________________
उद्देशक ः २, मूलं: ४१, [भा. १०४६]
३२५ वृ-प्रथमद्वितीयाम्यां क्षुत्पिपासालक्षणाभ्यां परीपहाभ्यामभिभूतः सन् परिहारी स्लायति । यदिवा ग्लानत्वेन अथवा तपसा क्लान्तः सन् एतावता गिलायमाणमिति पदं व्याख्यातमधुना 'निहित्तए' इति व्याचिख्यासुराह-निर्दूहना नाम वैयावृत्यस्याकरणं यदि वा वसतौ दोषाभावे यस्थानां न ददाति एषा नियूहना वैवावृत्याकरणादिना यत्तस्याऽपाकरणं सा निहनेति भावः । यदुक्तमगिलाए तस्स करणिज्जमिति । तत्रगिला प्रतिषेदेनाऽगिला ज्ञायते इति गिलाव्याख्यानार्थमाह[भा.१०४७] निववेठिंचकुणंतो जो कुणइएरिसा गिला होइ ।
पडिलेहुटवणाइवेयावडियंतुपुव्युत्तं ।। वृ-यो नाम नृपवेष्टिंराजवेष्टिमिव कुर्वन् वैयावृत्यं करोतिएतादृशीभवति गिला स्लानिः गिलायाः प्रतिषेधोऽगिला तवा करणीयं वैयावृत्त्यं किं तदित्याह-प्रतिलेखनोत्थापनादिकं भाण्डस्य प्रत्युपेक्षणमुपविष्टस्योत्थापनमादिशब्दात् भिक्षानयनादिपरिग्रहः ।
एतत्पूर्वोक्तं वैयावृत्यं अत्र नियुक्तिविस्तर:[भा.१०४८] परिहारिकारणमि आगमेनिज्नुहणमिचउगुरुगा।
आणाइयाय दोसा जं सेवतितंच पावहिति ।। वृ- परिहारिणः कारणे वक्ष्यमाणलक्षणे आगमे आगमने सति यदि नियूहना क्रियते तदा तस्य गणावच्छेदिनो निहितुः प्रायश्चित्तं चत्वारो गुरुका मासाः । तथा आज्ञादयश्च आज्ञा अनवस्था मिथ्यात्वविराधनारुपाश्चतस्यदोषाः । तथायद्वैयावृत्या करणतः स्थानालाभेन वाप्रतिसेवतेपरिहारि, तच्च निमित्तमपि च प्रायश्चित्तं सप्राप्नोतीति, संप्रति यैः कारणैः परिहारिण आगमनं भवति, तान्यमिधित्सुराह । [भा.१०४९] कालगतो से सहाओ, असिवेरायाव बोहियभएवा।
एएहिं कारणेहि, एगागी होज्जपरिहारी ।। वृ-सेतस्यपरिहारिणः सहायएकोअनेको वा कालगतः,यदिवासाधूनामशिवमुपस्थितम्, अथवा राजाप्रद्विष्टः, बोहियत्तिम्लेच्छाः तद्भयंवा समुपजातंततः साधूनांवृन्दस्फोट उपजायते एतैःकारणैः स परिहारि एकाकी भवेत् । एकाकिनश्च सतः परिहारतपो न निर्वहति, विशेषतो ग्लायतस्तस्य आगमनमिति ।। [भा.१०५०] तम्हा कायव्वंसे कप्पट्ठियमनु परिहारियंठवेऊण ।
बितियपद असिवादी, अगहियगहियंमि आदेसे ।। वृ-यस्मादेवकारणेसमागतस्तस्मात्सेतस्यपरिहारिणःप्रायश्चित्तपरिज्ञाननिमित्तंसकलगच्छसमक्षं कल्पस्थितमनुपहारिणंचस्थापयित्वाकर्तव्यं, यत्करणंद्वितीयपदेअशिवादिलक्षणेऽपवादेन नियूहनापि परिहारिणंस गणावच्छेदी अशिवादिभिश्च गृहीताऽगृहीतविषये आदेशः प्रकारचतुर्भङ्गया[गात्मकः तमेवप्रकारमेवारह[भा.१०५१] गहियागहिए भंगा, चउरो नउवसतिपढमबितिएतु ।
इच्छाएतइयभंगे सुद्धो उचतुत्थओभंगो ।। वृ-गृहीतागृहीते गृहीतागृहितविषयेभङ्गाश्चत्वारस्तद्यथा-अशिवेनगच्छोगृहीतोनपरिहारीतिप्रथमो भङ्गः,परिहारीगृहितोनगच्छइतिद्वितीयः, परिहार्यपिगृहीतोगच्छोऽपीतितृतीयः,नगच्छो नपरिहारीति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org