________________
उद्देशक : २, मूलं:५९, [भा. १२३९]
- अन्नत्यवसहतुम्भे जाकुणिमो देव उस्सगं ।। वृ-एवंतयोयोरपिविदतोरेवमुच्यते-चरिका पृच्छ्यतांयत्सावक्ष्यतितत्प्रमाणयिष्यते । एवमुक्ते यदितौ द्वावप्यनुमन्येते-ततो द्वयोरनुमतेन सम्मत्या इत्यर्थः । वृषभाश्चरिकांप्रष्टुंप्रेक्षन्ते तेचतत्र गताः प्रथमतश्रचिरिकां प्रज्ञापयन्ति । प्रज्ञाप्य पृच्छन्ति । किमत्रसत्यमलीकंवा एवं वृषमैश्चरिका पृष्टा सती यत् बूते तत्प्रमाणं कर्तव्यम् । तत्र चरिकयोक्तं भगवन् अभ्याख्यानं तेन द्वितीयेन तस्मै दत्तमिति । एतच्चौक्तं वृषभा वसतावागत्य गुरवे निवेदयन्ति । तैर्यथावस्थिते निवेदिते यद्यन्यतरो वदति गृह्यति चरिका न सम्यक्कथयति । तदा गुरखो द्वावपिब्रूते यूयमन्यत्र क्सर्तियाचयि(चि) त्वातत्रवसथयावदद्य रात्रौ देवताराधनार्थं कायोत्सर्ग कुर्मः ! किमुक्तं भवति कायोत्सर्गेण देवतामाकम्प्य पृच्छामः कोऽत्र सत्यवादी को वालीकवादी इतिएवमुक्तेद्वावपि वसत्यन्तरे गतौ अत्रान्तरेकापालिकद्वारोपनिपातइति तदभिधित्सुराह[भा.१२४०] अट्टिामादी वसभापुस्विं पच्छाव जंतिनिसिसुणणा !
___ आवस्सगआउट्टणसब्भावेवा असब्भावे ।। वृ-अस्थिकाः कापालिकाः आदिशब्दात् सरजस्कादि परिग्रहस्तद्र पाः सन्तः किमुक्तं भवति । कापालिकवेषंवासरजस्कवेषंवायदिवामायास्तनवीयंवेषंकृत्वायस्यांवसतौ द्वावपिजनौतिष्ठतस्तत्र पूर्वं वृषभा गच्छन्ति यदि वा तयोर्गतयोः पश्चात्तत्र गत्वा रात्रौ मातृकस्थानेन सुप्ता इव तिष्ठन्तो द्वयोरपितयोः परस्परमुल्लापं शृण्वन्ति । तयोश्चावश्यकं कर्तुकामयोर्योऽसाववमरत्नाधिकोऽभ्याख्यानदाता स इतरं प्रति मिथ्यादुष्कृतेनोपस्थितः एतद्वदति त्वं मया असत्याभ्याख्याने नाभ्याख्यातो मिथ्यादुष्कृतमितिततो रत्नाधिको ब्रूत्ते । किंनामतवापकृतं मयायेनासदाभ्याख्यानं मे दत्तमिति अवमरत्नाधिको भाषते त्वं नित्यमेव यत्रतत्र वा कार्ये सम्यक् प्रवर्त्तमानमपि हे दुष्ट शैक्षक! इति तर्जयसि तेन मया त्वमसदभ्याख्यानेनाभ्याख्यात एवमावश्यके आवश्यकवेलायामावर्तन भावप्रत्यावर्त्तने अलीकाभ्याख्याने सद्भायो ज्ञायते । अथ न परस्परासंभाषणतः सद्भावो ज्ञायते, तदासद्भावपरिज्ञानाभावेतपस्वीप्रष्टव्य इति शेषः । तथा चाह[भा.१२४१] सेहोत्तिमंभाससि निच्चमेव बहणमक्तं किंकहेमि ।
अभासमाणाण परोप्परं वा दिव्वाणमुस्सगतबस्सी कुञा ।. वृ-नित्यमेवसर्वकालमेवपदेपदेहादुष्टशैक्षकइतिमांभाषतेतेनत्वमसताभ्याख्यानेनाभ्याख्यातः । अथ स रत्नाधिकस्तमवमरत्नाधिकं ब्रूयात् । यदि मया कयापि युवत्या सह कृतमकार्यं ततः किं त्वया बहूनां मध्ये अहमेवमाख्यातोऽनेन कृता प्रतिसेवनेति । किन्त्वहमेवैकान्ते वक्तव्यो भवामि यथा दुष्टुतमालोचयगुरुणामन्तिके इतिमम रोषेणत्वयात्मीयमपिविगोपितम् । एवंसद्भावोज्ञायते । एतावता आवस्संग आउट्टणसम्भावे वा इति व्याख्यातमिदानीमसद्भावे इति व्याख्यानयति । अभासमाणाण परोप्परं वा इति । अथ कदाचित्तौ रोषतः परस्परं न संलपतः तदा तयोः परस्परमभाषमाणयोर्भूतार्थपरिज्ञानाभावेतपस्वी क्षपको देवताराधनार्थंकायोत्सर्ग कुर्यात् ।कायोत्सर्गणचदेवतामाकम्प्य पृच्छति को तयोर्द्वयोर्मध्ये सम्यग्वादी को वा मिथ्यावादीति तत्र यद्देवता ब्रूते तत्प्रमाणमेतेन तप इति द्वारं व्याख्यातम् ।अधुना सङ्घद्धारंव्याचिख्यासुरिदमाह
[भा.१२४२] किंचितहातह दीसइचउभंगे पंतदेवया भद्दा ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org