________________
उद्देशक : २, मूलं : ५९ [ भा. १२७२ ]
३७३
चोरोत्ति गहितो न य निज्जइ रोहिणितो ज्याहु अन्नो चोरो ततो पिट्टिउमाढत्तो भाइ य अक्खाहि सव्वं तुमं रोहिणितो नवति । जइ रोहिणितो सियातो सुयामी । एवं सो नीतिस्तथ पविठाहिं अठारसहिं कारणेहिं एकेक्कं काउं पुच्छिजइ सो न कहेइ जहा कहं रोहिणिती चोरोति । ताहे अठारसमा सुहुमा कारणा करिउमाढत्ता मज्जुं पाइतो मत्तो निव्वेयणी जातो । ताहे देवलोगभवणसरिसं भवणं काउं तत्थ महरिह सयणिजे निज्जावितो तती पडिवीहवेलाए इत्थि नाडए निव्वतिजमाणे ताहिं भणइ-तुमं देवलोगे उववन्नी देवलोए य एसी अनुभावी जी पुच्छिती पुव्वभवं सम्मं अक्खाति तो चिरठिती देवति अत्थति, जो न अक्खाति तो तक्खणं पडति, ती मा अम्हं अनाहा काहसि सध्वं अक्खाहि । ततां रोहिणीएन तित्थयरवयणं संभरित्ता चिंतियं- अपूतिवयणा तित्थगरा सामिणा भणियं-अमिलाय इत्यादि इमं च सव्वं वितहंदीसइ । तओ कयगं एवंति भणाइ नाहं रोहिणिती । ततो मुक्को । रोहिणिएण चिंतियं - अहो एस्स विसामिणो वयणस्स केरिसं माहप्पं । अहं जीविय सुह आभागी जातो, जइ पुन निग्गंधाणवयणं सुणेमि तो इहलाए परलोए य सुहिओ भवामिति चिंतिऊण पव्वइती ।
उक्तं सौक्ष्मं लोकिकं परिनिर्वापनं । तथा चाह[ भा. १२७३ ]
सुहुमाय कारणा खलु लोए एमादि उत्तरे इणमो । मिच्छदिठीहिं क्या किं तुह भे तत्थ उवसग्गा ।।
वृ- सूक्ष्मा खलु कारणा चातना लोके एवमादिका एवं प्रभृतिका आदिशब्दात्प्रभूतान्येवविधदृष्टान्तसूचकाः उत्तरे लोकोत्तर इयं वक्ष्यमाणस्वरूपाकारणा, तामेवाह मिथ्यादृष्टिभिः किन्तु कृता भे भवतस्तत्र गतस्योपसर्गाः । किमुक्तं भवति न तव वत्स विरूपाचरणे किमपि चित्तं केवलं यदि मिथ्यादृष्टिभिर्बलात्कारेण कितपिकारितः स्यात् । तत्र किं प्रतिसेवितं किंवा न प्रतिसेवितमिति, एवमुक्ते स यत् करोति तदाह
[ भा. १२७४ ]
अविसिंधरइ सिनेहो पोराणी आयओ निष्पिवासाए । इइगारव मारुहितो कहेइ सव्वंजहावित्तं ।।
वृ- अपीति संभावने । संभावयामीत्येत् सिंति एतेषां पौराणां पुराणायामवस्थायां भवः पौराणः स्नेह आयाती अद्यापि निः पिपासया मदीयवैयावृत्त्यादि पिपासा व्यतिरेकेणादि धरति विद्यते । एवं गौरवत्वमारोपितः सन् किमेतेषां कुर्मो जीवितमपि मदीयमेतेषामेवेति मन्वानो यथावृत्तं समस्तमपि कथयति । एतदेव स्पष्टतरमाचष्टे । [भा. १२७५ ]
एवं भणितो संतो उत्तइओ सो रुहेइ सच्वं तु । जंगेण समनुभूयं जं वासे तं कयं तेहिं ।।
वृ एवं पूर्वप्रदर्शितन प्रकारेण भणितः सन् उत्तूइओत्ति देशीपदमेतत् गर्वे वर्तते ततोऽयमर्थः । अहमेव गुरुणांमान्यां नान्य इति गौरवमारोपितः सर्वमेव तुर्वधारणे यदनेन स्वयं समनुभूतं यद्वा से तस्य मिथ्यादृष्टिभिः कृतं तत्समस्तमेव कथयति । तत्र यदि सोऽगीतार्थो भणति तत इदं ब्रूते
[भा. १२७६ ]
पहाणादीनि कयाइं देहवए मज्झ बेइ तु अगीतो ।
पुव्वं च उवसग्गा किलभावो अहो आसि ।।
वृ - मया खानादीनि स्त्रानाङ्गरागादीनि कृतानि, तथा पूर्वमुपसर्गात् उपसर्गेष्वनारब्धेष्वहं संक्लिष्ट परिणामोऽभवमुपसर्गप्रारंभसमकालमेव पुनर्विशुद्धपरिणामी जातस्तत एव तेन कारणेन मह्यं ददत यूयं
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International