________________
उद्देशक :२, मूलं:४६, [भा. ११३४]
३४३ वृ- द्वयोः क्षिप्तचित्तदीप्तचित्तयोरेष पीडाहेतुत्वेनानन्तरमुद्दिष्टोऽशुभपुद्गलसमुदायोऽनागन्तुकः स्वशरीरसंभवी प्रतिपादितः यक्षावेशेन पुनः ग्लायति पीडा हेतुरशुभपुद्गलसमुदायो नियमादागन्तुको भवति ।ततोऽनागन्तुका शुभपुद्गलसमुदयप्रतिपादनार्थमेपसूत्रारंभः प्रकारान्तरेण संबंधमाह[भा.११३५] अहवाभयसोगजुओ चिंतदित्तो अइहरसितोवा;
आवस्सतिजक्खेहि, अइमत्तो होइसंबंधो । वृ- अथवेति प्रकारांतरोपप्रदर्शने भयशोकयुक्तो वा चिन्तार्दितो वा एतेन क्षिप्तचित्त उक्तः । अतिहर्षितो वानेन दीप्तचित्तोऽभिहितः यक्षैः परवशहदयतया आविश्यते आलिह्यतेततः क्षिप्तदीप्तसूत्रानन्तरंयक्षाविष्टसूत्रमित्ययमन्यो भवतिसम्बन्धः । अनेनैवसम्बन्धेनायातस्यास्यव्याख्या पूर्ववत् ।सम्प्रति यतो यक्षाविष्टोभवतितत्प्रतिपादनार्थमाह- [भा.११३६] पुव्वभविवरेणं अहवारागेणरंगितो संतो।
एएहि उक्खविठ्ठा सेठीसष्भिलगवेसादी ।। वृ- पौर्वभविकेन पूर्वभवभाविना वैरेण अथवा रागंण रञ्जितः सन् यक्षैराविश्यते । एताभ्यां रागद्वेषाभ्यां यक्षाविष्टोभवतियथाश्रेष्ठी द्वेष्यभार्ययाभूतिकयासझिणत्ति लघुभ्राताज्येष्टभातृभार्यया द्वेष्ट्यादिभिरित्यत्रादिशब्दात्भृतिका ज्येष्टभार्यया परिग्रहः तत्र श्रेष्ठ्याधुदाहरणमाह-- [भा.११३७] सेहिस्स दोन्नि महिला पियाय वेस्सायवंतरीजाया ।
सामन्त्रमि पयत्तंच्छलेतितंपुव्ववरेणं ।।। बृ-एगोसेट्टी,तस्सदोमहिला ।एगापियाएगावेस्सा | तउजावेसासाअकामनिज्जाराएमरिऊणं वंतरी जाया, सिट्ठीवि तहानवाणं थेराणमंतिए धम्म सोच्चा पव्यइतो । सा य वंतरी पुष्वरेण छिद्दाणि मगति । अन्नयामपत्तंदट्टणच्छलियाइतो अक्षरार्थस्त्वयं श्रेष्ठिनोद्वेमहिले । तद्यथा-एका प्रियाअपरा द्वेष्या । तत्रैकामृत्या व्यन्तरी जाता | सा श्रामण्ये स्थितं श्रेष्ठिनं प्रमत्तं दृष्ट्वा पूर्वभववैरण छलितवती गाथायामतीतकालेऽपिवर्तमानताप्राकृतत्वात्सम्प्रति लघुभ्रातृदृष्टान्तमाह-- [भा.११३८] जेट्टगभाउमहिला अज्झोवन्नाओ होइखुइलिए ।
धरमाणयारियंमी पडिसेहेवंतरी जाया ।। वृ- एगंमिगामेदोभावरो ।तस्यजेस्यभारिया खुङलगेअझोववणा सातंपत्थेइखुङलगोनिच्छइ भणइ-तुमममजे भाउयंधरमाणंनपाससि ।तीएचिंतियंजीवइतावमेनस्थि एसोदेवरोत्तितओच्छिदं लहिऊण विससंचारण मारितो नियभत्ता । ततो भणियं जस्स भयंकासी सो मओ । इयाणिं पूरेहि मे मनोरहं ।तेन चिंतियं नूनमेताएमारितो जे भाउगो धिरत्युकामभोगानमितिसंवेगगतोपव्वइतो ।इयरो वि दुह संतत्ता अकामनिज्जाराए मरिऊण वंतरी जाया । ओहिणा पुव्वभयं पासति ट्ठिो देवरो सामन्ने द्वितो । ततो नाहमनेन इच्छियत्ति पुब्वभववेरमनुसरंतीए । पमत्तो च्छलितो, अक्षरयोजना त्वियम्ज्येष्ठभ्रातृमहिला क्षुल्लके लघुभ्रातरि अध्युपपन्ना जातानुरागा सा च तेन ज्येष्ठो भ्राता धरन्तं जीवन्तं न पश्यतीतिप्रतिषिद्धा, मारितेप्रव्रज्याप्रतिपत्तितःप्रतिषिद्धेतिव्यन्तरी जाता । अत्रपूर्वरागः पश्चाद्वेषः, भृतिका दृष्टान्तमाह[भा.११३९] भतिया कुटुंबिएण, पडिसिद्धा वाणमंतरी जाया ।
पवत्तंसामणम्मिपमत्तं, छलेतितंपुष्ववरेण ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org