलोयंच करेंती लक्खणपाठेपच्छंती ।। [भा.१५४७] जो तत्थ अमूढलक्खारिउकाले तीएएक्कमेकंतु ।
उप्पाएऊण सुयं अविय ताहे पुनोएंती ।। वृ. नीता अपि ते राजकुमारादयः प्रासुकभोजिनः पौषधशालायां प्रतिदिवसं सूत्रपौरुष्या अर्थपौरुष्याश्च करणं ध्रुवमवश्यं लोचं च ते कुर्वन्ति, ब्रह्मचर्यं च परिपालयन्ति । नवरं लक्षणपाठकान दिने पृच्छन्ति कस्या महेलाया ऋतुकाले गर्भो लगतीति, । एवं पृष्टा यासां महेलानां लक्षणपाठका भवन्ति यथैतादृशामृतुकाले नियमात् गर्भो लगीष्यतीति । ततो या ऋतुकाले अमूढलक्षा ऋतुकालस्य ज्ञात्रीतस्यामात्मीयायामात्मीयायामैकैकंवारंगत्वाबीजं निक्षिपन्ति । एवंचात्मीयमात्मीयं पुत्रमुत्याद्य यदायोराज्यसमर्थो जायते तदा तदा तस्वस्थाने स्थापयित्वा पुनरागच्छन्तीति । [भा.१५४८] अब्भुञ्जयमेगयरंपडिवजिउकामथेरअसतिअन्ने ।
तद्दिवसमागतेसुंठाणेसुठवंतितस्सेव ।। वृ-यस्मिन् दिवसे ते प्रत्यागतास्तस्मिन्नेव दिवसे स्थविरा आचार्या अभ्युद्यतमेकतरं विहारं जिनकल्पिकं यथालन्दकल्पविहारंवा प्रतिपत्तुकामाःस्थविरत्वात् अन्यश्चगणधारणेअसमर्थस्ताशो न विद्यते ततस्तद्दिवसमागतानाजकुमारादीन् तेष्वाचार्वत्वादिषुस्थानेषुस्थापयन्ति ।
पुव्वयेतदिवसपुच्छे यदुक्त तामेवपृच्छांभावयति[भा.१५४९] कहदिजइतस्स गणो तदिवसंचेवपव्वइगस्स।
भणइतम्मंठविए होति सुबहुगुणाउइमे ।। वृ-कथंतस्य राजकुमारस्य प्रवजितस्य तदिवसमेवयस्मिन् दिने प्रव्रज्याप्रतिपन्नामतस्मिन्नेव दिने गणोदीयते ।अत्रसूरिराह-भण्यते ।तस्मिन्स्थापेन सुष्ठुअतिशवेन बहवो गुणाइमेवक्ष्यमाणाभवन्ति ।
तानेवाह[भा.१५५०] साहू विसीयमाणो अज्जागेलणभिक्खउवगरणा ।
ववहारइच्छियाएवाएय अकिंचनकरेय ।। .[भा.१५५१] एतेगुणा हवंतितज्ञायाणं कुटुंबपरिवढी । 228]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org