________________
३७१
उद्देशक : २, मूलं: ६०, [भा. १२६२]
वृ-द्वयोःचत्वारो लघुकातत्रद्वयोश्चत्वारो गुरुकाःतथाषण्मासलघवः पण्मासागुरवः | तथा च्छेदः निखेवणमिय इत्यादि यदा स्वयं लिङ्गं निक्षिपति परित्यजति तदा स्वयं लिङ्गस्य मूलं । अथवा बलात् लिङ्ग विड्वरकेनापि मोच्यते तदा शुद्ध इति । तथा यच्चान्यत् सेवते स्त्रीनपुंसकादिकं तन्निष्पन्नमपि प्रायश्चित्तं तस्यभवत्येषगाथासंक्षेपार्थः ।साम्प्रतमेनमेव विवरीषुःप्रथमतोलहुमायदोसुदोसुयगुरुगा इति व्याख्यानयति[भा.१२६३] पुरिसे यनालयद्धे अनुव्वतोवासएय चउलहुगा ।
एयासुंचिय थीसुंअनालसंमेव चउगुरुगा ।। वृ-अत्रापि सर्वत्रसप्तमी तृतीयार्थेषु पुरुषेण नालबद्धन तुशब्दो विशेषणार्थः । स चैतद्विशिनष्टि मिथ्यादृष्टिना अथवा अनुव्रतोपासकेन नालबद्धनैताभ्यां दाभ्यां पुरुषाभ्यां वा शब्दस्यानुक्तसमुच्चयार्थत्वाद्दर्शनमात्रश्रावकेणचसार्धं भुञानस्य प्रायश्चित्तं चत्वारो लघुकाः व्याख्यातंलघुगाय दोसु इति पदमधुना दोसु य गुरुगा इति व्याख्यानयति । एयासुं चियथीसुमिति एताभ्यामेव स्त्रीभ्यां किमुक्तंभवतिनालबद्धमिथ्यादृष्टिस्त्रिया नालबद्धाणुव्रतोपासकस्त्रियावासार्धभुज्ञानस्य चतुर्गुरुका, अनालसम्मे य चउ गुरुगा इति अनालबद्धमिथ्यादृष्टिपुरुषेणानालबद्धाणुव्रतोपासकेन वा समं भुञ्जानस्य चतुर्गुरुकाः अधुना छम्मास लहुगुरुइति व्याख्यानार्थमाह[भा.१२६४] अनालदसणत्थिसु दिट्ठाभद्दपुरिसे यछल्लहुया ।
दिट्ठित्ति पुन अदिहो, मेहुणीभोत्ती एछगुरुगाय ।। वृ-अनालबद्धादर्शनमात्रश्राविकायाश्चपूर्वदृष्टःसन्तदानीमाभाषितपुरुषस्तेनचसमभुजानस्य षट् लघुकाः, तथा दिवित्ति पदैकदेशे पदसमुदायोपचारात् पूर्व या दृष्टा तदानीमाभाषिता तया दृष्टा भाषितया तथा अदृष्टेन पुरुषेणाभाषितेन तथा मेहुणीत्ति मैथुनिक्या मैथुनाजीवया वेश्यया इत्यर्थः । तथा भोजिकयाभार्यया एतैश्चतुर्भिःसहभुञ्जमा(जा)नस्य षण्मासागुरवः ।
सम्प्रतिच्छेदइति व्याख्यानार्थमाह[भा.१२६५] अदिट्ठा भट्ठासुत्थीसुंसंभोइसंजईच्छेदो ।
अमणुनसंजतीए मूलं थीपाससंबंधे ।। वृ- पूर्वमदृष्टाभिस्तदानीमाभाषिताभिः सह तथा सांभोगिकसंयत्यापि च समभुजानस्य च्छेदः, तथा असांभोगिकसंयत्या सह भोजने तथा स्त्रीस्पर्शसम्बन्धे च मूलं प्रायश्चित्तं । साम्प्रतमत्रैव व्याख्यानान्तरमाह[भा.१२६६] अहवाविपुब्वसंथुयपुरिसेहिं सद्धिं चउलहूहोति ।
___ पुरसंथूय इत्थीए पुरिसेयरदोसुवीगुरुया ।। वृ-अथवेतिप्रकारान्तरोपदर्शनपूर्वसंस्तुतपुरुषैः सहपूर्वसंस्तुतस्त्रियाच समभुञानस्य चत्वारो लघुका लघुमासा भवन्ति, । एतेन लहुगा य दोसु इति व्याख्यातम् । तथा पुरुषेतराभ्यां पुरुषस्त्रीभ्यां द्वाभ्यामपिचसह भुञानस्य गुरुकाश्चत्वारोगुस्मासाः, अनेन दोसुयगुरुगा इति व्याख्यातम् ।। [भा.१२६७] पच्छासंथूय इत्थीए छलहु मेहुणीए छगुरुगा।
समणुन्नेयर संजतिच्छेदो मूलं जहा कमसी ।। . -पश्चात्संस्तुतया स्त्रियासहभुञानस्यषट्लघवःमैथुनिक्यामैथुनाजीवयापणाङ्गनया इत्यर्थः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org